گزارش و تحلیل

آیا دست ایران در قبال استبداد گوگل و یوتیوب بسته است؟

هفته گذشته خبرگزاری فارس نزدیک به سپاه پاسداران ایران قربانی تحریم‌های جدید آمریکا شد.
Sputnik

به گزارش اسپوتنیک - به دستور وزارت دارایی ایالات متحده دامنه‌های بین‌المللی وب سایت این خبرگزاری مسدود شده است. شرکت سرویس دهنده، دامنه این خبرگزاری به نشانی farsnews.com  و farsnews.net  را در اینترنت به طور کامل غیر فعال کرد. در نتیجه این اقدام آمریکا به سایتهای اصلی این خبرگزاری به زبان انگلیسی، عربی، ترکی و دری خساراتی وارد شده است.

خبرگزاری فارس در توئیتر نوشت که از طریق ایمیل، نامه‌ای از سرویس دهنده خارجی خدمات میزبانی وب دریافت کرده است که در آن نامه صراحتا اعلام شده بود که مسدود شدن دامنه‌های این خبرگزاری بر طبق دستور دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی (OFAC) خزانه داری آمریکا انجام می شود چرا که نام خبرگزاری فارس نیوز ایران در لیست «افراد ویژه مشخص شده و بلوکه شده» آمریکا (Specially Designated Nationals) درج شده است.

​حمیدرضا کلینی، کارشناس امور بین الملل و مسئول پشتیبانی خبرنگاران بین المللی شبکه "پرس تی وی" در مورد این اقدام آمریکا علیه  خبرگزاری ایرانی فارس نیوز با اسپوتنیک به گفت و گو نشسته است.

اسپوتنیک: این اقدام جدید آمریکا علیه خبرگزاری یک کشور مستقل  را چگونه ارزیابی می‌ کنید؟

ایران و آمریکا در جبه‌ ­های مختلف رو در روی هم می­ باشند. جنگ نظامی، اقتصادی، سیاسی، دیپلماتیک، فرهنگی و رسانه­ای از جمله آنهاست. اما، اهمیت جنگ رسانه­ای کمتر از جنگ نظامی نیست. همان­طور که سیاستمداران آمریکایی با نشان دادن چهره­ای دروغین از ایران سعی در توجیه هزینه ­های گزاف نظامی از جیب مالیات ­دهندگان هستند، همواره جلوی انتشار اخباری مانند به دام افتادن هواپیمای بدون سرنشین RQ-170، توقیف شناورهای نظامی متجاوز آمریکایی در جزیره فارسی (در خلیج فارس)، هدف قرار گرفتن هواپیمای بدون سرنشین MQ-4C در آب­های ایران در دریای عمان و حمله موشکی به پایگاه نیروهای آمریکایی در عراق را می­ گیرند. اقدام آمریکا در حذف دامنه فارس­نیوز را می­توان تلاشی دیگر برای پاک کردن حافظه مخاطبان از این­گونه اخبار عنوان کرد.

آمریکا دامنه خبرگزاری فارس را مسدود کرد

اسپوتنیک: آیا شبکه "پرس تی وی" تاکنون چنین تجربه تلخی را داشته است؟ چگونه این مشکل برطرف شده است؟

در فهرست بلندبالای قربانیان اقدامات دولت و حتی شرکت­های غیردولتی آمریکایی علیه رسانه­‌های ایرانی، شبکه پرس‌­تی‌­وی و سایر شبکه‌های ایرانی نیز وجود دارند. کانال پرس‌ ­تی ­وی در یوتیوب بارها بسته یا حذف شده­ است. حتی حساب­های کاربری کارکنان شبکه در آوریل سال گذشته توسط گوگل مسدود شد. گفتنی است با سرعت گرفتن این اقدامات در هفته‌ ­های اخیر، حتی محتوای فرهنگی و اجتماعی مانند فیلم و سریال­های خانوادگی شبکه آی فیلم نیز در امان نماندند و کانال یوتیوب آن مسدود گردید. در جدیدترین این اقدامات، صفحه فیس‌­بوک و حساب کاربری اینستاگرام آقای دکتر محمد مرندی استاد برجسته دانشگاه تهران که به عنوان کارشناس در برنامه­‌های پرس‌­تی‌­وی و سایر رسانه‌­های بین‌­المللی به بازگویی حقایق می ­پردازند نیز بسته شد.

مسدود شدن صفحات اجتماعی به معنی از دست ­دادن مخاطبان و آرشیو اخبار است. اخبار پرس‌­تی‌­وی همان "صدای بی صدایان" است که در فضایی که قرار است آزادی بیان در آن حقوق پایه شمرده شود، به مخاطبان عرضه شده است. اما گوگل و فیس‌­بوک که بر اساس سیاست­های آمریکایی تحمل این محتوا را ندارند، حتی از بارگزاری مجدد آن محتوا جلوگیری می­ کنند.

اسپوتنیک:  در نتیجه مسدود شدن حساب کاربری "پرس‌تی‌وی" در شبکه های اجتماعی، چه خسارتی به این شبکه وارد شد؟

طبق اطلاع به دست آمده از مدیریت وب ­سایت شبکه پرس‌­تی‌­وی، گوگل در طول سالیان گذشته شش بار کانال یوتیوب شبکه را مسدود کرده و هر بار امکان بارگزاری ویدئو­های جدید را از شبکه گرفته است. در اولین اقدام گوگل، کانال شبکه نزدیک به 300 هراز مشترک و میلیون­ها بازدید کننده داشت. اما سیاست جدید گوگل در برخورد با شبکه­‌های ایرانی از جمله پرس­‌تی‌­وی، خصوصا در دوره دونالد ترامپ، پرشتاب بوده است؛ چنانچه تنها در یک سال گذشته سه مرتبه کانال­ یوتیوب شبکه و یک بار کانال یوتیوب اختصاصی دفتر شبکه در لندن را مسدود کرد. در آخرین بار، گوگل اقدام به پاک کردن کلی تمامی محتوای بارگزاری شده نمود که از جمله­ آنها، ویدئوهایی با حدود 5 میلیون بازدید بوده است.

