ویتنام علاقه ای به پیوستن به ائتلاف ضد چین "سازماندهی شده توسط آمریکا" ندارد
© AFP 2023 / Manan Vatsyayana
اشتراک
به عنوان بخشی از تلاش برای جلب نظر ویتنام برای خدمت به منافع ژئوپلیتیکی خود، جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده روز یکشنبه وارد هانوی شد و این موضوع امیدها را برای امضای "توافقنامه مشارکت استراتژیک جامع" با این کشور پویای در حال توسعه آسیای جنوب شرقی تقویت می کند.
به گزارش اسپوتنیک، پروفسور "آنا مالیندوگ اوی"، معاون موسسه مطالعات استراتژیک قرن آسیایی فیلیپین مستقر در مانیل به اسپوتنیک گفت، واشنگتن به دنبال "تغییر نظر ویتنام به سمت خود" است، زیرا ایالات متحده می تواند از هانوی به عنوان " تعادلی برای نفوذ چین در جنوب شرق آسیا" استفاده کند.
آنا مالیندوگ اوی افزود، با این حال، هیچ نشانه ای مبنی بر اینکه ویتنام علاقه ای به پیوستن به ائتلاف "سازماندهی شده توسط ایالات متحده" علیه چین، متشکل از متحدان واشنگتن، دارد، وجود ندارد.
دیدار جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، با نگوین فو ترونگ، دبیر کل ویتنامی و دیگر رهبران کلیدی در هانوی در 10 سپتامبر، به عنوان بخشی از آخرین صفحه کتاب بازی "هند و اقیانوس آرام" ایالات متحده است. کافی است به یاد بیاوریم که چگونه بایدن در ماه مه در واشنگتن از فردیناند آر. مارکوس جونیور، رئیس جمهور فیلیپین میزبانی کرد، سپس در ماه ژوئن از نارندرا مودی، نخست وزیر هند در کاخ سفید استقبال کرد و در اواسط آگوست درهای کمپ دیوید را به روی همتایان ژاپنی و کره جنوبی خود باز کرد.
اجلاس سه جانبه سران با یون سوک یول، رئیس جمهور کره جنوبی و فومیو کیشیدا، نخست وزیر ژاپن، توسط کارشناسان، به عنوان بخشی از تلاش آشکارا برای ایجاد یک اتحاد جدید علیه چین و جمهوری دموکراتیک خلق کره تلقی می شود. ایالات متحده همچنین با برگزاری مانورهای نظامی بزرگ با ژاپن، استرالیا و فیلیپین در دریای چین جنوبی در روزهای اخیر در منطقه هند و اقیانوس آرام موضع گیری کرده است.
این استاد دانشگاه تاکید کرد که ویتنام به دلایل سیاسی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی برای سیاست خارجی ایالات متحده حیاتی است. اولا، "موقعیت جغرافیایی استراتژیک" ویتنام در آسیای جنوب شرقی برای ایالات متحده مهم است. آنا مالیندوگ اوی تاکید کرد که ویتنام به خطوط بزرگ کشتیرانی جهانی مانند دریای چین جنوبی نزدیک است و با چین مرز دارد.
موقعیت استراتژیک ژئوپلیتیکی
به گفته پروفسور آنا مالیندوگ اوی، ویتنام به دلیل "موقعیت استراتژیک، اهمیت اقتصادی و پتانسیل برای مقابله با چین" نقش مهمی در سیاست خارجی ایالات متحده دارد.
شرکت های آمریکایی در ویتنام سرمایه گذاری کرده اند و روابط تجاری گسترش یافته است. از آنجایی که ویتنام عضو ASEAN است، یک نهاد منطقه‌ای که برای ایالات متحده به ویژه در موضوعاتی مانند یکپارچگی اقتصادی، امنیت و دیپلماسی مهم است، این امر ویتنام را به شریک حیاتی ایالات متحده در پیشبرد منافع خود در منطقه هند و اقیانوس آرام تبدیل می‌کند. ایالات متحده نیز به همین ترتیب مشتاق ارتقای روابط خود با ویتنام از یک "مشارکت جامع" که در سال 2013 ایجاد شد، به یک مشارکت "استراتژیک" است."
این کارشناس افزود: "واشنگتن به دلیل "پتانسیل مقابله با چین" به هانوی توجه دارد".
آنا مالیندوگ اوی تأکید کرد: "روابط در حال تحول بین ایالات متحده و ویتنام نشان دهنده تعامل گسترده و فعال ایالات متحده در منطقه آسیا-اقیانوسیه است و بر اهمیت روزافزون ویتنام به عنوان یک شریک منطقه ای تأکید می کند.
کارل تایر، استاد دانشگاه نیو ساوت ولز کانبرا در آکادمی نیروی دفاعی استرالیا، نیز معتقد است، عادی سازی روابط ویتنام با آمریکا با تبدیل شدن به ششمین عضو انجمن کشورهای جنوب شرقی آسیا (آسه آن) در ژوئیه 1995، به نقطه کانونی دیپلماسی ایالات متحده تبدیل شد.
