https://spnfa.ir/20250117/بقایی-هیچ-دلیلی-وجود-ندارد-که-طرفهای-ثالثی-نسبت-به-روابط-ایران-وروسیه-القای-تهدید-از-آن-بنمایند-21143442.html
بقایی: هیچ دلیلی وجود ندارد که طرفهای ثالثی نسبت به روابط ایران وروسیه القای تهدید از آن بنمایند
بقایی: هیچ دلیلی وجود ندارد که طرفهای ثالثی نسبت به روابط ایران وروسیه القای تهدید از آن بنمایند
اسپوتنیک ایران
ایران آماده همکاری با روسیه در زمینه حفظ ثبات سوریه و مقابله با تروریسم است و از فشار بیشتر روسیه بر رژیم اشغالگر برای پایبندی به توافقات آتش‌بس در غزه حمایت... 17.01.2025, اسپوتنیک ایران
2025-01-17T13:59+0330
2025-01-17T13:59+0330
2025-01-17T13:59+0330
گزارش و تحلیل
سیاسی
https://cdn1.img.spnfa.ir/img/07e9/01/11/21143277_0:63:1200:738_1920x0_80_0_0_238b6793fc50928265c949ca65df257c.jpg
همچنین در این سفر درباره تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی، از جمله وضعیت سوریه و غزه، بحث و گفتگو خواهد شد.سوال: مهمترین موضوعاتی که در دیدار رئیس جمهور ایران و روسیه در مسکو مطرح خواهد شد، به جز امضای توافقنامه همکاری استراتژیک چیست؟ و محتوای مهمترین مواردهای توافقنامه همکاری استراتژیک که قرار است با روسیه امضا شود، چه خواهد بود؟پاسخ: این سفر، سفری از قبل برنامه‌ریزی‌شده بوده که بازتاب گسترش روابط و مناسبات ایران-روسیه و عزم رهبران دو کشور برای توسعه و تعمیق بیش از پیش همکاری‌ها در حوزه‌های گوناگون به‌ویژه حوزه‌های اقتصادی است.تمرکز این سفر بر امضای معاهده شراکت راهبردی بین دو کشور است اما طبیعی است که از این فرصت برای گفتگو و رایزنی در مورد ابعاد مختلف روابط دو کشور، تحولات منطقه‌ای، اعم از تحولات در غرب آسیا به‌ویژه سوریه و غزه، تحولات در منطقه قفقاز و آسیای مرکزی، و نیز تحولات بین‌المللی استفاده شود.در مورد "معاهده مشارکت جامع راهبردی بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه" چند نکته حائز اهمیت است.این معاخدهه از چهار سال در دستور کار بوده و در دست بررسی و مذاکره قرار داشته و متن پیش‌نویس در مردادماه ۱۴۰۳ نهایی و پاراف شده است.از لحاظ محتوا، شالوده و اساس این مواففتنامه اسناد و موافقتنامه‌های قبلی به‌ویژه معاهده اساس روابط و اصول همکاری منتقابل بین دو کشور است که در سال ۱۳۷۹ منعقد شده و هنوز هم لازم‌الاجرا است. معاهده مشارکت جامع راهبردی در واقع شرح و تفصیل و به‌روز رسانی همان معاهده ۱۳۷۹ است.بخش عمده معاهده جامع مشارکت راهبردی که در ۴۷ ماده تنظیم شده است، مربوط به تسهیل و تقویت و زمینه‌سازی همکاری دو کشور در زمینه‌های اقتصادی، تجاری، بانکی، انرژی، انرژی‌های تجدیدپذیر، محیط زیست، بهداشت و درمان، کشاورزی، فضای سایبر و اطلاعات، همکاری قضایی، مقابله با جرایم سازمان یافته و تروریسم، همکاری در سازمان‌های بین‌المللی است. یکی دو ماده هم به همکاری‌ها در حوزه امنیتی و دفاعی اختصاص یافته است. در داقع این معاهده کاملا ماهیت دوجانبه داشته و در راستای تقویت همکاری‌های دو کشور و در برگیرنده منافع متقابل دو ملت است.سوال: ایران و روسیه چگونه همکاری مشترک برای مقابله با تحریم‌های غربی و سیاست‌های یکجانبهگرایانه غرب را می‌بینند؟ آیا برنامه مشترکی برای کاهش تأثیرات اقتصادی و سیاسی تحریم‌های غرب بر دو کشور وجود دارد؟پاسخ: ایران مخالف رویکرد یکجانبهگرایانه آمریکا و برخی کشورهاي غربي است چراکه آن را مغایر با اصول منشور ملل متحد و حاکمیت قانون و حقوق بین‌الملل در روابط بین‌المللی می‌داند. یکجانبه‌گرایی به معنای نادیده‌گرفتن حاکمیت ملی دولت‌ها و نقض حقوق و منافع مشروع ملت‌های دیگر است. تحریم‌های یکجانبه به عنوان مهمترین مصداق "اقدامات قهرآمیز یکجانبه"، ناقض حقوق بین‌الملل از جمله حقوق بشر مردمان تحت تحریم است. تحریم‌های یکجانبه مصداق بارز سوء استفاده از قدرت اقتصادی و نظامی-سیاسی برای ارعاب ملت‌های دیگر و باج‌گیری از کشورهای دیگر است. به همین دلیل، هر دولتی که قائل به حاکمیت قانون در سطح بین‌المللی (rule of law at ghe int'l level) باشد نمی‌تواند تحریم‌های یکجانبه را تایید کند. مفهومrule-based int'l order که چند سال است از سوی آمریکا و برخی دولت‌های غربی ترویج می‌شود شالوده و اساس حقوق بین‌الملل مبتنی بر اصول منشور ملل متحد را کاملا سست و بی‌معنا می‌کند.جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با آثار و تبعات تحریم‌های غیرقانونی و ضد انسانی آمریکا، و حفظ حاکمیت ملی خود و حراست از حقوق انسانی شهروندان خود از همه ظرفیت‌های خود استفاده مي کند. یکی از این ظرفیت‌ها، همکاری با کشورهای دوست و شرکایی است که با ما در خصوص ماهیت غیرقانونی و ضد بشری تحریم‌های یکجانبه، هم‌نظر هستند.ما با روسیه همکاری‌های دوجانبه گسترده‌ای در راستای منافع متقابل اقتصادی دو ملت داریم و در سطح سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد نیز برای مقابله با ترویج و تثبیت هنجارها و مفاهیم مغایر با اصول منشور ملل متحد رایزنی‌های نزدیکی داریم. تشکل "دوستان منشور ملل متحد" یکی از ابتکارهایی است که تعداد قابل توجهی از کشورها را گرد هم آورده و در زمینه هنجارسازی حقوقی-بین‌المللی برای حراست از قواعد حقوق بین‌الملل فعال است. بریکس و شانگهای دو مجمع مهم با کارکردهای عملیاتی در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی-امنیتی است که روز به روز بر اهمیت آنها افزوده می‌شود و نه تنها در کاهش تاثیرات اقتصادی و سیاسی و حتی بی‌اثر کردن تحریم‌های ظالمانه غرب موثر خواهد بود، بلکه به تنظیم و تعدیل مناسبات بین‌المللی هم کمک خواهند کرد.سوال: آیا نزدیکی با روسیه و امضای معاهده استراتژیک مشترک به معنی کنار گذاشتن هرگونه فرصتی برای بهبود روابط تهران با غرب است؟ و آیا تهران از واکنش‌های شدید بین‌المللی پس از امضای این توافقنامه نگران است؟پاسخ: جمهوری اسلامی ایران دارای دیپلماسی فراگیر و فعال و متوازن است. ایران به دنبال گسترش مناسبات با همه کشورهای جهان است و البته ما با چشمانی باز و با در نظرگرفتن رفتارها و سوابق کشورها، سطح و عمق روابطمان را با دیگران تعیبن می‌کنیم.روابط خوب ما با روسیه بر اساس منافع متقابل دو ملت و مبتنی بر اصول و مبانی حقوق بین‌الملل است. بنابراین هیچ دلیلی وجود ندارد که طرف یا طرفهای ثالثی نسبت به این روابط موضع منفی بگیرند یا القای تهدید از آن بنمایند.طرف‌هایی که نسبت به گسترش روابط ایران یا روسیه با دیگر کشورها ابراز نگرانی می‌کنند دچار نوعی نگاه انحصارگرایانه و خودمحوری هستند و اصرار دارند سایر کشورها مواضع و مناسباتشان را بر اساس ملاحظات آنها تنظیم کنند. چنین نگاهی از نظر ما هیچ وجاهت قانونی یا منطقی ندارد و ما قرار نیست به خاطر خوشایند یا بدآیند دیگران تصمیم بگیریم.برخی معتقدند که روابط بین ایران و روسیه بیشتر مبتنی بر منافع موقت است تا اعتماد استراتژیک. چگونه به این ادعا پاسخ می‌دهید؟ و ایران در چارچوب این توافقنامه چه تضمین‌هایی درباره منافع خود از روسیه دریافت کرده است؟پاسخ : روابط ایران و روسیه روابطی چند بعدی و با در نظر داشت منافع بلندمدت و متقابل است. ما در حوزه‌های مختلف با هم همکاری و هماهنگی و شراکت داریم و در بسیاری از حوزه‌ها منافع ملی متقابل یا هم‌راستا داریم. فهم و اداراک مشترک بسیار خوبی هم در بسیاری از زمینه‌ها داریم. اینکه در برخی جاها منافع ملی ما و روسیه با یکدیگر منطبق نباشد، نمی‌توان نتیجه گرفت که مبتنی بر منافع موقت است.تمامی مواد معاهده مشارکت جامع راهبردی بین جمهوری اسلامی ایران و روسیه دارای تعهدات متوازن و متقابل بین دو کشور است و به این شکل نیست که صرفا یک کشور در مقابل کشور مقابل تعهداتی را به صورت یکجانبه متقبل شده باشد. همانطور که گفتم این موافقتنامه مبتنی بر موافقتنامه‌های قبلی به‌ویژه موافقتنامه اصول همکاری سال ۱۳۷۹ است که همچنان معتبر است. پایبندی بسیار خوب دو کشور نسبت به موافقتنامه‌های قبلی، این اطمینان متقابل را ایجاد کرده است که با امضای موافقتنامه مشارکت راهبردی، در آینده نیز مناسبات دو کشور با آهنگ مثبت تداوم و توسعه خواهد یافت. بدون تردید امضای این موافقتنامه نشانه نگاه کلان و درازمدت رهبران دو کشور نسبت به روابط دوجانبه و متکی به وجود سطح بالای اعتماد متقابل است که از سوی هر دو طرف باید پاس داشته شود و مراقبت گردد که دشمنان روابط نتوانند خدشه‌ای در آن ایجاد کنند.سوال: آیا دیدار دکتر پزشکیان وآقای پوتین را می‌توان فرصتی برای گسترش هماهنگی بین ایران و روسیه در مورد مذاکرات مربوط به پرونده هسته‌ای ایران وبرجام دانست؟ و نقش روسیه در حمایت از مواضع ایران در این پرونده چیست؟پاسخ :تصور می‌کنم کاملا طبیعی باشد که دو رئیس‌جمهور از این فرصت برای رایزنی و مشورت در مورد آخرین تحولات مرتبط با موضوع هسته‌ای ایران و تلاش ما جهت رفع تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی که به بهانه هسته‌ای علیه مردم ایران وضع شده است، استفاده کنند.روسیه به‌عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد و یکی از طرفهای برجام، نقش مهمی در شکل‌گیری این دستاورد دیپلماتیک داشته و در جریان اجرای برجام نیز مواضع روسیه منطقی و منصفانه بود. مواضع روسیه نسبت به خروج یکجانبه آمریکا از برجام خیلی صریح و روشن بود و در این سال‌ها نیز همواره منتقد رویکرد یکسویه و غیرسازنده طرفهای اروپایی در مورد برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران بوده و به قطعنامه‌های پیشنهادی سه کشور اروپایی در شورای حکام نیز رای منفی داده است. اینها برای ما بسیار ارزشمند است. در آینده نیز، نقش‌آفرینی سازنده و مهم روسیه در این زمینه بسیار کلیدی خواهد بود.سوال: اقدامات بعدی برای تقویت همکاری‌های اقتصادی و دفاعی بین روسیه و ایران پس از امضای توافقنامه چه خواهد بود؟ و آیا پروژه‌های دفاعی و اقتصادی مشترکی در دست بررسی یا اجرا وجود دارد؟