اسپوتنیک - طی ماه های اخیر تنش ها میان ایران و آمریکا به طور قابل توجهی افزایش یافته است و مقامات آمریکا علاوه بر تشدید تحریم ها علیه ایران، تحریم های شدیدی را نیز علیه بخش های کلیدی اقتصاد این کشور اعمال کرد. واشنگتن هدف خود از اعمال این تحریم ها را تغییر رفتار جمهوری اسلامی اعلام می کند. آمریکا به وسیله تحریم های ثانویه، خریداران نفت ایران را مجبور به توقف خرید نفت از این کشور کرد. واشنگتن همچنین سپاه پاسداران ایران را در فهرست سازمان های تروریستی قرار داد و ایران نیز در پاسخ به این اقدام سنتکام را سازمان تروریستی اعلام کرد و دولت آمریکا را دولت حامی تروریست خواند.
با وجود این تنش ها و احتمال درگیری نظامی، بروز درگیری احتمالی در خلیج فارس طبعاتی برای کشورهای منطقه و خلیج فارس به همراه خواهد داشت و کشورهایی به طرفداری از ایران و یا آمریکا وارد این درگیری نظامی احتمالی خواهند شد.
فرزاد رمضانی بونش، کارشناس مستقل و تحلیلگر مسایل بین المللی و منطقه ای در این خصوص به خبرگزاری اسپوتنیک گفت:
اگر بخواهیم آینده روابط ایران و آمریکا را بررسی کنیم، در واقع ایجاد یک نوع درگیری نظامی حداکثری به عنوان یک سناریوی غیر محتمل مورد بررسی قرار می گیرد. به عبارت دیگر نه از نگاه رهبران تصمیم گیرنده در کاخ سفید و شخص دونالد ترامپ، بحث ایجاد یک جنگ نظامی پر دامنه علیه ایران مدنظر است با توجه به شرایط منطقه ای و نوع توان مانور ایران و همچنین نیروهای نیابتی ایران در منطقه خاورمیانه و... در واقع به نظر نمی رسد که رهبران ایران خواهان ایجاد و یا آغازگر یک نوع جنگ پردامنه باشند.
در این وضعیت اگر یک درگیری نظامی رخ دهد به نظر می رسد که بعنوان یک سناریوی غیر محتمل یک درگیری نظامی محدود خواهد بود که ممکن است روی دهد و به نظر می رسد آمریکاییها بحث یک درگیری و حملات محدود در اولویت آنها برای اقدام علیه ایران باشد.
در حال حاضر نیز که بحث ایجاد ائتلاف حفاظتی برای محافظت از کشتی ها در تنگه هرمز و باب المندب از سوی آمریکا و برخی کشورها از جمله امارات و عربستان مطرح است، به نظر می رسد که ائتلاف همکاری علیه ایران می تواند مد نظر بسیاری از کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس همچون امارات، عربستان و بحرین باشد و موضع برخی کشورها همانند قطر، عمان و حتی تا حدی کویت تو این زمینه رویکردی خنثی و یه نوعی میانه رو باشد.
آنچه که مشخص است نیروهایی همانند حزب الله لبنان، نیروهای هوادار ایران در عراق و یمن می توانند به منافع آمریکا در خاورمیانه آسیب برسانند، از اینرو به نظر نمی رسد که ما یک جنگ پردامنه ای را شاهد باشیم.
نام بردن از کشورهای حوزه خلیج فارس که در صورت بروز درگیری نظامی احتمالی میان ایران و آمریکا حاضر به همکاری با این کشور باشند، کار بسیار سختی است. به نوعی وضعیت این کشورها و نزدیکی آنها از نظر جغرافیایی به ایران و همچنین منافع آنها در منطقه و پیامدهای ناگواری که در صورت بروز جنگ حداکثری در منطقه برای آنها به همراه داشته باشد، این کشورها را وادار می کند که محتاط تر برخورد کنند. اما آنچه که مشخص است، عربستان، امارات و بحرین بیش از سایر کشورها مایل به همکاری نظامی علیه ایران باشد. با توجه به نوع اقتصاد کشورهای منطقه که بیشتر مبتنی بر صادرات نفت است، یک درگیری نظامی بزرگ می تواند بشدت بر اقتصاد این منطقه تاثیر گذار باشد و منجر به آسیب دیدگی زیرساخت های این کشورها شود. از اینرو نگاه این کشورها به این موضوع از سوی محتاطانه می باشد.
کشورهایی که در منطقه بتوانند تاثیری مثبتی بر این حوادث داشته باشند، کشورهایی هستند که از یک سوء روابطی خوب و یا نسبتا خوب با ایران داشته باشند و یا روابطی با کشورهایی همچون آمریکا و یا کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس داشته باشند که در این زمینه کشورهایی بودند که طی این مدت تلاش هایی را برای کاهش تنش و میانجیگری بین ایران و آمریکا داشته اند.
عمان یکی از کشورهایی است که با توجه به روابط خوب با ایران و آمریکا و نگاه این کشور برای کاهش تنش در منطقه، همواره تلاش می کند که به کاهش تنش در خلیج فارس و منطقه کمک کند. شاید بتوان از قطر نیز در این زمینه نام برد، اما با توجه به روابط نامناسب قطر با کشورهای عربستان و امارات، نتواند به نوعی موجب کاهش تنش میان ایران با امارات و عربستان باشد، اما قطر می تواند میانجیگر ایران و آمریکا عمل کند.
عراق یکی دیگر از کشورهایی است که چنین رویکردی را دارد و کویت نیز اگر بخواهد می تواند به عنوان میانجی نقش ایفا کند.
اگر ما شاهد یک جنگ بزرگ میان ایران و آمریکا را شاهد باشیم و به نوعی ائتلاف آمریکایی علیه ایران که یک سناریوی غیر محتمل است، تشکیل شود، پیامدهای بسیاری را از نظر ژئوپولوتیکی و سیاسی در کل منطقه، خاورمیانه و غرب آسیا خواهد داشت و بر امنیت بسیاری از کشورهای منطقه تاثیرات ناگوار منفی می تواند داشته باشد، همچنین در حوزه اقتصاد می تواند بخصوص کشورهایی که در زمینه توریست فعالیت بیشتری دارند، پیامدهایی منفی داشته باشد.