اسپوتنیک - سلیم سزر، دانشمند علوم سیاسی و استاد دانشگاه استانبول، با اسپوتنیک در باره روند عادی سازی روابط اسرائیل با کشورهای حوزه خلیج فارس صحبت کرده اشاره نمود که این فرایند با امضای توافق نامه با امارات متحده عربی آغاز شد.
این کارشناس ضمن صحبت از عواقب احتمالی این توافق نامه برای موقعیت ترکیه در منطقه و پیامد های احتمالی امضای آن تأکید کرد: "توافق بین اسرائیل و امارات متحده عربی نقطه آغاز کار برای توسعه روابط در تعدادی از زمینه ها است. در تفاهم نامه مورخ 13 اوت 2020 ، آمده است كه توافق نامه های دو جانبه زیاد به امضا خواهد رسید که شامل بسیاری زمینه ها خواهد بود: از گشودن متقابل سفارتخانه ها گرفته تا روابط تجاری، از سرمایه گذاری گرفته تا فرهنگ و گردشگری. یکی از زمینه هایی که در آن توافق ویژه ای حاصل خواهد شد همکاری و هماهنگی در زمینه امنیت است. این نکته نیاز به توضیح جداگانه دارد. این تفاهم نامه از دیدگاه مشترک امارات و اسرائیل در مورد مسائل منطقه ای صحبت می کند و در باره ادای سهم بیشتری برای برقراری ثبات منطقه ای از طریق همکاری سخن می گوید. معنای واقعی این فرمولبندی - توسعه همکاری های دو کشور در زمینه های نظامی و اطلاعاتی و همچنین تلاش برای تغییر توازن قدرت منطقه ای به نفع شان است.
سزر خاطرنشان می کند: "در این سند تصریح شده است که در آینده نزدیک توافق های مشابهی بین اسرائیل و سایر کشورهای عربی منعقد می شود. همچنین انتظار می رود گام ها برای عادی سازی روابط با سودان برداشته شود و این امر مستقیماً توسط کوهن رئیس اطلاعات اسرائیل اعلام گردید. سزر: "من معتقدم که بحرین که سال گذشته میزبان نشستی در منامه بود، که اولین قدم به سمت "معامله قرن" شد، نیز در مدت زمان کوتاهی چنین توافق نامه ای را منعقد خواهد کرد. کشورهایی مانند عمان، مراکش و عربستان سعودی می توانند در همین راستا عمل کنند.
سزر با اشاره به پیامدهای منفی برای ترکیه از نزدیکی بین اسرائیل و امارات سخن گفت: تأثیر این وضعیت بر ترکیه باید عمدتاً از نظر توازن قوا در خاورمیانه ارزیابی شود. همانطور که می دانیم سه مرکز قدرت در منطقه وجود دارد: به رهبری ایران، به رهبری ترکیه و به رهبری امارات متحده عربی و عربستان سعودی. مرکز سوم دارای نزدیکترین روابط با ایالات متحده است. علی رغم اینکه ترکیه عضو ناتو و متحد "رسمی" آمریکا است، به دلیل اختلاف نظرهایی که همه ما از آنها آگاه هستیم، روابط آمریکا و ترکیه را نمی بدون عیب و نقص خواند. در عین حال، هیچ گونه اختلاف جدی در روابط بین کشورهای حوزه خلیج فارس و آمریکا وجود ندارد. و به برکت این توافق، موقعیت امارات در منطقه به طور جدی تقویت می یابد. در بسیاری از جنبه ها و عمدتا در مورد مسئله سوریه، ترکیه و امارات مواضع متضادی را دارند. دقیقا به این دلیل واکنش شدید ترکیه به توافق اسرائیل و امارات بوجود آمده است. اسرائیل و امارات با متحد کردن نیروهای خود سعی می کنند کاری کنند تا بازیگر اصلی منطقه شوند. بدیهی است که این کار جوابگوی منافع ترکیه نیست.
این کارشناس در پاسخ به این سؤال که در این شرایط ترکیه باید چه گام های دیپلماتیکی بردارد، گفت: "این در درجه اول به اولویت های رهبری عالی کشور بستگی دارد. یکی از گزینه های ارجح ممکن است حفظ صراحت ترکیه در گفتگو با همه کشورهای منطقه باشد، عمدتا با مصر، به منظور جلوگیری از درگیری های گسترده با هر یک از بازیگران منطقه. به اصطلاح، این متعادل ترین راه است.
گزینه دوم ممکن است توسعه روابط با ایران در مبارزه با دشمن مشترک باشد. با وجود جنگ در سوریه، ما می دانیم که روابط ترکیه و ایران سالهاست که به طور مثبت پیش می رود و اکنون می توان آنها را به یک سطح کیفی جدید - سطح اتحادیه - رساند.
گزینه سوم تقویت موقعیت و اتحادهای موجود با کشورهای مختلف و بازیگران منطقه بدون ایجاد امتیاز و با آگاهی از خطرها است. همانطور که اشاره کردم، کدام گزینه انتخاب خواهد شد بستگی به اولویت های رهبری کشور دارد."
در پایان، این کارشناس ترک تأکید کرد: "اگر در آینده نزدیک اتفاق غیرمنتظره ای رخ ندهد، این نوع توافق ها در باره عادی سازی، نقش بسزایی در برقراری صلح در خاورمیانه نخواهد داشت. در همین حال، بسیار محتمل است که اتحاد کشورهای خلیج فارس و اسرائیل، که ایجاد می شود و از امارات متحده عربی شروع شد و با حمایت ایالات متحده تشکیل می شود، در درجه اول تهدیدی برای ایران و ثانیاً برای ترکیه خواهد بود. در واقع، واکنش شدید هر دو کشور به این توافق با همین موضوع در ارتباط است.
