گزارش و تحلیل

هر روز که می گذرد مذاکرات پیچیده تر می شود

ایران
ایران - اسپوتنیک ایران  , 1920, 27.01.2025
اشتراک
در واقع شرایط بین المللی امروزی بسیاری از مسایل را به شکلی پیچیده کرده که شاید برای بسیاری قابل تصور نباشد و اینگونه نیست که بشود تصور کرد برقراری مذاکرات و رسیدن به توافق مانند سالهای 2015 است.
آقای مجید تخت روانچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران با بیان اینکه درباره سیاست‌های ترامپ در قبال ایران، "در تعامل و مشورت هستیم" و برای آن ایده و برنامه داریم، درباره گفت‌وگوهای رفع تحریم‌ها گفت "از نظر شکل مذاکراتی، اروپایی‌ها و روس‌ها هم‌نظر نیستند و این یکی از چالش‌هایی است که باید آن را حل کنیم".
در واقع شرایط بین المللی امروزی بسیاری از مسایل را به شکلی پیچیده کرده که شاید برای بسیاری قابل تصور نباشد و اینگونه نیست که بشود تصور کرد برقراری مذاکرات و رسیدن به توافق مانند سالهای 2015 است.
طبق اظهارات دکتر علی اکبر صالحی وزیر امور خارجه وقت ایران، در مصاحبه ای با یکی از نشریات داخلی، مذاکرات سری ایران و ایالات متحده حدودا سالهای 2010 در عمان شروع شد و سال 2012 دو طرف به توافقاتی رسیدند اما چون انتخابات ریاست جمهوری ایران سر راه بود برخی جناح های سیاسی اصرار داشتند که توافق باید بعد از انتخاب رئیس جمهوری جدید در ایران امضا شود و همین ماجرا موجب آن شد که امضای این توافق به تاخیر بیافتد.
در حالی که مذاکره با آمریکا در آن زمان یک تابو در ایران به حساب می آمد اما به یاد دارم برخی سیاستمداران اصرار داشتند که به قول خودشان ایالات متحده کدخدا است و اینکه ما برویم و با اروپایی ها توافق انجام دهیم بی فایده است و باید برویم مشکل اصلی خودمان را با کدخدای آنها حل کنیم.
در همان حین بود که دکتر محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری وقت ایران پس از شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل در دانشگاه کلمبیا بحث اینکه آمادگی دارد با اوباما در همان جا (در دانشگاه) مناظره کند و دو طرف سنگ هایشان را در مقابل همه حاضرین باز کنند را مطرح کرد، برخی این صحبت ها را به سخره گرفتند اما واقعیت امر این بود که آمریکایی ها متوجه شدند که ایرانی ها آماده مذاکرات هستند و حدود یک هفته بعد اوباما نامه ای را به رهبری نوشت که در آن اظهار داشته بود آمریکا آماده مذاکره با ایران است و مذاکرات محرمانه در عمان کلید خورد.
بعد از انتخاب آقای روحانی یکی از بحث هایی که مطرح شده بود این بود که توافق روی میز هست اما چه تضمینی هست که آمریکا پایبند توافق باشد و به همین دلیل پنج کشور دیگر و همچنین اتحادیه اروپا و سازمان ملل هم دعوت شدند تا عملا شاهدی بر توافق باشد.
Флаги США и Ирана - اسپوتنیک ایران  , 1920, 01.09.2024
گزارش و تحلیل
چرا بازگشت به برجام قبلی دیگر امکان پذیر نیست؟
ورود پنج کشور دیگر به مذاکرات موجب آن شد که مذاکرات پیچیده شود چون هر کدام از کشورهای حاضر خواسته هایی را داشتند و خواسته هایشان را روی میز می گذاشتند و عملا حدود سه سال طول کشید تا توافق برجام به نتیجه رسید.
البته می توان گفت تیم ایرانی بسیار در فشار بود هم از داخل هم از خارج.
از خارج که معلوم است چرا، به هر حال همه حاضرین در مذاکرات به دنبال منافع خود بودند و عملا در بسیاری موارد ایالات متحده و کشورهای اروپایی با هم تبانی می کردند تا یکی نقش پلیس خوب و دیگری نقش پلیس بد را بازی کند.
