ایالات متحده ی آمریکا ۲۹ ام اسفند ماه سال ۱۳۸۱ به بهانه ی از بین بردن سلاح های کشتار جمعی رژیم بعث عراق وارد این کشور شد و پس از دستگیری و اعدام صدام تا سال ۱۳۹۰ در عراق ماند.
پس از آن نیز با حضور عده ای از نیرو های ایالات متحده در این کشور روند خروج عراق از بحران جنگ به کندی پیش رفت تا در سال ۲۰۲۰ مجلس عراق به طور رسمی دستور خروج نیرو های آمریکایی از این کشور را صادر کرد.
آقای دکتر سید موسی علی زاده طباطبایی، رییس اداره اول خلیج فارس وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و معاون سابق سفارت ایران در عراق در این زمینه به خبرنگار اسپوتنیک در تهران گفت:
در خصوص دلایل حمله آمریکا به عراق باید توجه داشته باشیم که این حمله یک سری دلایل توجیهی آشکار و اعلام شده از طرف آمریکا و متحدانش داشت و یک سری اهداف واقعی و غیر آشکار که دلایل اصلی حمله آمریکا به عراق بودند.
در خصوص دلایل بیان شده توسط آمریکا برای حمله یعنی وجود سلاح های کشتار جمعی ،قبل از همه افکار عمومی آمریکا و بریتانیا تردیدهای جدی در این زمینه داشتند که بازتاب آن را در تظاهرات گسترده ضد جنگ در انگلیس و بعدها حتی در تولیدات سینمایی و مستند برخی رسانه های آمریکا شاهد بودیم. البته حتی قبل از حمله نیز،واهی بودن این دلایل برای بسیاری از تحلیلگران آگاه مسلم بود چرا که بعد از بیش از یک دهه محاصره همه جانبه عراق و نفوذ نیروهای اطلاعاتی خارجی در عراق ، برای هیات حاکمه آمریکا و متحدان غربی اش مسلم بود که در آن زمان هیچ سلاح کشتار جمعی در عراق وجود ندارد و این موضوع را هیات بازرسان سازمان ملل نیز بعد از بازرسی های مداوم بارها تایید کرده بودند. البته لازم به ذکر است در زمان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران صدام بارها از سلاح شیمیایی علیه مردم عراق و شهروندان ایرانی استفاده کرده بود اما با هیچ واکنشی از سوی قدرت های بزرگ جهانی مواجه نشده بود چرا که منبع اصلی تهیه این سلاح ها کشورهای غربی بودند. اما به این دلیل که آمریکا بر ای فریب افکار عمومی در سطح جهان دنبال بهانه موجهی بود این بار و درست در زمانی که مطمئن شده بود سلاح های کشتار جمعی در عراق وجود ندارد به این بهانه و همچنین بهانه حضور القاعده در عراق و ارتباط صدام با آن ها به عراق حمله کردند. به نظر می رسد این اقدام در راستای راهبرد آمریکا و انگلیس برای نابودی زیرساخت های کشورهای منطقه خاورمیانه بوده است . این راهبرد حداقل بعد از جنگ جهانی دوم از سوی این دو کشور در منطقه ما دنبال می شود تا اولا مانع ثبات و رشد اقتصادی شوند ثانیا نفوذ خود را به این بهانه ادامه دهند و بتوانند منافع اقتصادی و سیاسی خود را تامین نمایند . می توان به نمونه های متعددی از این گونه دخالت ها و اقدامات غیرقانونی اشاره کرد از جمله کودتا علیه دولت قانونی دکتر محمد مصدق در ایران و مدیریت کودتا های مستمر در کشورهای خاورمیانه و کشورهای عربی ،جنگ تحمیلی علیه ایران توسط رژیم صدام و تجاوز این رژیم به کویت و ده ها نمونه دیگر. در تمام این جریانات ما شاهد نابودی زیرساخت های منطقه ،بی ثباتی سیاسی و هرج و مرج و هدررفت منابع انسانی هستیم که به تبع آن کند شدن و حتی توقف جریان رشد و توسعه در این کشورها را به دنبال دارد. اتفاقات پس از حمله به لیبی ، راه اندازی جنگ داخلی در سوریه مثال هایی از این دست هستند.
