گزارش و تحلیل

وقتی روابط ایران و عراق به مذاق غرب خوش نمی‌آید

رسانه‌ها ونهادهای غربی سعی می‌کنند با برجسته کردن نام سردار سلیمانی به روابط دو کشور ایران و عراق وجهه نظامی بدهند.
Sputnik

اسپوتنیک – بر اساس ادعای روزنامه نیویورک تایمز و سایت اینترسپت، فردی ناشناس اسنادی در حدود ۷۰۰ صفحه را برای سایت اینترسپت فرستاده است که این اسناد عمدتا گزارش‌های کارمندان وزارت اطلاعات ایران بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵ میلادی در عراق است و ماموریت مهم این کارمندان رخنه در عرصه سیاسی عراق بوده است.

نیویورک تایمز با اشاره به ناآرامی‌های اخیر عراق و حضور قاسم سلیمانی در این کشور، هدف او را "تثبیت دولت عادل عبدالمهدی" و ترسیم برنامه‌هایی برای ادامه  "نفوذ تهران در عراق" بر میشمارد.

در یکی دیگر از اسناد ادعایی نیویورک تایمز آمده است که عادل عبد المهدی، نخست وزیر عراق، درسال ۲۰۱۴ میلادی که وزیر نفت بود "رابطه ویژه‌ای با جمهوری اسلامی ایران" داشته است.

افشای اطلاعات سری نفوذ گسترده ایران در عراق

اسپوتنیک در این راستا با حسین شیخ الاسلام، مشاور وزیر امور خارجه ایران و سفیر اسبق جمهوری اسلامی در سوریه همکلام شده است.

اسپوتنیک - حضور ایران در عراق چگونه و به چه صورتی است؟

ما سفارتخانه بزرگ و بلاشک قوی‌ای در عراق داریم، مستشاران نظامی ما در این کشور حضور داشته‌اند و ما با داعش در آنجا جنگیدیم. ما به ملت عراق کمک کردیم تا با داعش بجنگد و طبیعی است که مستشاران نظامی ما در این کشور باشند.

 مستشاران نظامی ایران به دعوت رسمی دولت عراق در این کشور حضور داشتند. زمانی که بغداد و اربیل مورد تهدید داعش قرار گرفتند، هم مسعود بارزانی از طرف دولت محلی اربیل و هم دولت بغداد به صورت رسمی از ایران دعوت کرد. ایران کار مستشاری قوی‌ای در عراق انجام داد و گرنه داعش شکست نمی‌خورد.  دعوت رسمی از ایران در زمان نخست وزیری نوری مالکی، حيدر عبادی و عادل عبدالمهدی انجام شده است، در واقع تمامی نخست وزیرهای عراق که فرمانده نیروهای مسلح این کشور نیز هستند از ایران درخواست پشتیبانی کرده‌اند. ایران به دولت و مردم عراق کمک کرد تا با تروریست‌ها بجنگند و به صورت رسمی نیز به خاطر این کمک‌ها از ایران تشکر شد.

اسپوتنیک - ادعای نیویورک تایمز در خصوص وجود اسناد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

تمامی این سندها دروغین و بی اعتبار هستند. اگر قرار بود ایران به صورتی فعالیت کند که این اسناد چاپ بشوند که بیهوده بود. در اینکه ایران به دنبال ثبات در عراق است شکی نیست و اگر خاطرتان باشد رهبر انقلاب نیز در سخنرانی خود در دانشگاه افسری در خصوص منطقه فرمودند بدون دولت‌های مستقر نمی‌توان به نتیجه رسید؛ دولت باید استقرار داشته باشد و با ساقط کردن دولت نمیشود به نتیجه رسید. دولت باید استقرار داشته باشد و خواسته‌های به حق مردم را پاسخ بدهد و این همان حرفی است که ما در مورد خودمان و در مورد مسائل داخل ایران داشتیم؛ دولت باید مشکلات را حل کند و ما حتما از دولت مستقر در عراق پشتیبانی می‌کنیم و این مسئله مربوط به دیروز، امروز و فردا نیست! ما در هر جایی دولت منتخب مردم را پشتیبانی می‌کنیم و می‌خواهیم که فرصت داشته باشد تا مشکل مردمش را حل کند. دولت عراق، دولت لبنان و دولت سوریه از نگاه ما دولت منتخب مردم هستند و فرق می‌کنند با دولت‌های دیکتاتور شاهنشاهی که مردم هیچ نقشی در انتخاب آن نداشته‌اند.

