این مقام ایرانی به بی اراده گی اروپا برای حفظ برجام اشاره کرده و افزود: حفظ برجام به صورت فعلی به نفع اروپاست اما آنها نمیخواهند برای این موضوع هزینه دهند بلکه میخواهند ایران را کنترل کنند و از سوی دیگر سودی هم از برجام به ما نرسانند.
رئیس کمیته هستهای مجلس تاکید نمود: در صورتی که کشورهای باقی مانده در برجام در مهلت باقی مانده اقدامات لازم را انجام ندهند، پروتکل الحاقی را که به عنوان پشت قباله برجام داوطلبانه اجرایی کردیم به حالت تعلیق درمی آوریم، در همکاری خود با آژانس بینالمللی انرژی اتمی تجدید نظر میکنیم و خروج از NPT را در دستور مطالعه قرار میدهیم.
اما آیا به تعلیق درآوردن بند های الحاقی برجام در این شرایط به نفع ایران است؟ آیا این موضوع آمریکا و شرکایش را بیشتر از پیش تحریک نخواهد کرد؟
حسن بهشتی پور، متخصص مسائل آسیای مرکزی و قفقاز و روسیه ، پژوهشگر در زمینه مسائل هسته ای، روابط آمریکا و ایران و تحلیل گر سیاسی شبکه تلویزیونی پرس تی وی در توضیح این مسئله به خبرنگار اسپوتنیک گفت:
ایران اجرای برخی از تعهدات خود در برجام را به حالت تعلیق در آورده و یا به عبارتی از تعهدات خود کم کرده است. به این خاطر که آمریکا در واقع فشار زیادی را بر ایران تحریم کرده است. در اولین دوره ای که 60 روزه که 40 روزش گذشته و فقط 20 روزش باقی مانده است، اعلام کرده است که سرعت غنی سازی اورانیوم را افزایش می دهد و یک مازاد بر سیصد کیلو اورانیوم غنی شده را که طبق برجام یا باید به کشور ثالث فروخته و یا با اورانیوم طبیعی مبادله می کرد، دیگر این کار را نخواهد کرد و عملا ذخایر خود را افزایش می دهد. چون آمریکایی ها خرید هرگونه اورانیوم از ایران را تحریم کرده بودند.
نکته دوم هم در خصوص ذخایر آب سنگین اراک است که طبق برجام 130 تن در سال را شامل می شود و ایران اعلام نمود که دیگر به آن پایبند نخواهد بود و این مازاد بر آب سنگین که آمریکایی ها فروش آنرا نیز تحریم کرده اند، تولید آن توسط ایران ادامه خواهد یافت. چون نقشه آمریکا این بود که هم غنی سازی و هم تولید آب سنگین را در ایران متوقف نماید. ایران در مقابله با این حرکت اعلام کرد که دیگر به این دوبند پاینبد نخواهد بود و بر اساس بند 36 برجام که این حق را به ایران داده است که اگر تحریم های جدیدی به بهانه مسائل هسته ای وضع شود علیه ایران ، جمهوری اسلامی می تواند برخی از تعهدات و یا کل آنرا به حالت تعلیق درآورد.
در نتیجه این اقدام نه تنها خطرناک نبوده بلکه یک مقابله است در برابر فشار آمریکا و تحت نظر آژانس بین المللی انرژی هسته ای است. اینطور نیست که ایران نظارت آژانس را ملقی نماید. بنابراین بهتر است که دنیا بر آمریکا فشار بیاورد که هم اولا از برجام خارج شده و هم ثانیا اقداماتی را انجام داده است که دیگر کشورها را مجبور کرده است اورانیوم غنی شده ایران و آب سنگین را نه مبادله کرده و نه از ایران بخرند. پس این اقدامات ماجراجویانه از طرف آمریکاست و کشورهایی مانند روسیه ، چین و اتحادیه اروپا اگر مایلند که برجام باقی بماند باید به ایالات متحده فشار بیاورند. کلیه این کارها در 60 روز بعد ی که پس از این 20 روزباقی مانده اول تعیین شده است، در کنترل و نظارت آژانس بین المللی انرژی هسته ای انجام می شود و با این نیت انجام می شود که هر زمان آنها تجدید نظر کرده و تحریم ها را لغو نمایند، ایران بلافاصله به برجام بازمی گردد. پس این بدان معنا نیست که ایران برجام را کنار گذاشته و یا می خواهد از آن خارج شود.
آقای بهشتی پور در توضیح این مسئله که بررسی خروج از ان پی تی یا قرارداد منع گسترش تسلیحات هسته ای توسط ایران که یک قرارداد پایه و مادر است ، تا چه اندازه منطقی و درست به نظر می رسد، بیان داشت:
ایران در حال حاضر قدرت ساخت سلاح هسته ای را دارد اما مایل به ساخت نیست. چون این سلاح را خلاف باورها و اعتقادات اسلامی می داند و از طرف دیگر نقش تحریک کنندگی و جنایتی است که کشورهای دارنده هسته ای آنرا به کار می گیرند. جمهوری اسلامی ایران سلاح هسته ای را به عنوان موضوعی در صدر برجام نه الان و نه در آینده هم نمی سازد و در این زمینه تعهد داده است. بنابراین موضوع ساخت سلاح هسته ای از طرف ایران منتفی است اما بدین معنا نیست که نمی تواند بسازد. تمام امکانات ساخت وجود دارد اما آنرا بر اساس اعتقادات و باورها و همچنین بر اساس سیاست هایی که ضد انسانیست نخواهد ساخت. ایران به دنبال منع اشاعه سلاح هسته ای و استفاده صلح آمیز آن است. در این موضوع که آیا زمانی از توافق ان پی تی خارج خواهد شد، باید بگویم که این یک پیمان پایه و مادر است و اگر ایران می گوید که " انرژی هسته ای، حق مسلم ماست" ، براساس همین پیمان است. چراکه برای همه کشورها استفاده از انرژی هسته ای صلح آمیز را مجاز دانسته و در ماده 2 آن به صراحت ذکر شده است. اینکه ایران زمانی از ان پی تی خارج می شود برای من متصورنیست. در مجموع ایران حتی از برجام هم نمی خواهد خارج شود به غیر از اینکه مجبور شود. در واقع کشورهایی که مسئولیت خود در برجام را انجام نمی دهند ، ایران را نیز مجبور به ترک این معاهده نمایند. فعلا ایران برنامه ای برای این کار ندارد و فقط بخش هایی از تعهدات خود را بر اساس ماده 36 به تعلیق در می آورد.