پاسخ: موافقتنامه مشارکت راهبردی مشتمل بر مجموعه گسترده‌ای از سرفصل‌ها و عناوین همکاری است که برای عملیاتی‌کردن آنها نیازمند انعقاد موافقتنامه‌ها و قراردادهای اجرایی هستیم. ما کارهای زیادی خواهیم داشت. به محض امضای موافقتنامه، فرآیند تصویب آن توسط مجالس دو کشور آغاز خواهد شد و همزمان هم وزارتخانه‌ها و بخش‌های ذیربط دولتی و بخش خصوصی باید با ابتنای بر مفاد موافقتنامه، زمینه‌های همکاری در حوزه‌های مربوط به خود را شناسایی نموده و با شرکای خود وارد تعامل شوند.در واقع ما امیدواریم امضای این موافقتنامه، تحرک و مبنای جدید و موثری برای ارتقای بیش از پیش مراودات و همکاری‌های عملی و ملموس در حوزه‌های مختلف اقتصادی، بازرگانی، قضایی و مقابله با جرایم سازمان‌یافته فراملی و تروریسم، بانکی، علمی-فناوری، محیط زیست، کشاورزی، انرژی شامل نفت و گاز و انرژی‌های تجدیدپذیر، بهداشت، فرهنگی، دفاعی، حمل و نقل و راه آهن، دالان‌ها و ترانزیت، و دبگر زمینه‌هایی که در متن موافقتامه آمده است ایجاد کند.سوال: آیا مباحثات روسیه و ایران شامل هماهنگی تلاش‌ها در پرونده سوریه خواهد بود؟ و موضع ایران در خصوص تقویت همکاری با روسیه برای تحقق ثبات در منطقه، به‌ویژه در سوریه فلسطین و لبنان، چیست؟پاسخ: جمهوری اسلامی ایران از هر تلاشی برای اعاده و حفظ صلح و امنیت در منطقه حمایت می‌کند و با دوستان روس نیز در این زمینه در ارتباط نزدیک است. روسیه بازیگر مهم و اثرگذاری در سطح بین‌المللی است و در منطقه غرب آسیا نیز نقش مهمی داشته و کماکان خواهد داشت. در رابطه با سوریه، ایران و سوریه بنا به خواست و دعوت دولت وقت سوریه، همکاری نزدیکی برای مقابله با گسترش تروریسم و افراطی‌گری خشن در آن کشور و منطقه داشتند. روند آستانه کارکرد بسیار مهمی در کاهش تنش‌ها و حتی در زمینه تبادلات انسانی در سوریه داشت. ما آماده همکاری و تعامل با فرستاده ویژه دبیرکل در امور سوریه برای اطمینان از تعیین سرنوشت و آینده سوریه توسط مردم و همه جریان‌ها و طرفهای سیاسی و قومی ودینی این کشور، حفظ حاکمیت ملی و یکپارچگی سوریه و جلوگیری از تبدبل آن به مامن تروریست‌ها هستیم چون اطمینان داریم ناامنی و هرج و مرج در سوریه موجب ناامنی و بی‌ثباتی در کل منطقه می‌شود.در رابطه با غزه، ما بر توقف فوری نسل‌کشی تاکید داربم. خبر توافق آتش‌بس را شنیدیم اما باید دید رژبم اشغالگر تا چه حد به تعهداتش پایبند خواهد ماند. سابقه نشان می‌دهد که این رژیم به راحتی قول و قرارش را می‌شکند کمااینکه در رابطه با لبنان صدها بار چنین کرده است.این انتظار جدی وجود دارد که روسیه در راستای دیدگاه این کشور در مخالفت با رویکرد ناکارآمد و یکجانبهگرایانه آمریکا و دولت‌های غربی در قبال تحولات غرب آسیا - که ثابت شده است جز تداوم چرخه کشتار و نسل‌کشی و گسترش اشغالگری و ناامنی نتیجه دیگری نداشته است - و با توجه به عضویت در شورای امنیت سازمان ملل و جایگاهش در متطقه و جهان، نقش پررنگ‌تری برای وادارکردن رژیم اشغالگر به رعایت تعهدات و ممانعت از تجاوز و توسعه‌طلبی و ناامن‌سازی منطفه ایفا کند.به هرحال تلاش برای توقف نسل‌کشی و جنایات جنگی در غزه یک تعهد عام برای همه کشورها وفق حقوق بین‌الملل عرفی و قراردادی (از حمله مقاوله‌نامه‌های چهارگانه ژنو ۱۹۴۹ به‌ویژه ماده یک مکرر آنها)، و کنوانسیون منع نسل‌کشی ۱۹۴۸ است.