کارل تایر با اشاره به آنکه ایالات متحده به دنبال "مقابله با جذابیت" طرح کمربند و جاده چین که در سال 2013 راه اندازی شد می باشد افزود:" نقطه عطف در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما، زمانی که ویتنام و ایالات متحده در سال 2013 بر سر یک شراکت جامع که 9 زمینه اصلی همکاری را پوشش می دهد، به توافق رسیدند به وجود آمد. از آن زمان، ویتنام به عنوان یک شریک امنیتی مهم در همه استراتژی‌های امنیت ملی ایالات متحده، به ویژه به دلیل افزایش قاطعیت چین شناخته شده است.
تایر افزود: "اخیراً، دولت بایدن "با ویتنام لابی کرده است تا روابط دوجانبه را به یک مشارکت استراتژیک ارتقا دهد تا به وضعیتی پایان دهد که واشنگتن در انتهای سلسله مراتب مشارکت "استراتژیک، راهبردی و جامع" با ویتنام قرار دارد.
ویتنام یک شریک تجاری مهم
ویتنام همچنین به عنوان یک شریک تجاری مهم برای ایالات متحده در سال های اخیر ظاهر شده است.
ویتنام به عنوان یکی از سریع‌ترین اقتصادهای SEA، بازاری برای کالاها و خدمات ایالات متحده است، به ویژه در بخش‌هایی مانند فناوری، تولید، کشاورزی و خدمات. با توجه به طبقه متوسط رو به رشد ویتنام و نیروی کار جوان و تحصیلکرده با قدرت خرید بالاتر، تقویت روابط با ویتنام می تواند به کسب و کارها و صادرکنندگان آمریکایی فرصت های اقتصادی بیشتری بدهد. آنا مالیندوگ تاکید کرد: "از آنجایی که ویتنام در حال حاضر یک بازیگر حیاتی در تولید جهانی، به ویژه الکترونیک، منسوجات و ماشین‌آلات است، شرکت‌های آمریکایی می‌توانند از تنوع بخشیدن به زنجیره تامین خود با سرمایه‌گذاری یا مشارکت با شرکت‌های ویتنامی بهره ببرند".
علاوه بر این، ویتنام بخشی از چندین توافق تجاری منطقه ای است، مانند توافقنامه جامع و پیشرو برای مشارکت ترانس پاسیفیک (CPTPP) و مشارکت اقتصادی جامع منطقه ای (RCEP) - بزرگترین پیمان تجارت آزاد جهان. پس از پیوستن به این پیمان توسط فیلیپین در ماه ژوئن، این پیمان برای تمام 15 کشور عضو وارد فاز عملیاتی شد. بنابراین، تقویت روابط با ویتنام می تواند به آمریکا در این چارچوب های اقتصادی منطقه ای "دسترسی" بیشتری بدهد. حوزه گردشگری نیز مملو از مزایایی برای دو ملت است.
آنا مالیندوگ افزود:"با توجه به اهدافی که رئیس‌جمهور ایالات متحده در رابطه با ویتنام دنبال می‌کند، انگیزه او عمدتاً مسائل اقتصادی است، مانند وابستگی اقتصادی کم‌خطر به چین از طریق ایجاد یک زنجیره تامین قابل اعتماد برای نیمه‌رساناهای ویتنامی، و یک محیط مساعدتر برای سرمایه‌گذاری آمریکایی، از جمله جابجایی مشاغل آمریکایی از چین".
بایدن امیدوار است ویتنام یکی از بنیانگذاران چارچوب اقتصادی هند و اقیانوسیه برای شکوفایی او باشد.
ایالات متحده با تشکیل ائتلاف هایی مانند AUKUS که این کشور را با استرالیا و بریتانیا گروه بندی می کند و گفتگوی چهارجانبه امنیتی (QUAD) با استرالیا، هند و ژاپن، حضور خود را در منطقه هند و اقیانوس آرام تقویت کرده است. واشنگتن همچنین بخشی از طرح چارچوب اقتصادی هند و اقیانوسیه برای رفاه (IPEF) است که توسط بایدن در ماه مه 2022 راه اندازی شد و اکنون شامل 13 عضو دیگر مانند استرالیا، برونئی، فیجی، هند، اندونزی، ژاپن، مالزی و نیوزیلند است.
"ائتلاف هماهنگ شده توسط ایالات متحده" علیه چین
آنا مالیندوگ اوی گفت، در حالی که جانت یلن وزیر خزانه داری ایالات متحده اخیراً از ویتنام به عنوان "یک شریک کلیدی" در تلاش برای کاهش وابستگی به چین استقبال کرد، هانوی "مراقب است که بین ایالات متحده و چین طرفی را نگیرد." علاوه بر این، طرفداری بین ایالات متحده و چین برای ویتنام هم از نظر ژئوپلیتیکی و هم از نظر اقتصادی هزینه بر خواهد بود.
