تغییر روش استعمار انگلیس از اشغال سرزمینها به تسخیر اذهان

© Sputnik / Алекс Макнотон
اشتراک
پژوهشگر: استعمار انگلیس شاید بهظاهر با فروپاشی امپراتوری و خروج نیروهای نظامی از مستعمرات پایان یافته باشد، اما حقیقت این است که لندن تنها شکل ابزارهای خود را تغییر داد. از حضور مستقیم و اشغال سرزمینها، به نفوذ در ذهنها و نهادها رسید.
سارا علیخانی پژوهشگر تاریخ به مناسبت روز مبارزه با استعمار انگلیس در گفتگو با اسپوتنیک گفت: امروز رد پای استعمار انگلیس را میتوان در همان شبکههای مالی، حقوقی و تجاریای دید که صدها سال پیش بنا نهاده شد و همچنان دست بالا را در تنظیم روابط جهانی دارند. استعمار سنتی، منابع و زمینها را میگرفت، یعنی استعمار مدرن، هویت، فرهنگ و روایت ملتها را میرباید. این تغییر شکل، خطرناکتر است، زیرا در سکوت و بهظاهر دوستانه عمل میکند، اما همان هدف کهن تسلط و کنترل را دنبال میکند.
علیخانی اندیشکدهها و رسانههای انگلیس را ستونهای اصلی استعمار نوین خواندو افزود، "چتم هاوس" و همتایانش نه تنها بستر گفتوگوهای علمی نیستند، بلکه کارخانههای تولید ایده برای سیاستهای سلطهجویانه لندن هستند که به عنوان جایی برای استراتژیها برای نفوذ در خاورمیانه، آفریقا و آسیا طراحی میشود.
وی خاطر نشان کرد، BBC و سایر رسانههای پرقدرت انگلیس نیز با نقاب بیطرفی، روایتهای استعماری را بازتولید میکنند. آنها از یک سو تاریخ استعمار و جنایات گذشته را تطهیر میکنند و از سوی دیگر امروز بهنام دموکراسی، حقوق بشر یا توسعه، به ملتها نسخه میپیچند. چنین رسانههایی در واقع توپخانه نرم استعمار انگلیساند که مرزها را بیصدا در مینوردند.
از سوی دیگر، سیاستهای فرهنگی انگلیس از بورسیههای دانشگاهی گرفته تا جشنوارههای هنری و تبادلات علمی نه به نیت خیرخواهی، بلکه به قصد استحاله نسلهای آینده کشورها طراحی شده است. زبان انگلیسی بهعنوان ابزاری برای هژمونی فرهنگی جا افتاده و آثار ادبی و سینمایی بریتانیا اغلب حامل پیامهای ناآشکار سلطه و غربمحوریاند.
علیخانی در پایان تصريح کرد، استعمار نوین انگلستان امروز در قامت "دوستی فرهنگی" و "گفتوگوی تمدنی" جلوه میکند، اما در باطن همان پروژه دیرینه سلطه است. روز مبارزه با استعمار انگلیس یادآور این واقعیت است که دشمن تغییر چهره داده، اما اهدافش همچنان پابرجاست و وظیفه ملتها هوشیاری در برابر این نفوذ خزنده و مقاومت در برابر بازتولید استعمار در لباسی نو است.
علیخانی اندیشکدهها و رسانههای انگلیس را ستونهای اصلی استعمار نوین خواندو افزود، "چتم هاوس" و همتایانش نه تنها بستر گفتوگوهای علمی نیستند، بلکه کارخانههای تولید ایده برای سیاستهای سلطهجویانه لندن هستند که به عنوان جایی برای استراتژیها برای نفوذ در خاورمیانه، آفریقا و آسیا طراحی میشود.
وی خاطر نشان کرد، BBC و سایر رسانههای پرقدرت انگلیس نیز با نقاب بیطرفی، روایتهای استعماری را بازتولید میکنند. آنها از یک سو تاریخ استعمار و جنایات گذشته را تطهیر میکنند و از سوی دیگر امروز بهنام دموکراسی، حقوق بشر یا توسعه، به ملتها نسخه میپیچند. چنین رسانههایی در واقع توپخانه نرم استعمار انگلیساند که مرزها را بیصدا در مینوردند.
از سوی دیگر، سیاستهای فرهنگی انگلیس از بورسیههای دانشگاهی گرفته تا جشنوارههای هنری و تبادلات علمی نه به نیت خیرخواهی، بلکه به قصد استحاله نسلهای آینده کشورها طراحی شده است. زبان انگلیسی بهعنوان ابزاری برای هژمونی فرهنگی جا افتاده و آثار ادبی و سینمایی بریتانیا اغلب حامل پیامهای ناآشکار سلطه و غربمحوریاند.
علیخانی در پایان تصريح کرد، استعمار نوین انگلستان امروز در قامت "دوستی فرهنگی" و "گفتوگوی تمدنی" جلوه میکند، اما در باطن همان پروژه دیرینه سلطه است. روز مبارزه با استعمار انگلیس یادآور این واقعیت است که دشمن تغییر چهره داده، اما اهدافش همچنان پابرجاست و وظیفه ملتها هوشیاری در برابر این نفوذ خزنده و مقاومت در برابر بازتولید استعمار در لباسی نو است.