اسپوتنیک به نقل از رسانه "دیپلمات" آمریکا می نویسد: میخائیل گورباچف، رهبر سابق اتحاد شوروی، گفت که کمپین ایالات متحده در افغانستان "از همان ابتدا محکوم به ناکامی بود، اگرچه روسیه در مرحله اول از آن حمایت کرد". گورباچف دیدگاه خاصی دارد - در سال 1989 وی رهبری خروج نیروهای شوروی از افغانستان را بر عهده گرفت. به خاطر تلاش های ناموفق برای فتح این کشور در طول قرن 19 و 20، زمانی که روسیه و انگلیس در حال انجام "بازی بزرگ" بودند، برخی افغانستان را "قبرستان امپراتوری ها" می نامند. اکنون ایالات متحده نیز در لیست مأموریت های شکست خورده ثبت شده و بر تجربه غم انگیز عملیات جنگی در افغانستان جان تقریباً 2500 پرسنل نظامی را افزوده است.
امروزه اکثر رسانه های جهان پیش بینی می کنند که روسیه و چین جای خالی شده ایالات متحده را پر خواهند کرد. با این حال، روسیه محتاط است زیرا هنوز از "سندرم افغان" بهبود نیافته است. رئیس جمهور ولادیمیر پوتین تاکید کرد که روسیه افغانستان را به خوبی می شناسد و متقاعد شده است که "تلاش برای تحمیل اشکال غیر معمول حکومت به این کشور بی ثمر است". جنبش طالبان در روسیه همچنان ممنوع است و این امر چشم اندازهای به رسمیت شناختن سریع دولت طالبان توسط مسکو را محدود می کند. تهدید اصلی روسیه این است که شبه نظامیان افغان به کشورهای همسایه نفوذ کنند.
در چین، افزایش حملات تروریستی اخیر به شهروندان چینی در پاکستان در ماه های ژوئیه و اوت باعث نگرانی شده است. همچنین، بر اساس داده های موجود، جنبش اسلامی ترکستان شرقی ( سازمان تروریستی ممنوع در روسیه) در استان شمالی افغانستان هممرز استان سین کیانگ چین همسایه است، جنش اسلامی ترکستان شرقی دارای 500 نفر شبه نظامی مستقر است.
با این وجود، چین در پایان ماه ژوئیه از هیئت طالبان در تیانجین استقبال کرد. در طول اجلاس دوجانبه در 28 ژوئیه، چین یکی از اولین قدرتهای جهانی شد که طالبان را "یک نیروی مهم نظامی و سیاسی" توصیف کرد. چین پس از آنکه طالبان به پکن اطمینان داد که "در امور داخلی چین مداخله نخواهد کرد" طالبان را به رسمیت شناخت. این به رسمیت شناختن سریع طالبان توسط چین می تواند به این معنا باشد که مقامات چینی اطلاعات دقیق تری نسبت به سرویس های ویژه ایالات متحده داشتند ، که بر دولت افغانستان حساب کرده بودند که به مدت سه تا شش ماه دیگر روی کار بماند. با این حال ، پکن نسبت به رسمیت شناخته شدن کامل طالبان احتیاط می کند و می گوید که به رسمیت شناخته شدن مشروعیت آنها می تواند پس از تشکیل "دولتی که نماینده جمعیت وسیع تری باشد" از سوی افغانستان صورت گیرد. پکن در مورد اینکه آیا طالبان به قول خود عمل خواهند کرد یا نه تردید دارد و به شهروندان خود هشدار داده است که افغانستان را ترک کنند.
مشکل طالبان می تواند تنش ها را در رقابت چین و آمریکا افزایش دهد. وانگ یی وزیر خارجه چین در گفتگوی اخیر خود با آنتونی بلینکن ، وزیر امور خارجه آمریکا از واشنگتن برای ایجاد "امکان احیای" تروریسم با خروج سریع از افغانستان انتقاد کرد.
وی همچنین از ایالات متحده خواست به بازسازی افغانستان مساعدت کند و رهبری طالبان را "به طور مثبت راهنمایی نماید" ، از "استانداردهای دوگانه" و مبارزه انتخابی با تروریسم اجتناب کند.
روسیه نیز مانند چین در حال برقراری مناسبات کاری با طالبان است. در نهم ژوئیه، مسکو برای دومین بار میزبان یک هیئت طالبان بود. اولین ملاقات در ژانویه 2021 انجام شد. با این حال ، برخلاف دیدار نمایندگان چین و طالبان ، هر دو دیدار در روسیه در چارچوب توافق دوحه - توافقی با مشارکت سایر قدرت ها - برگزار شد. نه چین و نه روسیه هنوز سفارتخانه های خود را در افغانستان تعطیل نکرده اند.
چین قصد دارد با ایجاد شرایط مطلوب برای اجرای طرح یک کمربند و یک جاده و تشدید استخراج منابع طبیعی، از این تغییر قدرت استفاده کند. افغانستان دارای ذخایر معادل دو تریلیون دلار فلزات خاکی کمیاب و همچنین ذخایر زیادی از لیتیوم - ماده ای ضروری برای تولید فناوری پیشرفته است، که رهبری چین به آن اولویت می دهد.