اما در داخل کشور چون دولت دلواپس بود مخالفان مذاکره با آمریکا سنگ اندازی کنند همه چیز مردم به برجام گره خورده بود و همه مردم چشم امید برجام بودند تا همه مشکلات زندگی شان حل شود و همین ماجرا فشار داخلی بر مذاکره کنندگان را بسیار زیاد می کرد و حتی در مواردی منجر به آن می شد که طرفهای مقابل از این جریان سوء استفاده کنند.
ایالات متحده از همان ابتدا دنبال آن بود که اگر بنا است توافقی امضا شود سهم بزرگتر کیک اقتصادی ایران به آمریکا برسد و به قول معروف دعوای آمریکا با دیگر مذاکره کنندگان، مخصوصا اروپایی ها، بر سر سهم خواهی از کیک اقتصادی ایران بود و هست نه بر سر برنامه هسته ای.
با اطمینان می توانم بگویم و این را بر اساس تجربه سی و پنج ساله خبرنگاری و ارتباط با محافل دیپلماتیک بین المللی می گویم، برنامه هسته ای فقط بهانه است و اگر برنامه هسته ای ایران نباشد آنها بهانه دیگری را پیدا می کنند تا ایران را تحت فشار قرار دهند، آنچه منظور آنها است فقط سهم خواهی از کیک اقتصادی ایران است و بس.
همانگونه که دیدیم پس از امضای برجام همین که شرکت های اروپایی سهم بزرگتر قرارداد های اقتصادی را به چنگ آوردند آمریکا از برجام خارج شد.
مطمئن باشید اگر ترامپ هم رئیس جمهوری نبود همین اتفاق به شکلی دیگر می افتاد.
آنهایی که در جریان هستند به خوبی می دانند که حتی وقتی اوباما سر کار بود علیرغم اینکه دولت وی برجام را امضا کرده بود اما آمریکایی ها گرو کشی می کردند تا ایران قرارداد های اقتصادی را به اروپایی ها ندهند و به همین دلیل تحریم ها را به صورت دو ماه تا چهارماه تعلیق می کردند تا اگر جریان وفق مراد آنها نبود بتوانند زیر توافق بزنند.
مذاکرات وین درباره احیای برجام - اسپوتنیک ایران  , 1920, 20.02.2024
گزارش و تحلیل
روسیه برای برجام از هم پاشیده چکار کند
امروزه شرایط بسیار پیچیده تر شده.
آمریکا به دنبال توافقی دو جانبه با ایران است که در آن توافق منافع آمریکا حفظ شود و حتی می توان گفت به دنبال آن است که شرکای اروپایی خود را نیز دور بزند.
اروپایی ها که طی سالهای اخیر و پس از خروج آمریکا از برجام نه فقط هیچ کاری انجام ندادند و به تعهدات خود عمل نکردند بلکه حتی سنگ اندازی هم کردند به دنبال آن هستند که بگویند ما هم هستیم و اگر توافقی شود به ما هم باید سهمی بدهید.
از سوی دیگر به دلیل جنگ در اوکراین واختلافات اروپایی ها و روسها اروپایی ها به دنبال آن هستند که به قول خودشان برجام را احیا کنند اما نمی خواهند با روسیه سر یک میز بنشینند، امری که عملا می توان گفت غیر منطقی است چون هر توافقی در باره برجام شود باید روسیه و چین هم در آن شریک باشند.
البته اگر هم سر یک میز بنشینند احتمالا به دلیل اختلافات موجود سر میز بر سر مسایل جانبی دعوا شود و به نتیجه ای نرسند.
طی چند سال اخیر هم که می بینیم شرایط تک قطبی سابق دیگر وجود ندارد و جهان چند قطبی شده و روسیه و چین در مقابل غرب ایستاده اند ودیگر مانند سابق با آمریکا و اروپا در مسایل بین المللی همراه نیستند.
ایران هم این وسط مجبور است تلاش کند وفاق همه اینها را نگه دارد تا مبادا همه چیز به هم بخورد.
فعلا به نظر می رسد تنها راه موجود در ذهن ایرانی ها این است که با آمریکایی ها جداگانه مذاکره کنند و با اروپایی ها جداگانه و در این میان روی روابط صمیمی شان با روسیه و چین حساب کنند که برای آنها کافی باشد که آنها را در جریان ریز به ریز مذاکرات قرار دهند.
نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала