در هر کشوری از جهان طبق همه موازین اقتصادی وقتی که اوضاع اقتصادی خراب می شود قیمت بسیاری از کالاها پایین می آید و قیمت برخی کالاهای اساسی افزایش می یابد اما در ایران به یک باره همه قیمت ها به صورت عجیب و غریب بالا می رود و جالب تر اینکه مردم توان خرید دارند، یعنی هنوز پول دارند.
طبیعی است که برخی کالا مثل طلا مثلا با افزایش قیمت ارز قیمت شان افزایش یابد چون به هر حال همه اینها به هم وابسته می باشند.
اینکه مثلا قیمت نیاز ها و مواد اولیه و خوراکی به دلیل افزایش قیمت ارز بالا برود هم امری است که در بسیاری از کشورها اتفاق می افتد.
اما برای بسیاری تعجب آور است که قیمت خانه و ملک و ماشین و ... چرا ؟
بر اساس تفاوت قیمت ارز هم که باشد قیمت ارز از دو سال پیش تا به حال دقیقا سه برابر شده اما قیمت ملک چیزی حدود چهار تا پنج برابر شده.
در مورد ماشین هم تقریبا همین ماجرا صدق می کند.
وقتی که اوضاع اقتصادی کشوری خراب می شود معمولا مردم شروع می کنند خانه و ماشین خود را فروختن و از کشور گریختن اما در ایران می بینیم که بر عکس بسیاری اقدام به خرید ملک و ماشین می کنند و قیمت این کالا افزایش می یابد.
برخی باور دارند که آنهایی که ثروت های باد آورده از طریق قاچاق و یا دزدی و یا اختلاس و یا سوء استفاده به دست آورده اند برای پولشویی اقدام به خرید خانه و ماشین می نمایند، البته این تحلیل آنها بی راه نیست.
ولی اینکه قیمت ملک به این صورت که مشاهده می شود به یکباره افزایش یابد فقط می تواند به این دلیل باشد که نقدینگی در کشوری بسیار بالا است و مردم می خواهند این پول نقد خود را به کالای سرمایه ای تبدیل کنند.
البته برخی هم دلشان خوش است که مثلا قیمت خانه و یا ملک و یا ماشین آنها افزایش یافته در حالی که همانطور که گفتیم دلشان خوش است چون متوجه نیستند افزایش این قیمت ها به ضرر همه است و توان خرید آنها عملا کاهش یافته.
آنها وقتی متوجه این دلخوشی و ماجرا می شوند که بخواهند خانه و یا ملک و یا ماشین خود را تبدیل به احسن کنند.
البته این اتفاق در شرایطی پیش می آید که مردم اطمینان داشته باشد مملکت امنیت دارد و اگر کالای سرمایه ای بخرند سرمایه شان از بین نمی رود.
این یعنی مردم به اقتصاد اطمینان ندارند اما به امنیت کشور خود مطمئن هستند.
به زبان دیگر یعنی مردم اطمینان کامل دارند که جنگی در کار نخواهد بود.
طبق همه معیارهای اقتصادی پس از اینکه کشوری با چنین شرایطی روبرو شود و نقدینگی در مملکت جذب شود به یکباره کشور با یک رکود مواجه می شود چون دیگر نقدینگی جمع شده و پول نقدی نیست که در بازارهایی مانند مسکن و خودرو تزریق شود و پس از آن به یکباره باید شاهد شکست حباب قیمت ها باشیم.
وعملا کم کم ماجرای رکود بر همه بازار های ملک و خودرو مسلط خواهد شد.
برخی باور دارند تیم اقتصادی دولت برای اینکه بتواند نقدینگی ای که به دلایل مختلف طی سالهای اخیر در مملکت ایجاد شده را جذب کنند برخی فضاها را برای دارندگان این نقدینگی ها باز می کنند تا سرمایه ها به آن سمت و سو برود و بعد بتوانند این سرمایه ها را جذب کنند.
شاید بتوان گفت کار اخلاقی ای نیست اما به هر حال تنها راه مبارزه با سیل نقدینگی می باشد.
می توان گفت یکی از مثالهای بسیار واضح همین ماجرای ارز و سکه است.
طی یک سال اخیر قیمت ارز تا به حدود بیست هزار تومان هم رسید وبسیاری به مراکز خرید و فروش ارز حمله ور شدند تا ریال خود را به دلار یا طلا تبدیل کنند و برخی هر آنچه داشتند در این بازار از دست دادند.
امروزه مشاهده می شود که قیمت ارز روند نسبتا کاهشی را در پیش گرفته و آرام آرام به سمت و سویی می رویم که مجددا با ارز تک نرخی مواجه شویم.
احتمالا بانک مرکزی رقمی را برای قیمت تک نرخی ارز در نظر دارد که هر وقت قیمت ارز به آن رقم برسد احتمالا ارز را مجددا تک نرخی خواهد کرد، این تجربه را ما ایرانی ها در برهه های مختلف زیاد داشته ایم.
در مورد بازار های دیگر که قیمت شان بصورت کاذب سر به فلک کشیده احتمالا نیز چنین خواهد شد.
دولت ومجلس به راحتی می توانند با سیاست های بسیار ساده قیمت مسکن و خودرو را مهار کند.
مثلا کافی است که به یکباره شروع کنند قوانین و مقررات شهرسازی را تغییر دهند و مجوز های بلند مرتبه سازی در برخی مناطق صادر کنند تا ظرف مدت کوتاهی به یکباره با کاهش قیمت مسکن مواجه شویم.
یا اینکه مثلا اجازه واردات انواع خودرو را صادر کنند.
حتی در خود ایالات متحده که امروزه این همه برای ایرانی ها رجز خوانی می کند بیش از نود درصد مردم توان خرید نقدی مسکن را ندارند و عموما هم منازلی زیر یکصد هزار دلار با اقساط بلند مدت و کم بهره (در حد صفر) خریداری می کنند در حالی که در ایران در همین شهر تهران به صورت میانگین یک آپارتمان با مبلغ سیصد هزار دلار به بالا معامله می شود و مردم پول آن را باید نقدی پرداخت کنند.
در ایالات متحده و دیگر کشورها عموم مردم ماشین هایی با قیمت های زیر 20 هزار دلار و با اقساط طولانی مدت و همانگونه که قبلا گفتیم کم بهره خریداری می کنند در حالی که همان ماشین ها اگر به ایران برسد مردم ایران آن را با قیمت هایی بالای 50 هزار دلار به صورت نقدی می خرند.
شاید نتوان کشور دیگری را در جهان مثال زد که کارخانه های خودرو سازی برای ماشینی که مردم هنوز ندیده اند ثبت نام راه بیاندازند و ظرف کمتر از ده دقیقه سایت های آنها بسته شود، چون هر آنچه دارند فروش رفته.
آیا می توان تصور کرد که مردم چنین کشوری در بد بختی و بیچارگی زندگی می کنند و این کشور در حال فروپاشی است؟
این رفتار اقتصادی مردم ایران به هیچ وجه نشان نمی دهد که مردم ایران بد بخت و بیچاره شده اند وثابت می کند که تحریم های آمریکا شدیدا به بیراهه رفته.
