به گزارش اسپوتنیک - در 18 اکتبر، تحریم تسلیحاتی بین المللی اعمال شده توسط قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد دیگر علیه ایران متوقف شد. در واکنش، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا گفت كه ایالات متحده آمادگی دارد علیه هر شخص یا سازمانی كه تهیه، فروش و انتقال سلاح به ایران یا از ایران را تسهیل كند، مجازات هایی وضع كنند.
در بیانیه وزارت خارجه آمریکا آمده است: "صادرات انواع خاصی از سلاح های متعارف به ایران نقض قطعنامه 1929 شورای امنیت سازمان ملل است، خرید هر نوع سلاح یا مواد مرتبط از ایران نقض قطعنامه 1747 است. ایالات متحده آمادگی دارد با استفاده از امکانات اختیارات خود تحریم ها را علیه هر شخص یا سازمانی اعمال کند که تهیه، فروش یا انتقال سلاح های متداول به و از ایران تسهیل می‌کنند و همچنین در برابر کسانی که آموزش های فنی، پشتیبانی مالی، خدمات و سایر کمک های مربوط به سلاح ها را ارائه می دهند."
اسپوتنیک در این زمینه نظر کارشناس ارشد حقوق بین الملل و دانشجوی دوره دکتری، مریم جلالوند و همچنین تحلیلگر مسائل بین الملل، کارشناس ارشد در مطالعات آمریکا و استاد دانشگاه، علیرضا رضاخواه را جویا شد که در ادامه به آن می‌پردازیم؛
اسپوتنیک - خانم جلالوند، تا چه اندازه مصوبات سازمان ملل بر مبنای متن حقوق بین الملل علیه ایران، آنطور که پمپئو درباره آن صحبت می‌کند قابل اجرا هستند؟ چقدر واقع بینانه است که آمریکا بتواند در تجارت اسلحه ایران دخالت کند؟
- به هر حال مشخص بود که ایالات متحده موضع گیری خواهد کرد در قبال لغو تحریمهای سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران و اینکه اعلام می‌کند و از کشورهای حامی مبارزه با تروریسم و حامی صلح در خاورمیانه می‌خواهد که از هرگونه معامله سلاح با جمهوری اسلامی ایران صرنظر و خودداری بکنند، نشان از یک ترس ذاتی ایالات متحده از جمهوری اسلامی و به خصوص از ایدئولوژی جمهوری اسلامی ایران دارد.
در بیانیه ای هم که صادر کردند، عنوان شد که رژیم ایران تنها یک گزینه دارد، اینکه می‌تواند با نقض تحریمهای سازمان ملل خرید سلاح را دنبال بکند و یا اینکه از منابع خود برای تامین منافع مردمش استفاده بکند.
من همیشه دنبال می‌کنم مواضع وزارت خارجه آمریکا و بیانیه‌هایی را که صادر می‌کنند، یک موضع تکراری همیشه عنوان می‌کنند؛ ما در کنار مردم ایران ایستادیم، ما خواستار صلح با ایران هستیم، ما خواستار گفتگو با رهبران جمهوری اسلامی ایران هستیم.
اما اینکه خواستار گفتگو با ایران هستند، با مواضعشان موازی است، به این معنی که مواضع و تحریمهایی که علیه جمهوری اسلامی اعمال می‌کنند، دشمنی‌هایی که علیه جمهوری اسلامی مردم ایران اعمال کردند و همین اخیرا تحریم 18 بانک جمهوری اسلامی ایران و ازطرفی صحبت هایی که می‌کنند و بیانیه‌هایی که صادر می‌کنند به یک خط و نقطه مشترک نمی‌رسد و هیچگاه نخواهد رسید.
ولی ببینید، در یک گفتگوی مشترک، جایی که کشورهای سازمان ملل به یک توافق هسته‌ای رسیده بودند، ایالات متحده از آن توافق خارج می‌شود و دوباره همان مواضع را علیه جمهوری اسلامی و مردمش اعمال می‌کند.
بحث دیگر اینکه یک سازمان ملل متحد که تمام دنیا در آن عضو هستند و تمام دنیا زیر پرچم این سازمان هستند یک تحریمهایی را علیه جمهوری اسلامی و یا علیه یک کشور ثالثی اعمال کرده، زمان قانوی این تحریمها دیروز یکشنبه، 27 مهر ماه به پایان رسید و جمهوری اسلامی رسما و قانونا می‌تواند هم سلاح بخرد و هم سلاحهای متعارف بفروشد.
وقتی مایک پمپئو در توئیتر عنوان می‌کند که اگر ملت‌ها دوست دارند که در خاور میانه صلح داشته باشند و خاورمیانه آرام داشته باشند، نباید معامله تسلیحاتی با ایران بکنند و هر که چنین کاری را انجام بدهد و چه سلاح بفروشد و چه سلاح بخرد، در واقع دفاع کرده از ایدئولوژی رادیکال جمهوری اسلامی و درادامه می‌گوید: "ما آماده هستیم از اختیارات داخلی خودمان در ارتباط با افراد و نهادهایی که در رابطه با فروش اسلحه و یا حتی افرادی که مشارکت دارند در این موارد استفاده بکنیم.
در واقع ما همچنان پایبند به برجام هستیم و همه کشورهای دیگر به چز ایالات متحده که ما با آنها مذاکره کردیم در توافق هسته‌ای نیز به برجام پایبند هستند و سازمان ملل هم همینطور. بنا براین اینکه آقای پمپئو می‌گوید که از اختیارات داخلی خودمان استفاده می‌کنیم یعنی عملا اختیار حقوقی بین المللی برای اینکه کشورهای دیگر را از فروش تسلیحات متعارف به جمهوری اسلامی منع بکنند ندارند.