شعیب بهمن، کارشناس مسائل خاورمیانه و رئیس موسسه پژوهان جهان معاصر نیز در خصوص ادعای نیویورک تایمز اظهار داشت:

در وهله اول باید توجه داشت که روابط دو ملت ایران و عراق روابطی دیرینه است، به نحوی که در طول تاریخ دو ملت بعضا در برهه‌هایی در قالب یک کشور شناخته می‌شدند و یک دولت نیز بر آنها حکومت می‌کرد ولی مرز بندی‌های مصنوعی در سال بعد باعث ایجاد مرزهایی بین دو کشور شد و بعضا حکامی نیز که حضور داشتند بر این مرزبندی بیشتر تاکید می‌کردند و سعی در برجسته‌تر کردن آن می‌کردند. اما واقعیت اینست که در دوره بعد از سقوط صدام حسین فرصت جدیدی برای ملت‌های دو کشور به وجود آمد که بتوانند روابط تاریخی و پیوندهای تاریخی خود را از سر بگیرند و با توجه به فضای جدیدی که وجود داشت قاعدتا حضور و نفوذ ایران در عراق گسترش پیدا کرد اما این حضور و نفوذ هیچگاه نظامی نبوده است. ایران همواره سعی نموده است که در ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی همکاری‌های خود با کشور عراق را گسترش بدهد؛ هرچند که پس از ظهور داعش بنابه درخواستی که مقامات عراقی از ایران داشتند، مستشاران و کمک‌های نظامی ایران  روانه عراق شدند و در پس راندن داعش، ایران کمک بسیاری به عراق نمود.

آیا ایران در مورد اتفاقات عراق و لبنان تماشاگر خواهد ماند؟

اما آنچیزی که در رسانه‌های غربی مبنی بر دخالت ایران در امور داخلی عراق عنوان می‌شود، ادعای چندان درستی نیست به این دلیل که دولتی که در عراق بر سر کار می‌آید بر مبنای انتخابات در این کشور است و آرای مردمی است که در نهایت تعیین می‌کند چه احزاب و ائتلاف‌هایی کرسی‌های بیشتری را در پارلمان کسب کنند و به طبع انتخاب نخست وزیر هم توسط همین نمایندگان پارلمان صورت می‌پذیرد. قطعا ایران نیز مانند سایر کشورها از جمله آمریکا در عراق دارای منافعی است اما وجود این منافع به معنای مداخله مستقیم ایران در امور سیاسی یا داخلی عراق نیست؛ رایزنی و تعاملاتی قطعا بین مقامات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی دو کشور ایران و عراق برقرار است و طرفین به دنبال بهبود و گسترش روابط دو جانبه هستند. حال اینکه این توسعه و گسترش روابط ایران و عراق توسط غرب مداخله ایران در امور داخلی عراق نامیده می‌شود، این تلقی و برداشت غربی‌ها از این ماجراست اما واقعیت اینست که روابط ایران و عراق در سطح دو کشوری است که با یکدیگر مرز جغرافیایی، پیوندهای تاریخی و نیازهای اقتصادی گسترده‌ای دارند. در این بین رسانه‌ها ونهادهای غربی سعی می‌کنند به ویژه با برجسته کردن نام سردار سلیمانی به روابط دو کشور ایران و عراق وجهه نظامی بدهند در حالی که این وجه به هیچ عنوان وجه غالب در روابط دو کشور نبوده است.

بحث و گفتگو