سالها از خروج یکجانبه ایالات متحده آمریکا از توافق برجام میگذرد، این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران کماکان بر سر میز گفتگو نشسته و بر دیپلماسی برای حل مسائل مورد اختلاف معتقد است.
آقای دکتر ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این زمینه به خبرنگار اسپوتنیک در تهران گفت:
همانطور که دولت سیزدهم از ابتدای تشکیل خود مطرح کرد برجام صرفاً یکی از موضوعات مرتبط با سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بود نه به عبارتی همه موضوع سیاست خارجی.
دولت از ابتدا اعلام کرد که روابط خارجی خود با دنیا را به موضوع برجام گره نمیزنیم همانطور که بارها تاکید شد دولت اقتصاد و معیشت مردم را هم به موضوع برجام گره نخواهد زد، برجام یکی از موضوعات روابط خارجی بود که در طول یک سال و نیم گذشته در دستور کار دولت قرار داشت و جمهوری اسلامی ایران معتقد به اصل دیپلماسی برای حل اختلافات و مشکلات هست به همین دلیل به میز مذاکره پایبند بود و مسئولانه در روند آن حاضر شد؛ اما توسعه روابط خارجی در زمینه های مختلف را مشروط به روند، پیشرفت و یا توقف احیای برجام نکردیم جمهوری اسلامی ایران کشوری دارای ظرفیت های فراوان است و کشوری است که در معادلات منطقه‌ای به دلیل ظرفیت های موثر، تعیین کننده و غیرقابل انکاری که دارد همواره یکی از اعضای اثرگذار در روند تحولات منطقه ای و بین‌المللی بوده، شرایط بین‌المللی خوشبختانه تغییر کرده و ما شاهد تغییر موازنه قدرت در ترکیبات سیاسی، امنیتی و بین المللی دنیا هستیم.
دیگر موضوعی تحت عنوان جهان تک قطبی وجود ندارد و آمریکا به عنوان یک ابرقدرت مطرح نمی شود.
وی افزود: موضع قدرت آمریکا پایان یافته و با نگاه به ظرفیت جمهوری اسلامی ایران و تغییرات بین المللی دولت تلاش کرد تا از همه این نکات برای تحقق منافع ملی استفاده کند ما به عنوان یک کشور اثرگذار در پرنده های بحرانی منطقه برای کاهش تنش و بحران زدایی همواره حرکت کردیم و در همه این زمینه‌ها شاهد تحولات مثبت و رو به جلویی بودیم.
طبیعتا این موضوع نشان دهنده موفقیت رویکرد منطقه گرایی، توجه به همسایگان و سیاست نگاه به شرق است، ما در روابط خارجی خود را محدود به منطقه خاص و یا یک بلوک خاص نخواهیم کرد و در ظرف خاصی معینی محدود نمی شویم.
در روند توسعه مناسبات خود از همه کشورهایی که حاضر باشند مبتنی بر اصل احترام متقابل و منافع مشترک، روابط توام با دوستی را با جمهوری اسلامی ایران برقرار کنند استقبال می کنیم.
آقای دکتر ناصر کنعانی ضمن تأکید بر لزوم تعهد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مسائل فنی اظهار داشت:
در چارچوب بیانیه مشترکی که میان سازمان انرژی اتمی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تاریخ ۴ مارس منتشر شده بود، توافق بر این بود که گفتگو ها و مذاکرات فنی طرفین در سطوح لازم و مورد توافق انجام شود تا اختلافات فنی و تکنیکی حل و فصل شود.
در چهارچوب همان بیانیه و توافقی که میان طرفین در سفر آقای گروسی به تهران صورت گرفته بود هیئت های فنی تبادل شدند و از آژانس نمایندگانی به ایران سفر کردند و گفتگوهای فنی انجام شد این گفتگوها در مسیرهای توافق شده ادامه دارد و مسیر ایران با آژانس یک مسیر فنی است در صورتی که این مسیر فنی از مسایل و نگرش‌های سیاسی متاثر نشود ما امیدوار هستیم که بتوانیم در ادامه همان مسیری که بین ایران و آژانس بر مبنای مذاکرات و بیانیه مشترک منتشر شده بود شاهد ادامه مسیر باشیم و گام‌های مثبتی را به سمت رفع مسائل فنی باقی مانده میان ایران و آژانس مشاهده کنیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین پیرامون مسائل افغانستان بیان کرد: نباید نقش سیاست مخرب و اشغالگرانه ی آمریکا طی ۲۰ سال گذشته در افغانستان نادیده گرفته شود.
خروج غیرمسئولانه و هماهنگ نشده آمریکایی ها از افغانستان اثرات مخرب فراوانی داشت، جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشور همسایه افغانستان و دارای مرزهای طولانی با این کشور نمی‌تواند نسبت به مسائل این کشور بی تفاوت باقی بماند یا منتظر تحولات و مسائلی باشد که جمهوری اسلامی ایران در آن نقش موثری ندارد.
اجلاسی که در سمرقند برگزار شد چهارمین نشست وزرای امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان بود، روندی که جمهوری اسلامی ایران در آن چارچوب نقش موثر و مهمی را ایفا میکند.
در این نشست موضوعات متعددی مطرح شد و در قالب بیانیه مشترکی نیز منتشر گشت، ضرورت حمایت از یک الگوی همکاری مشترک منطقه‌ای برای حل مشکلات متراکمی که در افغانستان شاهد آن هستیم که بخش بسیاری از این مشکلات نتیجه اشغالگری طولانی مدت آمریکا در افغانستان و نتیجه خروج غیر مسئولان این کشور از افغانستان است یکی از مسایل مورد بررسی بود، موضوعات مهمی مانند مبارزه با تروریسم و افراطی‌گری و تشکیل دولت فراگیر مورد تاکید کشورهای شرکت کننده در این نشست بود، از سوی دیگر داعش همچنان به عنوان یک تهدید برای امنیت منطقه کاملاً محسوس است و لزوم مبارزه با این تهدید مورد تاکید تمامی اعضای نشست بود، ما شاهد حمایت آمریکا از ادامه حیات داعش به عنوان یک عنصر مخرب در منطقه هستیم که لزوم مبارزه با این عنصر را بیشتر میکند.
موضوعات مهمی در نشست سمرقند مورد گفتگو قرار گرفت و مباحث مربوط به مواد مخدر و حقوق زنان نیز در چارچوب نشست سمرقند مطرح شد که بخشی از تلاش جمهوری اسلامی ایران برای کمک به بهبود شرایط افغانستان و تثبیت امنیت در این کشور است.
وی افزود: ما در رابطه با افغانستان سیاست‌های اصولی و شفافی داریم و از مولفه های خاصی تبعیت می‌کنیم، در ارتباط با افغانستان بر حمایت از صلح، ثبات و امنیت در این کشور تاکید داریم و مخالف حضور بازیگران خارجی به بهانه های مختلف از جمله تروریسم هستیم و مداخله خارجی در این کشور را از مخرب ترین موضوعات در مسئله افغانستان می دانیم، مبارزه های موثر با تروریسم، تولید و قاچاق مواد مخدر، تشکیل دولت فراگیر از مهمترین رویکرد های ایران است همچنین با ممنوعیت حضور زنان در اجتماع و تحصیل آنان در افغانستان به شدت مخالفیم.