اسپوتنیک - حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران روز 31 اوت در راس هیاتی بلندپایه وارد مسکو شد. سفر آقای عبداللهیان توسط طرف ایرانی "اجرای یک مأموریت مهم" بود.
روز قبل، وزیر ایران این "راز" را فاش کرد و هدف اصلی این سفر را "تلاش برای حل بحران اوکراین بر اساس درخواست انجام شده از جمهوری اسلامی ایران" تعریف کرد. این درخواست از سوی یکی از رهبران اروپایی مطرح شد که از طریق سرپرست وزارت امور خارجه ایران پیشنهاد صلح و همچنین پیام مهمی را به مسکو منتقل کرد. آن رهبر امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه بود که از ایران خواست در جنگ در اوکراین میانجیگری کند.
بی شک انتخاب ایران برای نقش میانجی، نشانگر رشد اقتدار این کشور است. مشخص است که ایران در ابتدا اعتراض خود را به این جنگ اعلام کرد.
در واقع، در اوایل ماه مارس، رئیس جمهور ایران، ابراهیم رئیسی، آمادگی تهران را برای کمک به تلاش های دیپلماتیک برای پایان دادن به جنگ در اوکراین اعلام کرد.
موضوع اوکراین، با همه اهمیتش، تنها موضوعی نبود که در مسکو مورد بحث طرف های روسی و ایرانی قرار گرفت. جهان در حال گذراندن دوره‌ای از آشفتگی است که مستقیماً با افزایش تنش‌ها در نقاط داغ تاریخی کره زمین و ظهور تنش‌های جدید مرتبط است که گاهی در سیاست بین‌الملل، اقتصاد، تجارت، بخش مالی و غیره نمایان می‌شود. . علاوه بر این، اخیراً وضعیت جهانی به طور فزاینده ای جنبه های ضد ایرانی و ضد روسی پیدا می کند که باعث ایجاد چالش هایی می شود که منافع دو کشور را تحت تأثیر قرار می دهد. این عامل علی رغم تفاوت در ذهنیت، فرهنگ، مذهب، تجربه تاریخی و حتی فلسفه زندگی، مسکو و تهران را به طور عینی به هم نزدیک می کند.
بنابراین کاملاً طبیعی بود که سران وزارتخانه های خارجه دو کشور تقریباً در مورد تمام موضوعاتی که به یک میزان بر امنیت جهان، منطقه، ایران و روسیه تأثیر می گذارد، گفت و گو کردند.
شاید در دستور کار بین المللی گفتگوهای سرگئی لاوروف و حسین عبداللهیان موضوع کلیدی احیای برنامه جامع اقدام مشترک بود. بعد بین المللی گفت وگوی وزیران شامل بررسی روند الحاق ایران به سازمان همکاری شانگهای و همچنین حل و فصل خاورمیانه، مشکلات مردم فلسطین، افغانستان، یمن، عراق، منطقه دریای خزر بود.
به هر حال، موضوع دریای خزر ارتباط تنگاتنگی با معرفی کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال به جنوب به ظرفیت کامل صنعتی آن دارد که برای روسیه و ایران که تحت فشار شدید تحریم‌ها قرار دارد، بسیار ضروری است. "کریدور شمال-جنوب" نه تنها فرصتی برای دو کشور برای ورود به بازارهای جهانی است، بلکه مهمترین عامل همکاری های دوجانبه است.
ما در مورد چگونگی تسریع در دستیابی به توافقات کامل در مورد منطقه آزاد تجاری بین ایران و اوراسیا صحبت کردیم (توافق موقت در این زمینه از سال 2018 اجرایی شده است). ما به خط پایان رسیده‌ایم تا توافقی در مورد ایجاد یک منطقه تجارت آزاد به صورت دائمی منعقد کنیم."
در واقع، این طرح ها بزرگ هستند و منافع دو کشور تحت تحریم های شدید را تامین می کنند. اما در صورت توافق بر سر بازگرداندن برجام و بر این اساس، رفع تحریم‌ها از ایران چقدر مؤثر خواهند بود؟ این امر مستلزم توسعه روابط روسیه و ایران بسته به سرنوشت برجام یا بهتر است بگوییم لغو یا عدم لغو تحریم ها علیه ایران است.
اقتصاد ایران یک لقمه بسیار خوشمزه برای تجارت اروپایی و جهانی است. به خصوص در حال حاضر پس از 24 فوریه که تحریم ها علیه روسیه اعمال شد و تحریم نفتی از اواخر سال 2022 - اوایل سال 2023 اجرایی خواهد شد. در عین حال، ایران آماده است تا ضررهای اروپا از کمبود نفت روسیه را جبران کند. ایران علاوه بر هیدروکربن، فرصت های دیگری نیز دارد که تجارت جهانی را به خود جذب می کند. بنابراین، ممکن است روند دیرینه چرخش ایران پسا تحریم به سمت غرب به وضوح خود را نشان دهد.
بنابراین، با توجه به عوامل سیاسی، ایدئولوژیک، روانی، تجاری، اقتصادی و حتی فلسفی که بر روابط دوجانبه تأثیر می‌گذارند، به نظر می‌رسد که حتی در سخت‌ترین شرایط کنونی دو کشور، از واژه "اتحاد استراتژیک" برای تعریف استفاده نکنند. اما برای شناسایی وضعیت فعلی روابط روسیه و ایران به عنوان یک مشارکت عملی و موقعیتی. علاوه بر این، شراکتی که تنها در صورتی که دو طرف تحت تأثیر تحریم‌های بین‌المللی قرار گیرند، به اندازه کافی برای دو طرف مؤثر باشد.