اسپوتنیک ایران
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
اسپوتنیک ایران
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
خبرها
fa_FA
اسپوتنیک ایران
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
اسپوتنیک ایران
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
سیاسی
بقایی: هیچ دلیلی وجود ندارد که طرفهای ثالثی نسبت به روابط ایران وروسیه القای تهدید از آن بنمایند
ایران آماده همکاری با روسیه در زمینه حفظ ثبات سوریه و مقابله با تروریسم است و از فشار بیشتر روسیه بر رژیم اشغالگر برای پایبندی به توافقات آتش‌بس در غزه حمایت می‌کند. سخنگوی وزارت خارجه ايران، اسماعیل بقایی، در مصاحبه با اسپوتنیک گفت که سفر رئیس‌جمهور ایران به روسیه بر امضای معاهده شراکت راهبردی متمرکز است.
همچنین در این سفر درباره تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی، از جمله وضعیت سوریه و غزه، بحث و گفتگو خواهد شد.
سوال: مهمترین موضوعاتی که در دیدار رئیس جمهور ایران و روسیه در مسکو مطرح خواهد شد، به جز امضای توافقنامه همکاری استراتژیک چیست؟ و محتوای مهمترین مواردهای توافقنامه همکاری استراتژیک که قرار است با روسیه امضا شود، چه خواهد بود؟
پاسخ: این سفر، سفری از قبل برنامه‌ریزی‌شده بوده که بازتاب گسترش روابط و مناسبات ایران-روسیه و عزم رهبران دو کشور برای توسعه و تعمیق بیش از پیش همکاری‌ها در حوزه‌های گوناگون به‌ویژه حوزه‌های اقتصادی است.
تمرکز این سفر بر امضای معاهده شراکت راهبردی بین دو کشور است اما طبیعی است که از این فرصت برای گفتگو و رایزنی در مورد ابعاد مختلف روابط دو کشور، تحولات منطقه‌ای، اعم از تحولات در غرب آسیا به‌ویژه سوریه و غزه، تحولات در منطقه قفقاز و آسیای مرکزی، و نیز تحولات بین‌المللی استفاده شود.
در مورد "معاهده مشارکت جامع راهبردی بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه" چند نکته حائز اهمیت است.
این معاخدهه از چهار سال در دستور کار بوده و در دست بررسی و مذاکره قرار داشته و متن پیش‌نویس در مردادماه ۱۴۰۳ نهایی و پاراف شده است.
از لحاظ محتوا، شالوده و اساس این مواففتنامه اسناد و موافقتنامه‌های قبلی به‌ویژه معاهده اساس روابط و اصول همکاری منتقابل بین دو کشور است که در سال ۱۳۷۹ منعقد شده و هنوز هم لازم‌الاجرا است. معاهده مشارکت جامع راهبردی در واقع شرح و تفصیل و به‌روز رسانی همان معاهده ۱۳۷۹ است.
بخش عمده معاهده جامع مشارکت راهبردی که در ۴۷ ماده تنظیم شده است، مربوط به تسهیل و تقویت و زمینه‌سازی همکاری دو کشور در زمینه‌های اقتصادی، تجاری، بانکی، انرژی، انرژی‌های تجدیدپذیر، محیط زیست، بهداشت و درمان، کشاورزی، فضای سایبر و اطلاعات، همکاری قضایی، مقابله با جرایم سازمان یافته و تروریسم، همکاری در سازمان‌های بین‌المللی است. یکی دو ماده هم به همکاری‌ها در حوزه امنیتی و دفاعی اختصاص یافته است. در داقع این معاهده کاملا ماهیت دوجانبه داشته و در راستای تقویت همکاری‌های دو کشور و در برگیرنده منافع متقابل دو ملت است.
