اسپوتنیک - رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، روز چهارشنبه سیزدهم شهریور ماه به صراحت اعلام کرد که ممنوعیت اعمالی از سوی کشورهای برخوردار از تسلیحات هسته ای بر دستیابی آنکارا به اینگونه سلاح ها امری غیرقابل قبول است.
اردوغان گفت: برخی کشورها از موشکهای مجهز به کلاهک هسته ای برخوردارند؛ نه یکی یا دوتا. اما (آنها به ما) می گویند که شما نمی توانید از این (موشکها) داشته باشید. من نمی توانم آن را بپذیرم.
رئیس جمهور ترکیه در ادامه افزود: «هیچ کشور توسعه یافته ای در جهان نیست که از این موشکها نداشته باشد. وی در عین حال به این نکته که آیا ترکیه قصدی برای تحصیل سلاح هسته ای دارد یا خیر، اشاره ای نکرد.
حسن بهشتی پور، کارشناس و پژوهشگر در زمینه مسایل هسته ای در گفتگو با خبر گزاری اسپوتنیک گفت:
صحبت های آقای اردوغان دو بخش دارد، یک بخش آن اعتراض به تبعیضی است که بین کشورهایی که سلاح هسته ای دارند و کشورهایی که سلاح هسته ای ندارد، وجود دارد و اینکه چرا قدرتهای هسته ای باید به کشورهایی که سلاح هسته ای ندارند، زورگویی کنند. بخش دوم اینست که چرا ترکیه نباید مجهز به سلاح هسته ای باشد با وجود اینکه خاورمیانه در نزدیکی این کشور است و اسرائیل با اتخاذ سیاست ابهام هسته ای که عملا تایید نمی کند سلاح هسته ای در اختیار دارد، ولی در عمل همه منابع اعلام می کنند که 200 کلاهک هسته ای دارد.
با اظهارت آقای اردوغان می توان به این صورت برخورد کرد که با توجه به اختلافاتی که بر سر موضوعات مختلف با دولت آمریکا دارد، بیشتر جنبه هشدار دارد و جنبه مهمتر آن اینست که ترکیه پیمان "ان پی تی" را پذیرفته است. در این پیمان به صراحت اعلام شده که کشورهایی که تا زمان تصویب این پیمان مجهز به سلاح هسته ای بوده اند، از اجرای این پیمان مستثنی شدند. تنها از این کشورها خواسته شده که به تدریج سلاح هسته ای را کاهش داده و از بین ببرند و به سمت جهان عاری از سلاح هسته ای پیش بروند.
اما بحث اصلی در این پیمان، کشورهای امضاء کننده پیمان "ان پی تی" متعهد به عدم ترویج سلاح هسته ای ائم از تولید، فروش و نگهداری آن می شوند. بنابراین ترکیه هم پیمان مادر و هم پروتکل الحاقی را امضاء کرده است که این پروتکل الحاقی تعهدات بیشتری را برای این کشور بوجود می آورد. از طرف دیگر نیز پیمان منع آزمایشهای هسته ای را نیز امضاء کرده است، یعنی سه پیمان اصلی که اساس عدم استفاده و ترویج سلاح هسته ای است را امضاء کرده است.
ترکیه اگر قصد داشته باشد به سمت سلاح هسته ای برود، باید تمام این تعهدات را زیر پا بگذارد. با توجه به اینکه ترکیه پروتکل الحاقی را پذیرفته، عملا چنبن مجوزی نیز ندارد. بنابراین در صورت حرکت در این مسیر، ترکیه با فشارهای بین المللی بسیاری روبرو خواهد شد.
نکته مهم دیگر اینکه اصولا سلاح هسته ای نه برای ترکیه و نه برای هیچ کشور دیگری بازدارندگی بوجود نمی آورد، پیش از این تئوری بازدارندگی اینگونه بود که کشورها با سلاح هسته ای می توانستند یک نوع بازدارندگی برای تجاوز به کشور خود را بوجود آورند. اما به این تئوری نقدهای بسیاری وارد شد که آیا سلاح هسته ای می تواند برای یک کشور امنیت را به ارمغان بیاورد و یا اینکه بر عکس، منجر به ناامنی می شود که کشورهای دیگر را نیز به سمت دست یابی به سلاح هسته ای حرکت کنند و این سلاح هسته ای خود موجب ناامنی در کل منطقه و حتی جهان می شود. به همین دلیل کشورها به سمت عدم ترویج سلاح هسته ای رفتند و با امضاء پروتکل الحاقی، پیمان "ان پی تی" را تکمیل کردند.
به عقیده من، این موضوع بیشتر یک تحلیل است تا یک امر واقعی و استراتژی ترکیه قاعدتا به سمت تولید سلاح هسته ای نخواهد رفت، به این دلیل که نه تنها منجر به امنیت برای ترکیه نخواهد شد، بلکه مشکلات جدیدی را در زمینه، اقتصاد، امنیت، سیاست بین الملل و همکاری با کشورهای منطقه بوجود خواهد آورد. بنابراین اگر ترکیه به فکر منافع ملی خود باشد، به جای رفتن به سمت سلاح هسته ای، باید به فکر مقابله با توسعه سلاح هسته ای باشد و همانند کشور های مصر و ایران بدنبال خاورمیانه ای عاری از سلاح هسته ای باشد و اینگونه امنیت بیشتری در کل منطقه حاکم خواهد بود.