این کارشناس اضافه کرد:" تا آنجا که به ائتلاف جهانی به رهبری ایالات متحده علیه چین مربوط می شود، من فکر نمی کنم ویتنام قصد یا علاقه ای برای مشارکت در این امر داشته باشد. من هیچ نشانه‌ای نمی‌بینم که ویتنام به ائتلاف جهانی علیه چین متشکل از متحدان ایالات متحده که توسط این کشور سازماندهی و رهبری می‌شود، بپیوندد. ویتنام می داند که پیوستن به ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده علیه چین می تواند به طور بالقوه بر روابط اقتصادی این کشور با چین تأثیر منفی بگذارد، موضوعی که برای توسعه و پیشرفت اقتصادی ویتنام حیاتی است".
وی ادامه داد:" در حالی که واشنگتن در حال تشدید جنگ تجاری و فناوری با پکن بوده، هانوی به طور پیوسته "روابط و همکاری برد-برد پایدار، عملی و سازنده با چین، بزرگترین همسایه و شریک تجاری و اقتصادی خود" را حفظ کرده است. چین "برای رفاه اقتصادی ویتنام ضروری است" و بازاری حیاتی برای صادرات محصولات ویتنامی "به ویژه در بخش های الکترونیک، منسوجات و کشاورزی می باشد." چین همچنین یکی از بزرگترین سرمایه گذاران خارجی در ویتنام است، به ویژه در مورد توسعه زیرساخت ها. بسیاری از صنایع ویتنامی عمیقاً در زنجیره تامین چین ادغام شده اند.
چین به دلیل اهمیت اقتصادی، مرزهای مشترک، روابط تاریخی و عوامل ژئوپلیتیکی برای ویتنام حیاتی است. این کارشناس تاکید کرد: "ایجاد توازن در رابطه با چین و روابطش با دیگر قدرت های منطقه ای و جهانی یکی از ویژگی های مهم سیاست خارجی ویتنام است. آنا مالیندوگ اوی تاکید کرد، "با در نظر گرفتن مجموع عوامل اهمیت اقتصادی، مرزهای مشترک، روابط تاریخی و ژئوپلیتیکی من فکر نمی‌کنم ویتنام با پیوستن به ائتلاف جهانی به رهبری آمریکا، روابط اقتصادی و سیاسی خود با چین را به خطر بیاندازد."
کارل تایر با این نظر موافق بود و به اسپوتنیک گفت: "ویتنام از سیاست دفاعی "نه به چهار" خود (عدم اتحاد، بدون پایگاه نظامی خارجی، عدم پیوستن به یک کشور برای مخالفت با کشور دیگر و عدم استفاده از زور در روابط بین‌المللی) دست نخواهد کشید".
"اهمیت استراتژیک" روسیه برای ویتنام
آنا مالیندوگ اوی گفت:" در این مرحله لازم به ذکر است که ویتنام تنها با چهار کشور چین، روسیه، هند و کره جنوبی دارای مشارکت استراتژیک جامع است. روسیه به دلیل روابط تاریخی که به دوران جنگ سرد بازمی گردد، برای ویتنام اهمیت استراتژیک دارد. مسکو نقشی حیاتی در "ملاحظات استراتژیک، دفاعی و امنیتی" هانوی، همراه با پتانسیل همکاری در انرژی ایفا می کند".
وی افزود:" به‌علاوه، "دوست‌خواهی" جو بایدن از ویتنام در حالی صورت می‌گیرد که این کشور آسیای جنوب شرقی تمایلی به حمایت از تحریم‌های غرب علیه روسیه نداشته است. این موضوع به دلیل "تعامل پیچیده روابط تاریخی، اصول سیاست خارجی و منافع ملی است".
وی ادامه داد:" در طول جنگ سرد، اتحاد جماهیر شوروی حمایت قابل توجهی از ویتنام شمالی در طول جنگ ویتنام انجام داد. این امر باعث ایجاد حسن نیت بین دو کشور شد. ویتنام همچنین روابط دفاعی و نظامی نزدیکی با روسیه دارد. روسیه تامین کننده کلیدی تجهیزات و فناوری نظامی برای ویتنام از جمله جت های جنگنده، زیردریایی ها و سایر تسلیحات پیشرفته است. این مشارکت دفاعی برای امنیت و قابلیت های دفاعی ویتنام حیاتی است. روسیه و ویتنام همچنین روابط اقتصادی و تجاری نسبتا قوی به ویژه در حوزه های ماشین آلات، منسوجات و محصولات کشاورزی دارند".
آنا مالیندوگ اوی خاطرنشان کرد: حمایت از تحریم‌های غرب علیه روسیه "به طور بالقوه می‌تواند به منافع اقتصادی ویتنام آسیب برساند و همکاری اقتصادی جاری را مختل کند".
کارل تایر نیز در این زمینه افزود، در واقع، ویتنام سیاست دیرینه ای برای مخالفت با اعمال تحریم های یکجانبه توسط یک کشور علیه کشور دیگر دارد. او یادآور شد که هانوی پیامدهای تلخ تحریم تجاری ایالات متحده را که در دهه 1960 در جریان جنگ ویتنام اعمال شد را فراموش نکرده است.