اما اینکه خود ایالات متحده بخواهد کشورها اشخاص را برای اینکه حتی مشارکت در این مسئله داشته باشند تحریم بکند بحثی جداست. به این معنی که کشورها می‌توانند از ایالات متحده پیروی بکنند و به جمهوری اسلامی سلاح نفروشند. اما به نظر من هدف اصلی ایالات متحده آمریکا این هست که مانع از فروش تسلیحات دو کشور روسیه و چین به ایران شود. ترس ایالات متحده از این موضوع هست که روسیه و چین بخواهند تسلیحاتی را در اختیار جمهوری اسلامی ایران قرار دهند. وقتی صحبت از سلاح های متعارف به میان می‌آید، از نظر ایالات متحده فروش تانک‌های چینی و سیستمهای دفاع هوایی روسیه یک موضوع مهم و پیچیده‌ای هست.
در همین زمینه هم آقای پمپئمو تاکید کرد که امیدوارند که اروپاییها خطر سیستمهای تسلیحاتی چین و روسیه را که می‌خواهند از این پس به جمهوری اسلامی بفروشند را درک کرده و به طور جدی به آن فکر کنند.
در نتیجه جمهوری اسلامی مشکل حقوقی و بین الملل در این خصوص ندارد و می‌تواند هم از روسیه و هم از چین تسلیحات متعارف خریداری کند. روسها نیز قبلا به مقامات اروپایی و آمریکایی گفته بودند که مایل هستند سلاحهای متعارف را به جمهوری اسلامی ایران بفروشند.
از طرفی با توجه به اینکه ممکن هست که تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران دوباره از سرگرفته شود، مسکو و پکن ممکن است که در تضاد با راهبرد سیاست خارجی آمریکا بخواهند در واقع اقداماتی را انجام بدهند و درهر صورت سلاحهای متعارف خود را به جمهوری اسلامی بفروشند که این خود باعث تنش می‌شود.
طرف های برجام در ادوار مختلف بیان کردند که آمریکا به صورت ارادی از این توافق خارج شده، اما طرف های دیگر همچون روسیه و چین که در این توافق ماندند.
موضوع دیگری که می‌توان به آن پرداخت، ممانعت اروپا از تحریم مجدد با چشم اندازی از جنگ احتمالی ایالات متحده با ایران درجلسه اضطراری که برگزار کردند هست. و گفتند که مایل هستند که توافق هسته‌ای با ایران را تا زمانی که تهران به تعهدات خودش در برجام پایبند هست حفظ کنند. بنابراین نشان می‌دهد که اینها هنوز از توافق هسته‌ای خارج نشده‌اند و به آن پایبند هستند.
به هر حال کاخ سفید باید از برخی اقدامات خصمانه و دشمنی آشکاری که مبنی بر یکسری تحریمهای غیر قانونی اقتصادی و تسلیحاتی هست، صرفنظر بکند تا تهران اگر هم در آینده یک چشم اندازی برای توافق با ایالات متحده و یا کشورهای دیگر عضو برجام ببیند، امیدوار باشد و از توافق هسته‌ای خارج نشود.
ولی اگر بخواهم ساده تر بیان بکنم، هدف ایالات متحده این هست که ایران را تحریک بکند تا از برجام خارج شود. جمهوری اسلامی باید تیزهوشی و درایت را اینجا بخرج دهد و از توافق هسته‌ای خارج نشود.
اسپوتنیک- آقای رضاخواه، با توجه به اینکه به زودی انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده و رئیس جمهور ممکن است در ایالات متحده تغییر کند، این سخنان اکنون چقدر واقه بینانه است؟
- تحریم های تسلیحاتی و شکست اقدامات آمریکا برای تداوم این تحریم ها در عرصه بین المللی یک دستاورد دیپلماسی مهم برای جمهوری اسلامی است. ایالات متحده پیش از این هم تلاش کرده بود تا این تحریم ها را تمدید کند که با مخالفت جامعه بین الملل مواجه شد، شاید برای اولین بار باشد که درخواست ایالات متحده اینچنین از سوی جامعه بین الملل با مخالفت مواجه می‌شود و نشان دهنده انزوای ایالات متحده در عرصه بین المللی است.
از سوی دیگر تلاشهای آمریکا برای اعمال تحریم بر ایران همیشه بوده و الان ما شاهد این هستیم که آمریکایی ها روی بحث دارو و مواد غذایی و مایحتاج مردم هم دارند فشار اعمال می‌کنند و این نشان دهنده دشمنی آمریکا با مردم ایران است. به عنوان مثال ما اخیرا شاهد کمبود داروی انسولین در ایران هستیم. این تحریمها همه نشان دهنده این هست که آمریکاییها جدای از دشمنی با جمهوری اسلامی، کمبر به دشمنی و ضربه زدن به مردم ایران بسته‌اند.
در بحث تسلیحاتی هم و اینگونه اظهارات مقامات آمریکاییها، باید به این نکته توجه کرد که جمهوری اسلامی بیش از 90 درصد نیازهای خود را به واسطه تجربه ای که در جنگ داشته، خودش تامین می‌کند و این مسئله یک استراتژی است برای جمهوری اسلامی ایران و اگر نیاز داشته باشد به تسلیحاتی، خواهد خرید و بارها نشان داده که برای خرید با مشکل مواجه نخواهد بود.
در واقع آمریکاییها و به خصوص مایک پمپئو تلاش می‌کنند که در فضای نزدیک به انتخابات با رفتار سیاست خارجی، امتیازی در عرصه داخلی برای خود ایجاد کنند و به سبد رای آقای ترامپ بیافزایند که به ظاهر الان وضعیت خوبی در نظرسنجی‌ها ندارد.
