اسپوتنیک - نشریه جروزالم پست اعلام کرد که گروهی از مقامات ارشد و پیشین کمیسیون انرژی اتمی اسرائیل، ارتش اسرائیل و موساد روز دوشنبه نامه ای به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر این کشور ارسال کرده و از بازگشت ایالات متحده آمریکا به توافق هسته ای ۲۰۱۵ با ایران (برجام) ابراز حمایت کردند.
فرماندهان امنیتی اسرائیل به سرپرستی "متان ویلنوئیل" معاون رئیس سابق ارتش اسرائیل، در نامه ای اظهار داشتند، که اگر این طرح شامل تعهد ایران برای تطابق با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد باشد، از ابتكار آمریكا برای وادار كردن ایران به دنبال شفاف سازی در مورد توسعه موشکهای بالستیک و دستورالعمل های برجام بار دیگر استقبال می كنند.
در این خصوص دکتر سید هادی برهانی، کارشناس فلسطین و خاورمیانه در گفتگو با خبرگزاری اسپوتنیک به تحلیل این موضوع پرداخت.
به نظر من این اقدام نشان از چند موضوع دارد و مهمترین آن این است که نشان می دهد اسرائیل نخبگان بسیاری در ارتش، سازمان های امنیتی و در دولت دارند و به این نتیجه رسیده اند که عزم دولت بایدن برای بازگشت به توافق برجام جدی است و مخالفت های اسرائیل سودی ندارد، نه تنها نتیجه ای ندارد بلکه می تواند روابط بسیار مهم آمریکا با اسرائیل را به خطر بیندازد. لذا این تلاش نخبه ها برای این موضوع اینست که دولت اسرائیل را قانع کنند که مخالفت نکند و با دولت جو بایدن در نیفتد و اتفاقاتی که در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما رخ داد و روابط اسرائیل و آمریکا تیره شد، بار دیگر تکرار نشود.
به نظر نخبگان به این نتیجه رسیده اند که بازگشت آمریکا به برجام صورت خواهد گرفت، از اینرو اسرائیل باید این موضوع را بپذیرد و دیگر روابط خود با آمریکا را به خطر نیاندازد.
به نظر من بعید به نظر می رسد که نتانیاهو این موضوع را بپذیرد، به این دلیل که یکی از پایه ها مهم سیاست خارجی و داخلی نتانیاهو، ایران هراسی است و این افسانه را درست کرده که ایران قصد نابود کردن یهودی ها و اسرائیل را دارد و من میخوام اسرائیل، مردم یهود و حتی منطقه را از دست ایران نجات بدهم. یعنی سیاست نتانیاهو کاملا بر این قصه مبتنی است که اگر این داستان را کنار بگذارد، شاید دیگر چیز زیادی برای گفتن نداشته باشد، از اینرو بعید به نظر می رسد که نتانیاهو این موضوع را به راحتی بپذیرد و تلاش خواهد که موضع و سیاست خود را تا جایی که می تواند، حفظ کند.
از بازگشت آمریکا به برجام، سودی نصیب اسرائیل نخواهد شد و بالعکس ضرر خواهد کرد، به این دلیل که اسرائیل نه تنها می خواهد قدرت ایران در منطقه محدود شود، بلکه مایل است که توان و قدرت ایران نابود شود. اسرائیل بدنبال تضعیف ایران و تخریب روابط ایران با کشورهای دیگر است و از اینرو برجام کاملا به ضرر اسرائیل است و سودی برای اسرائیل ندارد و اگر آمریکا بخواهد به برجام بازگردد، چاره به جزء پذیرش ندارد.
خبرگزاری اسپوتنیک در این رابطه نیز با سایمون تسیپیس، تحلیلگر سیاسی اسرائیلی موسسه مطالعات امنیت ملی دانشگاه تل آویو به گفتگو نشست.
