https://spnfa.ir/20211004/برجام-چشم-انداز-احیا-یا-اعمال-طرح-ب------8336958.html

برجام؛ چشم انداز احیا یا اعمال "طرح ب"؟

برجام؛ چشم انداز احیا یا اعمال "طرح ب"؟

اسپوتنیک ایران

مکث در مذاکرات وین در ارتباط با انتخابات ریاست جمهوری طولانی شد. 04.10.2021, اسپوتنیک ایران

2021-10-04T15:44+0330

2021-10-04T15:44+0330

2021-10-04T15:44+0330

گزارش و تحلیل

سیاسی

https://cdn1.img.spnfa.ir/img/07e5/04/06/7706596_0:197:3291:2048_1920x0_80_0_0_17cbeb6735ddda37fab06c1cc756904a.jpg

اسپوتنیک - ولادیمیر ساژین خاورشناس مطرح روس در این خصوص چنین می نویسد: درتاریخ 20 ژوئن 2021، در ارتباط با انتخابات ریاست جمهوری و تشکیل دولت جدید ایران، مذاکرات برای احیای برنامه جامع اقدام مشترک در جهت برنامه هسته ای ایران متوقف شد. و این مکث بیش از سه ماه ادامه داشته است.چشم انداز چیست؟از اوت 2021، ایران دارای رئیس جمهور جدید و دولت جدید است. دولت جدید با جایگزینی کل تیم "مذاکره کنندگان هسته ای" آغاز بکار کرد. اکنون این گروه شامل افرادی از سپاه، سرویس های ویژه، از دولت فوق محافظه کار احمدی نژاد رئیس جمهور سابق است. این افراد به توافق هسته ای اعتماد ندارند. حتی یک نهاد ویژه ایجاد شده است - "کمیته اجرای برجام"  که در تشکیل آن چند سیاستمدار رادیکال بنیادگرا  و مخالف توافق هسته ای قرار گرفتند و این تغییرات پرسنلی در نگرش تهران به روند مذاکرات در وین منعکس شد.ناظران خاطرنشان می کنند که حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، اولین حامی پیگیر خط آیت الله خامنه ای در این پست است و کاملاً برعکس محمدجواد ظریف، سلف خود است. بنابراین، در 22 سپتامبر، در دیدار با  جوزپ بورل رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نیویورک، امیر عبداللهیان گفت که کشورش در حال بازنگری جدی پروتکل مذاکرات وین است.وحید جلال زاده، عضو کمیته اجرای برجام، در پایان ماه اوت گفت که پلتفرم  و ساختار مورد استفاده در مذاکرات وین توسط دولت قبلی اشتباه بود. وی تصریح کرد که مشکلات کلیدی - لغو تحریم های ایران و تضمین های ایالات متحده است که آمریکایی ها دوباره از برجام خارج  نخواهد شد. وحید جلال زاده متقاعد است که با پلتفرم جدید مذاکرات، ایران می تواند غرب را وادار به انجام کامل تعهدات خود کند.پیشتر خانم زهره الهیان، نماینده پارلمان، در این باره به شیوه ای مشابه صحبت کرده گفت: متاسفانه مذاکرات در دولت روحانی بدون نتیجه استمرار داشت و قطعا در دولت جدید این رویه را شاهد نخواهیم  بود."در 76 مین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، آقای عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران همچنین با وزیران خارجه آلمان، انگلیس، فرانسه، سوئیس، اتریش و دیگر کشورها دیدار کرد. وزیر ایرانی سیاست های رسمی   کشور خود در قبال توافق هسته ای را در اختیار همکاران خود گذاشت. در 22 سپتامبر 2021، خبرگزاری ایران نورنیوز خلاصه ای از این موضوع را منتشر کرد که شایان توجه است. در آن آمده است: "ایران در موضوع مذاکرات محورهای اصلی سیاست رسمی برجامی بر اصولی چون عدم اتلاف وقت، تسلیم نشدن در برابر زیاده‌خواهی غربی‌ها، عدم پذیرش بازنگری در توافق اولیه، عدم پذیرش متمم‌های جدید، ضرورت راستی‌آزمایی و اجرای بدون تنازل قانون مجلس مبنی است."