وی تاکید کرد:
اما موضوع تاسف بار این است که پیامدهای مخرب چنین مداخلاتی حتی پس از پایان جنگ و اشغال نیز ادامه دارد. اینجانب به عنوان معاون سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق بر اساس تجربه زیسته خود شاهد این بودم که آمریکا در حمله به عراق و اشغال آن کشور تمام زیر ساخت ها ی این کشور را نابود کرد و به همین دلیل امروز شاهد هستیم که بعد از گذشت بیست سال از آن تاریخ ، کشور عراق علیرغم دارا بودن منابع نفتی و مواهب طبیعی متعدد ، حتی برای تامین نیازهای اولیه آب و برق برای مردم عراق درگیر چالش های بسیاری می باشد و حتی در بغداد نیز مردم در طول شبانه روز چندین ساعت از قطعی آب و برق رنج می برند.
نکته قابل تامل این است که علیرغم هزینه های بالای نظامی آمریکا در عراق و بر خلاف ادعای مطرح شده توسط آمریکا مبنی بر بازسازی عراق ، حتی یک کارخانه تولید شیرخشک برای کودکان عراقی توسط آمریکا راه اندازی نشد و هم اکنون نیز آمریکا در واردات برق و گاز توسط دولت عراق از ایران کارشکنی می کند و با تحریم های ظالمانه و فشارهای متعدد برای پرداخت بدهی های عراق در این زمینه به جمهوری اسلامی ایران مانع تراشی می کند . به عبارتی اجازه نمی دهد ملت عراق از محل درآمدهای خود بتوانند نیازهای اولیه انسانی خود را مرتفع نمایند.
آقای دکتر سید موسی علی زاده طباطبایی، در کنار تبعات خانمان برانداز و ناگوار حمله ایالات متحده آمریکا به عراق، از بین رفتن هژمونی آمریکا در منطقه را نوعی دستاورد دانست و بیان کرد:
همانطور که قبلا هم اشاره کردم نتیجه این جنگ و دخالت های آمریکا علاوه بر تحمیل هزینه مادی و معنوی به مردم عراق و کشورهای منطقه، باعث افزایش تنش در منطقه و از بین رفتن سرمایه انسانی منطقه و همچنین خسارت های جانی و مالی و آوارگی بسیاری از مردم منطقه شد که واکاوی پیامدهای هرکدام نیاز به زمان مفصلی دارد اما اگر به طور خلاصه بخواهیم بعضی از پیامدهای اسفناک این حمله و اشغالگری را بیان کنیم عبارتند :
- - ظهور داعش در منطقه
- - کشتار غیر نظامیان توسط ارتش آمریکا
- - نقض شدید حقوق بشر توسط آمریکا مانند آنچه در ابو غریب و دیگر مناطق عراق شاهد بودیم
- - بحران انسانی و آوارگی میلیون ها انسان
- - تخریب زیر ساخت های اقتصادی عراق
- - تحمیل هزینه های یک جنگ طولانی به پرداخت کنندگان مالیات در آمریکا و همچنین هم پیمانان منطقه ای آمریکا.
البته باید اذعان نمود که در کنار این پیامدهای مخرب ، از منظر دیگر ی می توان به برخی دستاوردها نیز اشاره داشت که مهمترین آن ها شکست هژمونی آمریکا در منطقه و شناخت بهتر مردم منطقه از ماهیت آمریکا و دلایل واقعی مداخلاتش می باشد که باعث افزایش دیدگاه های منفی در مردم منطقه نسبت به دولت آمریکا شده و به اعتبارش لطمات جبران ناپذیری زده است.