سوال: ایران و روسیه چگونه همکاری مشترک برای مقابله با تحریم‌های غربی و سیاست‌های یکجانبهگرایانه غرب را می‌بینند؟ آیا برنامه مشترکی برای کاهش تأثیرات اقتصادی و سیاسی تحریم‌های غرب بر دو کشور وجود دارد؟
پاسخ: ایران مخالف رویکرد یکجانبهگرایانه آمریکا و برخی کشورهاي غربي است چراکه آن را مغایر با اصول منشور ملل متحد و حاکمیت قانون و حقوق بین‌الملل در روابط بین‌المللی می‌داند. یکجانبه‌گرایی به معنای نادیده‌گرفتن حاکمیت ملی دولت‌ها و نقض حقوق و منافع مشروع ملت‌های دیگر است. تحریم‌های یکجانبه به عنوان مهمترین مصداق "اقدامات قهرآمیز یکجانبه"، ناقض حقوق بین‌الملل از جمله حقوق بشر مردمان تحت تحریم است. تحریم‌های یکجانبه مصداق بارز سوء استفاده از قدرت اقتصادی و نظامی-سیاسی برای ارعاب ملت‌های دیگر و باج‌گیری از کشورهای دیگر است. به همین دلیل، هر دولتی که قائل به حاکمیت قانون در سطح بین‌المللی (rule of law at ghe int'l level) باشد نمی‌تواند تحریم‌های یکجانبه را تایید کند. مفهومrule-based int'l order که چند سال است از سوی آمریکا و برخی دولت‌های غربی ترویج می‌شود شالوده و اساس حقوق بین‌الملل مبتنی بر اصول منشور ملل متحد را کاملا سست و بی‌معنا می‌کند.
جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با آثار و تبعات تحریم‌های غیرقانونی و ضد انسانی آمریکا، و حفظ حاکمیت ملی خود و حراست از حقوق انسانی شهروندان خود از همه ظرفیت‌های خود استفاده مي کند. یکی از این ظرفیت‌ها، همکاری با کشورهای دوست و شرکایی است که با ما در خصوص ماهیت غیرقانونی و ضد بشری تحریم‌های یکجانبه، هم‌نظر هستند.
ما با روسیه همکاری‌های دوجانبه گسترده‌ای در راستای منافع متقابل اقتصادی دو ملت داریم و در سطح سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد نیز برای مقابله با ترویج و تثبیت هنجارها و مفاهیم مغایر با اصول منشور ملل متحد رایزنی‌های نزدیکی داریم. تشکل "دوستان منشور ملل متحد" یکی از ابتکارهایی است که تعداد قابل توجهی از کشورها را گرد هم آورده و در زمینه هنجارسازی حقوقی-بین‌المللی برای حراست از قواعد حقوق بین‌الملل فعال است. بریکس و شانگهای دو مجمع مهم با کارکردهای عملیاتی در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی-امنیتی است که روز به روز بر اهمیت آنها افزوده می‌شود و نه تنها در کاهش تاثیرات اقتصادی و سیاسی و حتی بی‌اثر کردن تحریم‌های ظالمانه غرب موثر خواهد بود، بلکه به تنظیم و تعدیل مناسبات بین‌المللی هم کمک خواهند کرد.
سوال: آیا نزدیکی با روسیه و امضای معاهده استراتژیک مشترک به معنی کنار گذاشتن هرگونه فرصتی برای بهبود روابط تهران با غرب است؟ و آیا تهران از واکنش‌های شدید بین‌المللی پس از امضای این توافقنامه نگران است؟
پاسخ: جمهوری اسلامی ایران دارای دیپلماسی فراگیر و فعال و متوازن است. ایران به دنبال گسترش مناسبات با همه کشورهای جهان است و البته ما با چشمانی باز و با در نظرگرفتن رفتارها و سوابق کشورها، سطح و عمق روابطمان را با دیگران تعیبن می‌کنیم.
روابط خوب ما با روسیه بر اساس منافع متقابل دو ملت و مبتنی بر اصول و مبانی حقوق بین‌الملل است. بنابراین هیچ دلیلی وجود ندارد که طرف یا طرفهای ثالثی نسبت به این روابط موضع منفی بگیرند یا القای تهدید از آن بنمایند.
طرف‌هایی که نسبت به گسترش روابط ایران یا روسیه با دیگر کشورها ابراز نگرانی می‌کنند دچار نوعی نگاه انحصارگرایانه و خودمحوری هستند و اصرار دارند سایر کشورها مواضع و مناسباتشان را بر اساس ملاحظات آنها تنظیم کنند. چنین نگاهی از نظر ما هیچ وجاهت قانونی یا منطقی ندارد و ما قرار نیست به خاطر خوشایند یا بدآیند دیگران تصمیم بگیریم.
