اسپوتنیک - سند همکاری ایران و روسیه در حوزه امنیت اطلاعات توسط محمد جواد ظریف و سرگئی لاوروف وزیران خارجه دو کشور روز سه شنبه در مسکو به امضا رسید.
سرویس مطبوعاتی وزارت خارجه ایران در بیانیه‌ای امضای این موافقتنامه را نقطه عطف مهمی در حوزه همکاری دو کشور در امنیت سایبری دانست.
اسپوتنیک در این رابطه با سجاد عابدی، کارشناس ارشد مسائل امنیتی از مرکز علمی امنیت ملی و دفاع جمهوری اسلامی ایران به گفتگو نشسته است که مشروح آن در ذیل تقدیمتان می‌گردد.
اسپوتنیک: به صورت کلی ایران و روسیه در این فضا چگونه با یکدیگر همکاری خواهند نمود؟ آیا دو کشور سابقه چنین همکاری را با یکدیگر داشته‌اند؟
همکاری میان ایران و روسیه در حوزه امنیت اطلاعات بین محمد جواد ظریف و سرگئی لاروف وزرای امور خارجه دو کشور به امضا رسیده است که این موافقتنامه نقطه عطفی برای دو کشور در حوزه امنیت سایبری خواهد بود.
از مزایای این موافقتنامه می‌توان به هماهنگی و همکاری طرفین در مجامع بین المللی و منطقه، تضمین امنیت ملی و بین المللی اشاره نمود. از طرفی نیز باید خاطر نشان نمود که در گروه امنیت اطلاعات سازمان ملل، ایران و روسیه تفاهم مشترک و همکاری نزدیکی دارند.
حوزه‌های خاص همکاری دو کشور وفق این موافقتنامه شامل چند موضوع است که اشاره به آن خالی از لطف نیست؛ تقویت امنیت اطلاعات، مبارزه با جرایم سازمان یافته که با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات حاصل می‌شود، کمک‌های فنی و فناوری، همکاری‌های بین المللی شامل شناسایی، هماهنگی و انجام همکاری‌های لازم در مجامع بین‌المللی و منطقه‌ای برای تضمین امنیت ملی و بین‌المللی در این توافق مطرح شده‌اند.
مفاد این موافقتنامه حوزه های مقابله با تهدیدات و تبادل اطلاعات و همکاری در حوزه اجرای قانون با هدف پیگیری، کشف، مبارزه، تحقیق و پیگرد قضائی جرائم با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای اهداف تروریستی، واکنش به حوادث رایانه ای را شامل می‌شود. از سوی دیگر این موافقتنامه عطف به معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین دولت‌های طرفین به تاریخ ۱۲ مارس ۲۰۰۱ در راستای تقویت و گسترش همکاری های منطقه‌ای و بین المللی است.
چه بخشی از تجارب متخصصان امنیت سایبری روسیه برای ایران جالب است؟
تصور بنده بر این است که بحث تقویت امنیت اطلاعات در حوزه سایبری از سمت روسیه برای ایران به شدت می‌تواند حائز اهمیت باشد؛ مبارزه با جرائم سازمان یافته یکی دیگر از مسائلی است که برای ایران می‌تواند اهمیت داشته باشد که مثال بارز آن بحث سال ۲۰۱۰ و ویروس استاکس نت و در ادامه دوکو و فلیم بود که تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را به شدت تحت تاثیر قرار داد و می‌توان گفت که این ویروس به گونه‌ای ساختار سایبری امنیت اطلاعات ایران در حوزه هسته‌ای را متزلزل نشان داد.
موضوع دومی که به نظر می‌رسد برای ایران حائز اهمیت باشد بحث کمک‌های فنی و فناوری هست، فناوری‌هایی که ایران می‌تواند از سمت روسیه وارد کشور کند و حتی نمونه‌ای از آن را خریداری کند و به صورت مهندسی معکوس با ساختار ایرانی تلفیق کند و یا آن را به صورت بومی دربیاورد و در کشور پیاده‌سازی کند.
موضوع سوم نیز همکاری‌های بین‌المللی است که به نظر من بالاخص می‌تواند در حملات سایبری که در حقوق بین الملل از آن به عنوان یک حمله مسلحانه یاد می‌شود، تاثیر گذار باشد. در هر حمله سایبری که علیه ایران انجام شود ما می‌توانیم روسیه را به عنوان متحد سایبری در کنار خود داشته و در دعاوی بین المللی با مشورت این کشور حقوق خود را اعاده کنیم.
دو کشور چه تهدیدات مشترکی در این حوزه‌ها دارند؟
یکی از مسائلی که مطرح هست بحث کشور کاناداست که این کشور ایران، چین و روسیه را به عنوان تهدیدات سایبری دنیا معرفی کرده است. کشور کانادا می‌تواند نقطه مشترک همکاری برای ایران و روسیه در حوزه سایبری باشد. از سوی دیگر با توجه به اینکه آمریکا یکی از کشورهایی است که به دنبال تک قطبی کردن نظام بین المللی هست و در مقابل روسیه به دنبال چند قطبی کردن آن، همین مسئله می‌تواند در حوزه سایبری در برابر حملات سایبری که ایالات متحده به ایران و چه بسا به روسیه دارد، دو کشور را در پاسخگویی و عوامل بازدارنده متحد کند.
