کشف معدن لیتیوم همدان جایگاه ایران را تغییر داد
© Photo / IRNA
اشتراک
اخیرا ایران اعلام کرد که در غرب شهر همدان معدن بزرگ لیتیوم کشف کرده که ایران را به زودی به یکی از مهمترین تولید کنندگان و صادرکنندگان لیتیوم در جهان قرار خواهد داد. این کشف با نگرانی هایی در غرب و رژیم صهیونیستی روبرو شد. پرسشی که در این زمینه مطرح است اینکه چرا یک اکتشاف معدنی در ایران با اینهمه واکنش روبرو می شود؟
شکی نیست که کشف معدن لیتیوم در غرب همدان از لحاظ کمی و نیز کاربردی در صنایع مختلف علت اصلی این واکنش ها است. معدن لیتیوم همدان دارای ذخایری معادل هشت و نیم میلیون تن است که از لحاظ ترتیب دومین معدن لیتیوم جهان پس از شیلی شمرده می شود. ذخایر کشف شده جهان از این معدن تاکنون از 85 میلیون تن تجاوز نمی کند و این کشف عملا وجود یک دهم این معدن در ایران را تثبیت می کند. کشورهای آرژانتین، بولیوی و شیلی ۵۸ درصد از منابع لیتیوم جهان را در اختیار دارند. بازار این معدن دارای ویژگی مهمی است و آن اینکه این معدن پیش خرید می شود و در حال حاضر مازادی از آن در بازار جهانی وجود ندارد. در کشورهای امریکای لاتین چندین کنسسیوم بین المللی با سرمایه گذاری شرکتهای چینی و غربی و محلی شکل گرفته که خود شرکتهای سرمایه گذار خارجی خریدار لیتیوم نیز به شمار می روند. این معدن که به آن طلای سفید نیز گفته می شود در صنایع بسیار مهمی به کارگرفته می شود مانند ماشین های برقی، باطری سازی، پنل های خورشیدی، صنایع کامپیوتری و موبایل است که همگی جزو صنایع مدرن موج سومی شمرده می شوند و در ساختار قدرت در تعریف نسل پنجم به بالای تکنولوژی جایگاه ویژه ای دارد. حرکت عمومی جهان به سمت سوخت های پاک نیز بر جایگزین هایی اتکا دارد که این ماده در ساخت آنها به کار برده می شود و اینگونه ایران با این کشف در محور تحولات آینده صنعتی جهان قرار گرفته است. همچنين هر تن از ليتيوم خالص در حال حاضر در بازار جهاني به ٨٢ هزار دلار مبادله مي شود كه مي تواند درآمد سرشاري براي ايران تامين كند.
"آنات هوخبرگ ماروم" کارشناس مسائل ژئوپلیتیک اسرائیل در گفت‌وگو با روزنامه صهیونیستی معاریو می‌گوید که کشف منابع لیتیوم در ایران می‌تواند به تغییر موازنه قدرت منطقه ای منجر شود و یک موقعیت بی‌سابقه ژئوپلیتیکی و اقتصادی را به تهران بدهد. روزنامه معاریو در ادامه گزارش خود اذعان می‌دارد که این اکتشاف، یک فرصت بی‌سابقه و عظیم در بخش اقتصاد و انرژی به ایران می‌دهد و روشن است که با وجود آنکه کیفیت و هزینه استخراج این لیتیوم اکتشافی مشخص است، اما حفظ حدود یک دهم مصرف لیتیوم جهان و تحت کنترل داشتن این ماده خام راهبردی، ایران را به یک بازیگر مهم ژئوپلیتیکی در سیاست و اقتصاد جهانی تبدیل خواهد کرد.