برخی معتقدند که روابط بین ایران و روسیه بیشتر مبتنی بر منافع موقت است تا اعتماد استراتژیک. چگونه به این ادعا پاسخ می‌دهید؟ و ایران در چارچوب این توافقنامه چه تضمین‌هایی درباره منافع خود از روسیه دریافت کرده است؟
پاسخ : روابط ایران و روسیه روابطی چند بعدی و با در نظر داشت منافع بلندمدت و متقابل است. ما در حوزه‌های مختلف با هم همکاری و هماهنگی و شراکت داریم و در بسیاری از حوزه‌ها منافع ملی متقابل یا هم‌راستا داریم. فهم و اداراک مشترک بسیار خوبی هم در بسیاری از زمینه‌ها داریم. اینکه در برخی جاها منافع ملی ما و روسیه با یکدیگر منطبق نباشد، نمی‌توان نتیجه گرفت که مبتنی بر منافع موقت است.
تمامی مواد معاهده مشارکت جامع راهبردی بین جمهوری اسلامی ایران و روسیه دارای تعهدات متوازن و متقابل بین دو کشور است و به این شکل نیست که صرفا یک کشور در مقابل کشور مقابل تعهداتی را به صورت یکجانبه متقبل شده باشد. همانطور که گفتم این موافقتنامه مبتنی بر موافقتنامه‌های قبلی به‌ویژه موافقتنامه اصول همکاری سال ۱۳۷۹ است که همچنان معتبر است. پایبندی بسیار خوب دو کشور نسبت به موافقتنامه‌های قبلی، این اطمینان متقابل را ایجاد کرده است که با امضای موافقتنامه مشارکت راهبردی، در آینده نیز مناسبات دو کشور با آهنگ مثبت تداوم و توسعه خواهد یافت. بدون تردید امضای این موافقتنامه نشانه نگاه کلان و درازمدت رهبران دو کشور نسبت به روابط دوجانبه و متکی به وجود سطح بالای اعتماد متقابل است که از سوی هر دو طرف باید پاس داشته شود و مراقبت گردد که دشمنان روابط نتوانند خدشه‌ای در آن ایجاد کنند.
سوال: آیا دیدار دکتر پزشکیان وآقای پوتین را می‌توان فرصتی برای گسترش هماهنگی بین ایران و روسیه در مورد مذاکرات مربوط به پرونده هسته‌ای ایران وبرجام دانست؟ و نقش روسیه در حمایت از مواضع ایران در این پرونده چیست؟
تصور می‌کنم کاملا طبیعی باشد که دو رئیس‌جمهور از این فرصت برای رایزنی و مشورت در مورد آخرین تحولات مرتبط با موضوع هسته‌ای ایران و تلاش ما جهت رفع تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی که به بهانه هسته‌ای علیه مردم ایران وضع شده است، استفاده کنند.
روسیه به‌عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد و یکی از طرفهای برجام، نقش مهمی در شکل‌گیری این دستاورد دیپلماتیک داشته و در جریان اجرای برجام نیز مواضع روسیه منطقی و منصفانه بود. مواضع روسیه نسبت به خروج یکجانبه آمریکا از برجام خیلی صریح و روشن بود و در این سال‌ها نیز همواره منتقد رویکرد یکسویه و غیرسازنده طرفهای اروپایی در مورد برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران بوده و به قطعنامه‌های پیشنهادی سه کشور اروپایی در شورای حکام نیز رای منفی داده است. اینها برای ما بسیار ارزشمند است. در آینده نیز، نقش‌آفرینی سازنده و مهم روسیه در این زمینه بسیار کلیدی خواهد بود.
سوال: اقدامات بعدی برای تقویت همکاری‌های اقتصادی و دفاعی بین روسیه و ایران پس از امضای توافقنامه چه خواهد بود؟ و آیا پروژه‌های دفاعی و اقتصادی مشترکی در دست بررسی یا اجرا وجود دارد؟
پاسخ: موافقتنامه مشارکت راهبردی مشتمل بر مجموعه گسترده‌ای از سرفصل‌ها و عناوین همکاری است که برای عملیاتی‌کردن آنها نیازمند انعقاد موافقتنامه‌ها و قراردادهای اجرایی هستیم. ما کارهای زیادی خواهیم داشت. به محض امضای موافقتنامه، فرآیند تصویب آن توسط مجالس دو کشور آغاز خواهد شد و همزمان هم وزارتخانه‌ها و بخش‌های ذیربط دولتی و بخش خصوصی باید با ابتنای بر مفاد موافقتنامه، زمینه‌های همکاری در حوزه‌های مربوط به خود را شناسایی نموده و با شرکای خود وارد تعامل شوند.