رییس اداره اول خلیج فارس وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، هزینه ی حمله ی آمریکا به عراق را غیر قابل مستند سازی عنوان کرد و اظهار داشت:
مسلم است که به دلیل سلطه رسانه ای آمریکا ، حتی خود مردم آمریکا هرگز حجم خسارت های واقعی این حمله و سایر ماجراجویی های هیات حاکمه آمریکا را نخواهند دانست و آمریکایی ها در مخفی کردن و گمراه کردن این موارد سابقه ای دیرینه دارند و این منحصر به لشگر کشی آمریکا به عراق نیست و قبلا در ویتنام و دوبار درافغانستان نیز با انواع ترفندها در پنهان کردن حقایق مربوط به جنگ تمام سعی خود ر ا بکار بسته اند .اما از جمله موارد اعلام شده و غیر قابل انکار میتوان به گزار ش کمیسیون بودجه آمریکا در سال گذشته اشاره نمود که در آن هزینه های مادی این جنگ را برای آمریکا رقمی معادل ۱.۹ تریلیون دلار برآورد کرده است. علاوه بر آن کشته شدن هزاران سرباز آمریکایی و عوارض روحی و روانی ناشی از جنگ در بین نظامیان آمریکایی خصوصا خانواده های سربازان پیاده نظام آمریکایی که عمدتا از طبقات فرودست آمریکایی بودند در خاطرات بسیاری از بازماندگان جنگ منعکس شده است. قطعا فهرست عوارض و خسارت های آشکار و پنهان این جنگ برای مردم آمریکا می تواند بسیار طولانی باشد که باید در فرصتی موسع به آن پرداخت.
معاون اسبق سفیر ایران در عراق ضمن تاکید بر مخالفت جدی جمهوری اسلامی ایران نسبت به حمله آمریکا به عراق گفت:
ایران با حمله آمریکا به عراق به شدت مخالف بود زیرا اصل محوری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مخالفت با هرگونه دخالت خارجی در تعیین سرنوشت ملت های منطقه است . ما معتقدیم خود مردم عراق باید برای سرنوشت خودشان تصمیم گیرنده باشند و حضور و مداخله آمریکا از کیلومتر ها دورتر فقط برای ایجاد بحران و استفاده از ثروت ملت های منطقه است. علاوه براین برای ما ماهیت اهداف آمریکا کاملا آشکار بود و تجاوز به عراق را ادامه راهبرد این کشور در منطقه می دانسیتم چرا که قبلا نیز آمریکا با مدیریت صدام جنگ تحمیلی را به کشور ما تحمیل نمود و پس از آن نیز به طور واضح تر برای تجاوز به کویت به صدام چراغ سبز نشان داد . جمهوری اسلامی ایران این موضوع را بارها در بیانیه ها و موضع گیری های رسمی خود اعلام کرد.
وی افزود:
اما ما برای مردم عراق نگران بودیم و این را در بیانیه ها و مواضع خود اعلام کردیم . بعد از تجاوز آمریکا شاهد لطمه به مردم این کشور بودیم و هزاران هزار عراقی کشته و ملیون ها انسان بی گناه مجروح و آواره شدند. اما به نظر من مهمترین پیامد تاسف بار حمله آمریکا به عراق شکل گیری گروه تروریستی داعش بود که به اذعان وزیر خارجه اسبق آمریکا خانم هیلاری کلینتون به نوعی ساخته و پرداخته آمریکا بودند و همه شاهد حجم خسارت ها و ویرانی های ناشی از شکل گیری این گروه در منطقه بودیم. جمهوری اسلامی ایران با درک ابعاد این فاجعه و با اتخاذ سیاستی معقول موجب شکست این راهبرد آمریکا شد و با رشادت ها و دلاوری های مقاومت جوانان منطقه با هدایت سردار قاسم سلیمانی باعث افول داعش شد و به رغم ادعای دروغین آمریکا در مبارزه با داعش ،به مدت کمی بعد از شکست داعش، آمریکا در حمله ای تروریستی با نقض تمام اصول بین المللی فرمانده مبارزه با داعش و شکست آن ها یعنی سپهبد قاسم سلیمانی را در عراق به شهادت رساند.