خلاصه این مطلب از این قرار است: "تکلیف اروپا و آمریکا در قبال مذاکرات کاملا روشن است و آن اینکه هیچ توافقی جز با تغییر رفتار خصمانه، انجام کامل تعهدات و پذیرش حقوق مسلم ملت ایران از سوی آنها امکان پذیر نیست."ایده اصلی چنین دیده می شود: ابتدا لغو همزمان همه تحریم ها و سپس صحبت در مورد برجام. این که آیا ایالات متحده به برجام باز می گردد یا نه، به هیچ وجه مورد علاقه ایران نیست.این ایده چهار شرط را که تحت آن تهران مذاکرات خود را در وین از سر می گیرد   متحد می کند. یک - لغو کلیه تحریم های هسته ای و غیر هسته ای علیه ایران (صدها تحریم علیه ایران، از سال 1980 در مورد "فعالیت های تروریستی"، "حمایت از تروریسم "و" نقض حقوق بشر" عمل می کند)؛ دو -  لغو تحریم ها، نه تعلیق اعتبار آنها؛ سه  -   ارائه تضمین هایی مبنی بر عدم خروج ایالات متحده از معامله؛ چهار - کنترل و تأیید لغو تحریم ها.اما تجزیه و تحلیل نشان می دهد که دولت جو بایدن این شرایط را برآورده نمی کند.بند اول - رئیس جمهور آمریکا می تواند تحریم های مربوط به برنامه هسته ای ایران را لغو کند. اما، به عنوان مثال، رئیس جمهور نمی تواند تحریم ها را علیه فرماندهان سپاه، شرکت کننده در تصرف سفارت آمریکا در تهران (1979) و دیگر اعمالی که با برجام مرتبط نیستند بدون توافق کنگره لغو کند.بند دوم - برای خروج از لیست سیاه و متقاعد کردن سرمایه گذاران خارجی در این باره که تجارت با ایران امن است، ایران باید تمام الزامات گروه ویژه اقدام مالی (FATF) را بپذیرد.بند سوم - آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا گفت: چیزی به نام ضمانت وجود ندارد. و رابرت مالی نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران در مورد ضمانت نامه ها به شرح زیر صحبت کرد: "این مختص دیپلماسی نیست. نه ما و نه بایدن رئیس جمهور قصد نداریم این همه ماه ها را صرف مذاکره کنیم تا سپس از توافق صرف نظر کنیم."بند چهارم - کنترل لغو تحریم ها ممکن است مدت زمان زیادی طول بکشد و این البته تصویب تصمیم نهایی درباره برجام را برای مدت نامحدود به تعویق می اندازد.قابل ذکر است که در آخرین گزارش ظریف وزیر امور خارجه سابق به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، نه لغو چک های تحریم ها و نه ضمانت نامه های آمریکایی ذکر نشده است.همانطور که می بینیم، تهران به وضوح عجله ای برای بازگشت به میز مذاکره ندارد. و این تصادفی نیست. از زمان خروج عملی خود از برجام در مه 2019، ایران قابلیت های هسته ای خود را تقویت کرده است.از نظر استراتژیک، ایران در تلاش است تا توان هسته ای خود را به حدی برساند که ساخت سلاح هسته ای تنها چند ماه طول بکشد. امروزه، تعداد بسیار زیادی از این قدرت های "نهفته (یا به تعویق افتاده)" در جهان وجود دارد: آلمان، ژاپن، کانادا، کره جنوبی، برزیل، آرژانتین و هلند.هدف تاکتیکی ایران این است که در مذاکرات وین تا حد ممکن برگ برنده به دست آورد. از این گذشته، هر کیلوگرم   اورانیوم  60  درصدی دارای درجه سلاح، نرخ تهران را افزایش می دهد. در ماه اوت، فرانسه، آلمان و انگلستان  در رابطه با داده های آژانس بین المللی انرژی اتمی ابراز نگرانی کرده اند که ایران برای اولین بار فلز اورانیوم غنی شده تا 20 درصد تولید کرده و ظرفیت تولید خود را برای ساخت اورانیوم غنی شده تا 60 درصد افزایش داده است.