​اسپوتنیک: به نظر شما چگونه می‌توان با انحصار رسانه‌ای شرکت های آمریکایی مبارزه کرد؟

در گام اول، باید از هر فرصت برای آموزش مخاطبان استفاده کرد تا در مورد اخباری که می ­شنوند تامل کنند و خود را از استیلای رسانه‌­های یک­سویه غربی برهانند. اگر عموم مردم عادت کنند که برای دریافت اطلاعات جستجو کنند (به اخبار داخلی بسنده نکنند) سیاست سانسور رسانه‌ه­ای آمریکا از مسدود کردن جریان پیام و اطلاعات عاجز خواهد ماند.

در عین حال، طراحی، اجرا و استفاده از سرویس­های جدید، یا حتی نسخه­برداری از نمونه ­های غربی و مناسب ­سازی آن برای بنیان ­نهادن آن در خارج از آمریکا می ­تواند حتی به صورت فیزیکی از سانسور رسانه­ ای جلوگیری کند. در این راستا، پرس‌­تی‌­وی پلت­فرم اشتراک ویدئویی که به صورت تخصصی جهت کاربری رسانه­ای می­باشد را طراحی نموده است. این سرویس که URMedium نام دارد مانند یوتیوب به اشتراک تصاویر می­‌پردازد، اما امکانات تخصصی شامل اشتراک­‌گذاری تصاویر راش بدون لوگو، سفارش تصاویر از سایر اعضا، اعطای حق پخش تلویزیونی و... در اختیار اعضا می­ گذارد. این سرویس از سرور­های بین­‌المللی استفاده خواهد کرد سرعت دسترسی بالایی برای مشترکان فراهم خواهد نمود.

اسپوتنیک: آیا می‌توان این پرونده را از بعد حقوقی با مراجعه به دادگاه ها و یا با ارائه شکایت رسمی به سازمان های بین المللی حل و فصل نمود؟

آزادی بیان از حقوق جهان‌شمول برای تک ­تک افراد بشر است که مورد تاکید بیانیه بین‌­المللی وین درباره حقوق بشر قرار گرفته است، و البته بسیاری آن را حقوقی پایه و اساسی بر می‌ ­شمارند. لذا اقدام واشنگتن در نقض آزادی بیان برای تلویزیون ­های ایرانی مصداقی از نقض حقوق بشر و قابل رسیدگی حقوقی می­باشد. البته پیگیری­های حقوقی به صورت مشترک توسط پرس‌­تی‌­وی و تلویزیون RT روسیه توسط وکلای بین­‌المللی در لندن انجام شد که متاسفانه به نتیجه لازم جهت الزام گوگل به بازگرداندن کانال­های یوتیوب مسدود شده نرسید. لذا پس از هر بار مسدود شدن صفحات اجتماعی شبکه، صفحات جدیدی راه­‌اندازی می‌­شوند تا اعتماد مخاطبان را به همراه داشته باشد.

سیمونیان فراخوان به لغو مجوز کار شبکه "آر تی" را در آمریکا مورد تفسیر قرارداد

از سوی دیگر، احکام سازمان­ها و محاکم بین­‌المللی تنها زمانی ضمانت اجرایی دارند که در شورای امنیت سازمان ملل تصویب شوند؛ که با توجه به حق وتوی آمریکا در آن شورا نمی‌­توان امیدی به چنین احکامی داشت.

در این اثنا، رسانه‌­های جایگزین نقشی اساسی در بهبود وضع آگاهی عموم و سایر دولت­ها نسبت به یکجانبه گرایی آمریکایی داشته­‌اند؛ چنانچه توانسته­‌اند این­گونه اقدامات دولت آمریکا هم در داخل و هم خارج از کشور را به جهانیان و حتی مردم داخل آمریکا نشان دهند؛ تنها یکی از نتایج این دست فعالیت­ها رساندن دولت آمریکا به مرز انزوا و ورشکستگی سیاسی هم در خارج و هم در داخل آمریکاست، که این خود تاثیری بیشتر از احکام بین­‌المللی دارد.

اولین پیام ویدئویی مرضیه هاشمی پس از آزادی

اسپوتنیک: شما به عنوان شخصی که در بخش رسانه‌ای ایران مشغول به کار هستید، برای خبرگزاری‌هایی که ممکن است با مشکلی مشابه از سوی آمریکا مواجه شوند، چه توصیه‌ای دارید؟

دانش و فن­آوری بومی می­توانند سنگر محکمی در جنگ رسانه­ای باشد. اعتقاد داشتن و اتکا کردن به سرویس­های محیا شده توسط متخصصان داخلی می­تواند سیاست سانسور آمریکایی را ناکام بگذارد. با توجه به استعداد نمونه برنامه­نویسان و متخصصان، می‌­توان با سرمایه­‌گزاری مناسب جهت توسعه این خدمات، از منافع آن در جبه‌های مختلف فرهنگی، رسانه­ای، اقتصادی، سیاسی و نظامی بهره­مند شد.

در بعد بین­ المللی نیز برای مقابله با سلطه رسانه­ای غرب لازم است رسانه­های همسو در خط خبری خود اشتراک معنی داشته باشند.

بحث و گفتگو