صلح؛ خط لوله مشترک ایران و پاکستان
16:43 03.03.2023 (بروز رسانی شده: 19:18 03.03.2023)
خطوط لوله گاز بالقوه در سازمان همکاری شانگهای
اشتراک
خط لوله "صلح"، نام خط لوله گاز صادراتی ایران به هند و پاکستان است که براساس تفاهمهای انجام شده، ایران متعهد میشود که تا مدت 25 سال، گاز خود را با قیمت توافقی به هند و پاکستان بفروشد. این مسیر اقتصادیترین روش تأمین انرژی شبهقارهٔ هند است. مذاکراتی نیز پیرامون پیوستن ترکمنستان و قطر به ایران برای تأمین گاز طبیعی این پروژهٔ بزرگ مطرح شدهاست.
طرح خط لولهٔ انتقال گاز صادراتی ایران به هند و پاکستان در سال 1990 مطرح شد.
طول خط لوله ایران به هند 2700 کیلومتر بود و قرار بود گاز صادراتی ایران را از مسیر پاکستان به هند منتقل کند. پیشبینی شده بود که در صورت توافق نهایی، 1100 کیلومتر از این خط لوله در ایران، 780 کیلومتر در پاکستان و 600 کیلومتر در هند احداث شود.
اما هند با بهانههایی درباره امنیت و قیمت معاهده، نسبت به آن سرد شده و از تعهد سهجانبه کنارهگیری کرد.
قرارداد 25 ساله صادرات گاز طبیعی ایران از طریق خط لوله به پاکستان در سال 2009 بین دو کشور به امضا رسید.
با اینکه توافق مذکور بین دو کشور صورت گرفت، عملیات اجرایی خط لوله از سوی پاکستانیها مدام متوقف و از سوی مسؤولان این کار در پاکستان، اطلاعات ضدونقیضی درباره میزان پیشرفت پروژه ارائه میشد.
عدم آغاز عملیات اجرایی خط لوله از سوی پاکستان، در حالی اتفاق میافتاد که ایران از سال 2011 کار خط لوله خود را به اتمام رسانده بود و به اسلامآباد فرصت داده بود خط لوله خود را درطی 22 ماه یعنی تا پایان سال 2014 تا مرز ایران بکشد و عملیات خط لوله را تکمیل کند. بر اساس این همکاری، پیشبینی شده بود که در سال 2015 این پروژه اجرایی شود.
در قرارداد اولیه که در سال 2009 منعقد شده بود، دولت پاکستان موظف شده بود در صورت تاخیر در احداث خط لوله تا مرز ایران، از ژانویه سال 2015 روزانه 1 میلیون دلار غرامت بابت تاخیر در پروژه به طرف ایرانی پرداخت کند؛ اما با وجود تاخیر، طرف پاکستانی به بهانه تحریمهای یک جانبه آمریکا علیه ایران مبلغی بابت تاخیر در پروژه به ایران نپرداخت.
دو کشور در سپتامبر 2019 این قرارداد را بازنگری کرده و ایران از حق شکایت خود به محاکم بین المللی علیه پاکستان صرف نظر کرد به شرطی که پاکستان تا مارس سال 2024 این خط لوله را در خاک خود تکمیل کند. و حالا موعد مارس 2024 به عنوان زمان نهایی تکمیل خط لوله در طرف پاکستان در نظر گرفته است و ایران بر اساس بندهای این قرارداد میتواند در صورت تاخیر طرف پاکستانی، به محاکم داوری بین المللی شکایت کرده و از پاکستان طلب غرامت کند.
اخیرا رسانههای پاکستانی اعلام کردند مقامات ایرانی به این کشور بابت تاخیر در ساخت و تکمیل خط لوله واردات گاز ایران تا مارس سال 2024 هشدار دادهاند.
مقامات ایرانی در جریان سفری به پاکستان گفتند که تحریمهای آمریکا علیه ایران غیرقانونی است و پاکستان، بر اساس توافق بازنگری شده در سال2019، موظف است این خط لوله را تا مارس 2024 در خاک خود احداث کند.
ایران از پاکستان خواسته تا بخشی از پروژه خط لوله واردات گاز از ایران را تا مارس2024 در خاک خود بسازد یا آماده پرداخت جریمه 18 میلیارد دلاری باشد.
بخش ایرانی خط لوله گاز "صلح " از میدان گازی در منطقه عسلویه در امتداد سواحل خلیج فارس و خلیج عمان تا مرز پاکستان کشیده شده است وطرف ایرانی منتظر اقدام پاکستان برای احداث بیش از 780 کیلومتر خط لوله تا مرز ایران است. در پاکستان خط لوله گاز باید از بندر دریایی گوادر عبور کند و از اینجا گاز باید به مصرف کنندگان در مناطق مرکزی تحویل داده شود.
ظرفیت خط لوله گاز تحت پروژه 21.5 میلیون متر مکعب گاز طبیعی در روز است.