تمرکز روسیه بر مسائل امنیتی است. هنگامی که طالبان دوباره قدرت را به دست گرفت، پوتین بلافاصله با همتای ازبکستانی خود شوکت میرضیایف تماس گرفت. پیش از این، در 2 اوت، دو کشور مانورهای نظامی مشترکی برگزار کردند. در 5 اوت ، مسکو رزمایش نظامی سه جانبه را در مرز افغانستان با تاجیکستان و ازبکستان برگزار کرد.
در 23 اوت، پیمان امنیت دسته‌جمعی CSTO یک نشست سطح عالی در مورد افغانستان برگزار کرد. به تازگی ، سرگئی شویگو ، وزیر دفاع روسیه وعده داده است که همکاری در داخل بلوک را تقویت می کند و به CSTO اولویت بالایی در زمینه امنیت می دهد. روسیه هنگام انجام پروازهای تخلیه از افغانستان بین روس ها و شهروندان کشورهای عضو CSTO فرقی قائل نشد.
سازمان همکاری شانگهای SCO همچنین می تواند ضامن امنیت منطقه ای شود. همه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای به ثبات منطقه ای و مهار تروریسم علاقمند هستند. در 11 سپتامبر ، رزمایش سالانه ضد تروریستی نیروهای مسلح کشورهای SCO "ماموریت صلح - 2021" آغاز می شود.
یکی دیگر از عناصر امنیت منطقه مبادله نظامی چین و روسیه است. در آخرین رزمایش های نظامی در چین ، نیروهای روسی از سلاح های چینی استفاده کردند و این رزمایش شامل پیشرفته ترین تجهیزات نظامی در چین مانند جنگنده های J-20 بود. پکن همچنین هواپیماهای جنگی درجه یک خود را به روسیه فرستاد ، جایی که آنها برای اولین بار در بازیهای بین المللی ارتشی رونمایی شدند.
در 25 اوت، پوتین و شی جین پینگ مواضع گیری خود را نسبت به افغانستان هماهنگ کرده و موافقت کردند که همکاری ها را برای جلوگیری از دخالت خارجی تقویت نمایند. چین و روسیه به طور مشترک از هرگونه درخواست تکرار کننده اظهارات کشورهای گروه 7 خودداری کردند. آنها در 30 اوت به طور مشترک از رای گیری درباره قطعنامه مربوط به افغانستان که توسط 13 عضو دیگر شورای امنیت سازمان ملل تصویب شد خودداری کردند. مسکو همچنین در میان سایر اختلاف نظرها ، مانند نگرانی در مورد توقف دارایی های مالی افغانستان ، خواستار این قطعنامه بود که فعالیت های جنبش اسلامی ترکستان شرقی را که برای پکن بسیار مهم است، مورد انتقاد قرار دهد. چین بارها از آمریکا خواسته است در تصمیم خود در نوامبر گذشته مبنی بر حذف جنبش اسلامی ترکستان شرقی از فهرست سازمان های تروریستی وزارت خارجه تجدید نظر کند.
چنین فاصله گذاری فعال روسیه و چین از موضع غرب در رابطه با افغانستان به طور طبیعی نارضایتی را برانگیخت. در مقاله ای که در فارین پالیسی منتشر شد، کلوم لینچ و رابی گرامر تأکید کردند که چین و روسیه "به دنبال تضعیف هرگونه اهرم باقیمانده ای هستند که ایالات متحده می تواند علیه حاکمان جدید این کشور استفاده کند.
پیشتر فایننشال تایمز نوشت که پکن از روسیه و پاکستان برای برقراری روابط با رهبری جدید افغانستان حمایت کسب کرده است. پوتین ، رئیس جمهور روسیه در دیدار خود با بایدن در 16 ژوئن ، به تماس های سیاسی بین چین و روسیه کنایه کرد. وی گفت که چین همچنین هرگونه طرح دخالت نظامی آمریکا در آسیای مرکزی را رد می کند ، اگرچه پکن در این مورد به طور علنی صحبت نکرده است. وانگ یی از شکست برخی تلاشهای نیروهای غربی برای "ایجاد اختلاف بین دو کشور ما" خبر داد - او تقریباً آنچه را که پوتین قبلاً در مصاحبه با NBC گفته بود به معنای واقعی کلمه تکرار کرد.
چین و روسیه با موفقیت در حال تبادل اطلاعات در مورد وضعیت افغانستان هستند. در عین حال ، آنها بر کاهش نفوذ ایالات متحده در عرصه بین المللی تأکید می کنند. هر دو کشور آمریکا را به خاطر خروج "شتابزده" خود مورد انتقاد قرار می دهند و به تایوان و اوکراین هشدار می دهند که واشنگتن آنها را به همان شیوه ترک خواهد کرد.
نفوذ روزافزون چین و روسیه در امور جهان در چارچوب جنگ سرد جدید بین پکن و واشنگتن بررسی می شود. رسانه های مهم آمریکایی تأکید کردند که روی کار آمدن طالبان "چشم اندازهای هیجان انگیزی" را برای مسکو و پکن باز می کند. سناتور جمهوری خواه آمریکایی جان کندی گفت: پس از تصرف قدرت توسط طالبان، "دشمنان ما - چین و روسیه - می خندند." اتحادیه اروپا نیز حرف خود را زده و رئیس دیپلماسی آن، جوزپ بورل، گفت که اتحادیه اروپا "نباید ... به چینی ها و روس ها اجازه دهد کنترل اوضاع را در دست بگیرند." آیا بازی بزرگ به افغانستان باز می گردد؟