در واقع ما امیدواریم امضای این موافقتنامه، تحرک و مبنای جدید و موثری برای ارتقای بیش از پیش مراودات و همکاری‌های عملی و ملموس در حوزه‌های مختلف اقتصادی، بازرگانی، قضایی و مقابله با جرایم سازمان‌یافته فراملی و تروریسم، بانکی، علمی-فناوری، محیط زیست، کشاورزی، انرژی شامل نفت و گاز و انرژی‌های تجدیدپذیر، بهداشت، فرهنگی، دفاعی، حمل و نقل و راه آهن، دالان‌ها و ترانزیت، و دبگر زمینه‌هایی که در متن موافقتامه آمده است ایجاد کند.
سوال: آیا مباحثات روسیه و ایران شامل هماهنگی تلاش‌ها در پرونده سوریه خواهد بود؟ و موضع ایران در خصوص تقویت همکاری با روسیه برای تحقق ثبات در منطقه، به‌ویژه در سوریه فلسطین و لبنان، چیست؟
پاسخ: جمهوری اسلامی ایران از هر تلاشی برای اعاده و حفظ صلح و امنیت در منطقه حمایت می‌کند و با دوستان روس نیز در این زمینه در ارتباط نزدیک است. روسیه بازیگر مهم و اثرگذاری در سطح بین‌المللی است و در منطقه غرب آسیا نیز نقش مهمی داشته و کماکان خواهد داشت. در رابطه با سوریه، ایران و سوریه بنا به خواست و دعوت دولت وقت سوریه، همکاری نزدیکی برای مقابله با گسترش تروریسم و افراطی‌گری خشن در آن کشور و منطقه داشتند. روند آستانه کارکرد بسیار مهمی در کاهش تنش‌ها و حتی در زمینه تبادلات انسانی در سوریه داشت. ما آماده همکاری و تعامل با فرستاده ویژه دبیرکل در امور سوریه برای اطمینان از تعیین سرنوشت و آینده سوریه توسط مردم و همه جریان‌ها و طرفهای سیاسی و قومی ودینی این کشور، حفظ حاکمیت ملی و یکپارچگی سوریه و جلوگیری از تبدبل آن به مامن تروریست‌ها هستیم چون اطمینان داریم ناامنی و هرج و مرج در سوریه موجب ناامنی و بی‌ثباتی در کل منطقه می‌شود.
در رابطه با غزه، ما بر توقف فوری نسل‌کشی تاکید داربم. خبر توافق آتش‌بس را شنیدیم اما باید دید رژبم اشغالگر تا چه حد به تعهداتش پایبند خواهد ماند. سابقه نشان می‌دهد که این رژیم به راحتی قول و قرارش را می‌شکند کمااینکه در رابطه با لبنان صدها بار چنین کرده است.
این انتظار جدی وجود دارد که روسیه در راستای دیدگاه این کشور در مخالفت با رویکرد ناکارآمد و یکجانبهگرایانه آمریکا و دولت‌های غربی در قبال تحولات غرب آسیا - که ثابت شده است جز تداوم چرخه کشتار و نسل‌کشی و گسترش اشغالگری و ناامنی نتیجه دیگری نداشته است - و با توجه به عضویت در شورای امنیت سازمان ملل و جایگاهش در متطقه و جهان، نقش پررنگ‌تری برای وادارکردن رژیم اشغالگر به رعایت تعهدات و ممانعت از تجاوز و توسعه‌طلبی و ناامن‌سازی منطفه ایفا کند.
به هرحال تلاش برای توقف نسل‌کشی و جنایات جنگی در غزه یک تعهد عام برای همه کشورها وفق حقوق بین‌الملل عرفی و قراردادی (از حمله مقاوله‌نامه‌های چهارگانه ژنو ۱۹۴۹ به‌ویژه ماده یک مکرر آنها)، و کنوانسیون منع نسل‌کشی ۱۹۴۸ است.