جستجوی اعتماد متقابل نیز به دلیل موضع ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی مشکل شده است. در گزارش فصلی خود به تاریخ 7 سپتامبر 2021، آژانس بین المللی انرژی اتمی شکاف های جدی در اطلاعات در باره  تولید و مونتاژ سانتریفیوژها را مورد توجه قرار می دهد. آژانس اعلام کرد که در کنترل انحراف مواد هسته ای و سایر منابع مالی به تأسیسات اعلام نشده مشکل دارد.در 12 سپتامبر، آژانس بین المللی انرژی اتمی موافقت کرد که تهران به بازرسان اجازه می دهد تجهیزات را در محل ها رصد کنند. اما افسوس - "رافائل گروسی، مدیر کل آژانس گفت که تصمیم ایران مبنی بر عدم دسترسی بازرسان به کارگاه قطعات سانتریفیوژ TESA کرج مغایر با شرایط توافق شده در بیانیه مشترک 12 سپتامبر است.فعالیت های هسته ای ایران مایه نگرانی   ویژه ایالات متحده و اسرائیل است.بایدن رئیس جمهور آمریکا در 21 سپتامبر در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت: "ایالات متحده اجازه نمی دهد ایران به سلاح هسته ای دست یابد. ما با گروه 1 + 5 کار می کنیم . ما آماده ایم تا در صورت انجام چنین اقداماتی توسط ایران  به توافق کامل برجام بازگردیم."همانطور که می دانیم، دولت بایدن موافقت کرد که به طور تدریجی به توافق مشترک با ایران بازگردد. کاخ سفید آماده است اکثر تحریم های اقتصادی مربوط به توافق هسته ای 2015 آمریکا را لغو کند، اما نه تحریم های مربوط به نقض حقوق بشر که به برجام ربطی ندارد. و آمریکایی ها قصد ندارند مدت زیادی منتظر بمانند. در 30 سپتامبر، آنتونی بلینکن گفت: "با توجه به پیشرفت هایی که ایران در زمینه هسته ای به دست آورده است، در موقع ای بازگشت ساده  به شرایط برجام کافی نخواهد بود."اما متأسفانه رهبری ایران آماده سازش نیست. در اوایل سپتامبر، رئیس جمهور رئیسی در تلویزیون ایران گفت: "ما فقط در مورد دستور کار دولت خود مذاکره خواهیم کرد، اما نه تحت فشار. <...> ما برای مذاکرات موثر تلاش می کنیم تا تحریم های ناعادلانه علیه مردم ایران برداشته شود و مردم ما بتوانند پیشرفت کنند."در اواسط ماه سپتامبر، یک گروه کاری استراتژیک آمریکا و اسرائیل در یک   کنفرانس ویدئو امن به سرپرستی جیک سولیوان مشاور امنیت ملی آمریکا و همتای اسرائیلی اش ایال هلاتا مذاکرات محرمانه انجام دادند. موضوع بحث -   "طرح ب " احتمالی جایگزینی در صورت عدم از سرگیری مذاکرات هسته ای در وین. "طرح ب" - حملات سایبری، عملیات خرابکارانه ویژه و حتی حملات هوایی و موشکی به تاسیسات هسته ای ایران به منظور جلوگیری از تبدیل شدن ایران به قدرت هسته ای است."طرف اسرائیلی بر ضرورت حرکت به سمت "طرح ب" به دلیل بن بست مذاکرات و شتاب هسته ای ایران تاکید کرد. آمریکایی ها خاطرنشان کردند که آنها نیز نگران هستند و در صورت عدم از سرگیری مذاکرات در آینده نزدیک، تحریم های بیشتری علیه ایران وضع خواهند کرد.  گروه کاری راهبردی آمریکا و اسرائیل با نام رمزی "اپال" در سال 2009  در ماه های اولیه دولت باراک اوباما تشکیل  شد. آمریکا و اسرائیل در جلسات فوق العاده محرمانه "اپال" در حال تدوین استراتژی مشترک در مورد ایران هستند.به موازات آن، ایالات متحده در حال افزایش کمک های نظامی و فنی خود به اسرائیل است. اخیراً مجلس نمایندگان کنگره آمریکا لایحه تخصیص 1 میلیارد دلار به اسرائیل برای تقویت سیستم ضد موشکی گنبد آهنین را تصویب کرد. برادلی کوپر، فرمانده ناوگان پنجم ایالات متحده، که همچنین فرمانده نیروی دریایی در CENTCOM است، اخیراً گفته است که تحت فرماندهی وی یک گروه ویژه از هواپیماهای بدون سرنشین برای عملیات در منطقه تشکیل شده است  که به ویژه شامل خلیج فارس با کشورهای ساحلی است. وی خاطرنشان کرد که این گروه برای تقویت عوامل بازدارنده تشکیل شده است، به این معنی که ایران در تقابل خود با اسرائیل در به اصطلاح "جنگ مخفی" آنها قرار دارد.