چه عاملی باعث شده تا مقامات عالی رتبه اسرائیلی چنین گامی به سمت ایران بردارند؟
در مورد نامه ای که نظامیان به بنیامین نتانیاهو درباره حمایت از بازگشت بایدن به برجام فرستادند من می خواهم نظر شما را به این موضوع جلب کنم که همه این افراد از نظامیان سابق هستند، آنها از سرویس های مختلف اطلاعاتی هستند مثل شین‌بت، شباک یا موساد یا اینکه از زیرمجموعه های وزارت دفاع اسرائیل هستند برخی از آنها جانشین رئیس ستاد مشترک بودند و در میان همه این نظامیان یک موضوع مشترک وجود دارد و آن این است که همه این افراد مربوط به بخش چپ سیاست اسرائیل هستند. نکته ای که وجود دارد این است که هر چیزی که مربوط به ایران یا برنامه هسته ای ایران می شود موضوعی برای اندازه گیری قدرت سیاسی داخلی بین جناح های دست چپی و دست راستی در اسرئیل می باشد. همه افرادی که این نامه را امضا کردند آنها در همه زمان ها مخالف سیاست های نتانیاهو بودند بنابراین همه این افراد جز جناح چپ بودند و آنها این نامه را نوشتند تا صلح را حفظ کنند، بر عکس جناح راست. مسئله اینجا ساده است با سیاست جنگ یا تنش جناح دست راست بر سر قدرت می ماند و با سیاست صلح و صلح طلبی این امکان وجود دارد تا قدرت به جناح چپ برسد. از آنجاییکه جناح راست نمی خواهد تا جناح چپ به قدرت برسد آنها به سیاست های تنش زای خود منجمله با ایران ادامه می دهند.
آیا در اسرائیل تهدید سلاح هسته ای از سوی ایران را کمتر شده می دانند؟
تغییراتی در رابطه با تهدیدات ایران نیست بلکه درگیری بین جناح های راست و چپ در اسرائیل است در حال حاضر نویسندگان این نامه با کارت ایران بازی می کنند. از آنجاییکه در حال حاضر بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل که در جناح راست قرار دارد می خواهد تا وضعیت تحت فشار قرار داشته باشد از طرف دیگر جناح چپ این عقیده را دارد که شانس زیادی وجود دارد تا ایران به توافق عدم ساخت تسلیحات هسته ای و توسعه بخش هسته ای تنها در جهت مصارف صلح آمیز که در قرارداد برجام وجود دارد پایبند باشد ولی جناح راست اسرائیل به ایران اعتمادی ندارد و عقیده دارد که ایران این توافق را نقض کرده و بدنبال دستیابی به سلاح هسته ای و استفاده از آن در بخش نظامی است.
این نامه تنها بخاطر دعواهای داخلی بین جناح های راست و چپ در اسرائیل است.
تهدید ایران برطرف نشده است و هنوز خیلی ها در اسرائیل معتقد هستند که ایران بدنبال دستیابی به سلاح هسته ای است و قصد استفاده از اورانیوم غنی شده در مصارف نظامی را دارد و کافی است که به مقادیر لازم برای استفاده نظامی برسد و آنوقت است که یا شروع به تهدید جدی اسرائیل خواهد کرد یا اینکه به صورت مستقیم از آن علیه اسرائیل استفاده خواهد کرد. تهدید از سوی ایران وجود دارد و این تهدید همچنان ادامه دارد و آن چیزی که ما از رهبران ایران می بینیم این است که آنها قصد انصراف از برنامه اتمی را ندارند. البته یک شانس وجود دارد و آن این است که ایران به تعهدات برجام عمل کند و اجازه دهد که بازرسان بین المللی نظارت مستمر بر تاسیسات آنها داشته باشند آنگاه بخش قابل توجهی در اسرائیل وجود دارند که اعتقاد دارند که می توان به ایران اعتماد داشت.
احتمال تصویب چنین پیشنهادی توسط دفتر نخست وزیر نتانیاهو چقدر است؟
به نظر من شانس خیلی کمی وجود دارد و او این درخواست را به تعویق می اندازد به خاطر اینکه نتانیاهو دقیقا می داند که چه کسانی این نامه را نوشتند و همه آنها مخالفان و دشمنان وی هستند و با نتانیاهو طی 20 سال اخیر اختلافات و درگیری های بسیاری داشتند و حتی در زمانی که آنها در بخش های اطلاعاتی و دیگر بخش های بودند اختلافات بسیار جدی با نتانیاهو داشتند و می توان گفت که دشمنان وی هستند. بنظرم شانس اینکه نتانیاهو این درخواست را قبول کند زیاد نیست.