محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، روز یکشنبه در نشست اضطراری مجازی سازمان همکاری اسلامی درباره وضعیت درگیری در اسرائیل و فلسطین بیان داشت: ما باید یک کارزار «نهادینه شده» حقوقی و سیاسی علیه رژیم آپارتاید صهیونیستی در سطوح منطقه ای و بین المللی ایجاد کنیم. یک نهاد ناظر حرفه ای بین المللی نیز باید تشکیل شود تا جنایات علیه مردم فلسطین را رصد و گزارش کند. این جنایات باید به صورت ثبت و ضبط شده و گزارش شوند، با این هدف که مرتکبین آنها در محضر عدالت قرار گیرند.
وزیر خارجه ایران افزود: علاوه بر این، اقدامات جنایتکارانه اسرائیل باید هم در مصوبات داخلی و هم در قطعنامه های سازمان همکاری اسلامی به عنوان نسل کشی و جنایت علیه بشریت شناسایی شود و کشورهای عضو باید صلاحیت قضایی ملی خود را به نحوی بسط دهند که پیگرد جنایتکارانی که در اراضی اشغالی فلسطینی مرتکب جنایت جنگی، نسل کشی و جنایات علیه بشریت می شوند، را شامل شود.
ظریف خاطرنشان کرد که ایران برای حفظ حقوق فلسطینی ها و مسلمانان آماده است اختلافات با دیگر کشورهای مسلمان را فراموش کند و برای اقدامات مشترک به آنها کمک کند.
این پیشنهاد ظریف تا چه اندازه کاربردی و قابل اجراست؟ چه کشورهایی ممکن است به این ساختار وارد شوند؟
عبدل حافظ نوال سفیر فوق العاده و تام الاختیار دولت فلسطین در روسیه به این پرسش خبرنگار اسپوتنیک اینطور پاسخ داد:
" ایده ای که آقای محمد جواد ظریف در سخنرانی خود مطرح کردند در واقع آنقدر هم جدید نیست. ما به نوبه خود به عنوان دولت فلسطین چنین شکایتی را به دیوان کیفری بین المللی برای جنایاتی که اسرائیل مرتکب می شود، فرستادیم. و حالا ماه هاست که دیوان کیفری بین المللی تنها بررسی این اعتراض و شکایت را شروع کرده است، کمیسیون ویژه برای بررسی جنایات تشکیل شد. اما در نتیجه این تصمیم اتخاذ شد که به اسرائیل اعتراض کنند. آمریکا اعلام کرد که کمیسیون ایجاد شده حق گرفتن چنین تصمیماتی را ندارد برای آنکه نماینده اسرائیل در آن نیست و غیره. در نهایت، تنها سرو صدای بلندی به پا شد و هیچ نتیجه قابل مشاهده ای بدست نیامد.
در عین حال ایده ایران از نقطه نظر اینکه به شدت گرفتن فعالیت های عملی بیشتر تمامی کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی برای حمایت از مشکلات فلسطین کمک می کند. اما مسئله غم انگیز این است که دادستان کنونی دیوان کیفری بین المللی چند ماه دیگر از مقام خود کناره گیری می کند و نماینده بریتانیا که اصلیت پاکستانی دارد جایگزین وی خواهد شد که متاسفانه با ما همکاری نمی کند."
سرگی بابورین دکتر حقوق بین الملل و رئیس مرکز روسی "اورشلیم" معتقد است که ایده ایران هیچ گاه به حقیقت مبدل نمی شود. وی بیان داشت:
" حقوق جزای بین المللی امروز فلج شده است. نه آمریکا، نه اسرائیل اجازه نمی دهند که هیچ یک از شهروندان آنها در مورد جنایات خود پاسخگو باشند. آنها رسما می گویند که بازرسان دیوان کیفری بین المللی که برای تحقیق به محدوده آنها می آیند، دستگیر می شوند یا اجازه ورود به قلمرو آنها را نخواهند داشت. در واقع آزادسازی سرزمین های فلسطینی راحت تر از مجازات افرادی است که مسئول جنایات هستند. بنابراین با این ابتکار عمل ایران نباید توهم ایجاد کرد."
دکتر مانی محرابی، تحلیلگر ارشد سیاست بین‌الملل، عضو هیئت علمی اندیشکده روابط بین الملل ایران در گفتگو با خبرنگار اسپوتنیک درخصوص ابتکار وزیر خارجه ایران و امکان اجرایی شدن آن بیان داشت:
" پیشنهاد محمدجواد ظریف مربوط به معامله قرن بوده و به نظرم کلیت مسئله فلسطین که مربوط است به عدم مشروعیت رژیم اسرائیل از سوی فلسطینی ها، نه قابل مذاکره است و نه قابل حل. زیرا موضع بازیگران دو سوی ماجرا کاملا واضح است. دو سوی ماجرا مشروعیتی برای حضور هم قائل نیستند. از سوی دیگر تخاصم چندین دهه ای را نمی شود با مذاکره حل و فصل کرد. برای مذاکره نیاز به پیش زمینه های زیادی است تا بازیگران ماجرا حداقل هایی را در باب هم رعایت و اجرایی کنند، و در آخر با مذاکره به توافق برسند اما رفتار رژیم اسرائیل کاملا خلاف این مسئله را اثبات می کند.
مانی محرابی در ادامه خاطر نشان می کند که به دلیل ریشه ای بودن اختلافات اسرائیل و فلسطین تشکیل چنین کارگروه هایی در حل مسئله کمکی نمی کند و می افزاید: کارگروه های این چنینی زمانی تشکیل می شوند که اختلافات قابل حل باشند و مذاکره به راه حل نهایی برسد اما اسرائیل و فلسطین دیگر برای حضور یکدیگر مشروعیتی قائل نیستند.