بنابراین، تهران خواهان لغو یکباره و در ابعاد کامل تحریم ها  کامل است  و آمادگی دارد فقط پس از بررسی های کامل به برجام بازگردد. به گفته ایرانیان، این رویکرد عادلانه است - ایالات متحده طرف اولی بود که از توافق هسته ای خارج شد. اما "شرایط استارت" برای ایران و ایالات متحده برابر است، زیرا ایران خروج از برجام را در ماه مه 2019 آغاز کرد و در دسامبر 2020 قانونی در مورد تشدید فعالیت های هسته ای به تصویب رساند.بدبینی نسبت به برجام ناشی از عدم تمایل رهبران جدید ایران به سازش است. اما هر سندی که برای هر دو طرف مناسب باشد فقط می تواند از طریق سازش و از طریق دادن امتیازات متقابل ظاهر شود.به نوبه خود، رویدادهای سال های   12-2011 الهام بخش خوش بینی است. وضعیت فاجعه بار اقتصاد ایران به دلیل تحریم های اتحادیه اروپا، ایالات متحده و دیگر کشورها، رئیس جمهور احمدی نژاد را مجبور کرد تا مذاکرات با گروه 1 + 5 را آغاز کند. حسن روحانی مذاکرات را به طرز درخشانی به پایان رساند، برجام را تصویب کرد و پس از سال 2016 اقتصاد ایران با سرعتی بالا آغاز به توسعه کرد.در حال حاضر وضعیت اقتصادی کمتر از سال 2011-2012 افسرده نیست. تورم سالانه ژوئن 2021 47.6 درصد و تورم مواد غذایی در همان دوره - 62.7 درصد بود. سطح بیکاری در سه ماهه سوم سال 2020 9.5 درصد و در بین جوانان 23.1 درصد بوده است. تنها در سال 2018، ایران 6 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را از دست داد و در سال 2019 - 6.79 درصد دیگر.در عین حال، تهران مجبور است حدود 20-25 میلیارد دلار برای دور زدن تحریم های اعمال شده علیه خود هزینه کند. در طول 16 سال، این مبلغ حدود 400 میلیارد دلار است. خسارت ایران حدود 1 تریلیون دلار است. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه، پیشتر در سال 2021 وی گفته بود که تنها اعمال مجدد تحریم های آمریکا در سال 2018 حدود 1 تریلیون دلار خسارت به اقتصاد ایران وارد کرد. سیاست سازش ناپذیر تهران که مغایر با منافع ملی ایران است تا کی ادامه خواهد داشت؟ رئیس جمهور رئیسی چیزهای زیادی برای فکر کردن دارد.واشنگتن چقدر صبر خواهد کرد تا منتظر بازگشت ایرانیان به میز مذاکره وین باشد و در برابر فشار جنگ طلبانه اسرائیل مقاومت کند؟در اوایل اکتبر، احتمال از سرگیری و موفقیت "مذاکرات هسته ای" در وین بسیار اندک است. اما بیایید به بهترین ها امیدوار باشیم.

https://spnfa.ir/20211003/شرط-10-میلیاردی-ایران-برای-بازگشت-به-مذاکرات-وین-8332630.html

https://spnfa.ir/20210930/-اتحادیه-اروپا-به-ازسرگیری-مذاکرات-برجامی-امیدوار-است--8324569.html

https://spnfa.ir/20211003/بورل-باید-به-اجرای-کامل-برجام-برگردیم-یعنی-بازگشت-آمریکا-و-لغو-تحریم-ها-8332306.html

https://spnfa.ir/20210927/اعتراف-اولمرت-به-عدم-قدرت-کافی-در-اسرائیل-برای-ضربه-زدن-به-برنامه-هستهای-ایران-8320603.html

https://spnfa.ir/20210929/ایران-برنامه-هایی-را-برای-مقابله-با-تهدیدات-اسرائیل-آماده-کرده-است-8321783.html

https://spnfa.ir/20211004/تشکیل-وزارت-خانه-جدید-در-ایران-8336844.html

2021

خبرها

fa_FA

سیاسی