همچنین روزنامه چاپ انگلیس در این زمینه نوشت: "لیتیوم" سلاح جدید ایران، آمریکا و اسرائیل را نگران کرده و اینها این امکان جدید را خطرناکتر از برنامه هسته ای و موشک‌های "خیبر" و مافوق صوت "فتاح" می دانند. عبد الباری عطوان نویسنده فلسطینی تبار سرشناس مقیم انگلیس در مقاله ای در باره این مساله می نویسد با این کشف اگر بگوییم توافق هسته‌ای ایران دیگر اولویتی برای آمریکا ندارد اغراق نکرده چراکه از این پس ایران در صنایع نظامی پیشرفت چشمگیری بدست خواهد آورد به ویژه که در زمینه موشک‌های مافوق صوت و پهپادها توانایی‌های بالای از خود نشان داده و توازن قدرت را به نفع متحدان آسیایی خود تغییر دادند.
این نظریات موافق و مخالف در باره اکتشاف معادن لیتیوم در ایران این پرسش را مطرح می کند که چرا این معدن چنین اهمیتی دارد؟ و چرا آن را تغییر دهنده معادلات می دانند؟ به اعتقاد کارشناسان سیاسی و اقتصادی این کشف از آن جهت اهمیت دارد که موقعیت ایران را تغییر خواهد داد. به عبارتی صنایع جهانی به این ماده نیاز مبرم دارد و غرب از این به بعد با در نظر گرفتن این نیاز با ایران برخورد خواهد کرد. نکته دوم با توجه به وجود یک دهم ذخایر ثبت شده جهانی این معدن در ایران ممکن است ایران در آینده با تاسیس سازمان صادر کنندگان لیتیوم در جهان دست بزند و این اقدام عملا جایگاه ایران را در تاثیر گذاری بیشتر می کند. ایران در حال حاضر عضو مهم سازمان اوپک است که در بازار انرژی جهان نقش مهمی ایفا می کند و اخیرا ایران عضو مجموعه شانگهای و عضو ناظر بریکس است که از مهمترین بازارهای بزرگ مصرف جهان به شمار می آیند. حرکت تحولات اقتصادی جهان در زمینه انرژی از سوخت فسیلی به سمت انرژیهای پاک از طریق استفاده از صنایع لیتیومی امکان پذیر است چرا که تولید انرژی خورشیدی از طریق پنل هایی امکان پذیر است که لیتیوم در ساخت آن نقش مهمی دارد و یا حتی انرژیهای بادی و یا آبی تولید شده تنها در باتریهایی ذخیر می شود که لیتیوم مهمترین ماده به کار رفته در آن شمرده می شود. در این حرکت جهانی جایگزینی گاز به جای نفت به عنوان مرحله انتقالی، تعریف شده است که ایران دارای دومین ذخایر گازی جهان نیز است. این واقعیت ها عملا موقعیت ایران را در حال و آینده دور و نزدیک تثبیت می کند و رقابت برای جلب نظر ایران از سوی قدرتهای جهانی امکان ناپذیر می سازد. کشورهای غربی که استفاده از خودروهای بنزینی را از سال 2025 در شهرهای بزرگ اروپا و امریکا ممنوع اعلام کردند اکنون باید با در نظر گرفتن این نیاز با ایران برخورد کنند.
اعلام چند شرکت چینی برای سرمایه گذاری در زمینه استخراج لیتیوم در معدن غرب همدان و عدم امکان ورود غرب در سرمایه گذاری استخراج این معدن در ایران به علت وجود تحریمهای گسترده امریکایی عملا غربی ها را از یک فرصت اقتصادی مهمی که صنایع آینده به آن وابسته است محروم می سازد. گفتگوی تلفنی ماکرون رئیس جمهور فرانسه با آقای رئیسی رئیس جمهور ایران اسلامی و تاکید بر امکان متفاوت سازی سیاست های اروپا از امریکا در برخورد با ایران ممکن است بی ارتباط با اکتشاف لیتیوم نباشد و حضور غرب در آینده نزدیک در بازار سرمایه گذاری ایران نیز دور از تصور نیست.
