اسپوتنیک — مونا سراجی نخستین بانوی ورزشکار از خاورمیانه است که در مسابقات فری راید جهان شرکت کرده و توانسته است در لبنان مقام نخست را کسب کند. این دسته از مسابقات برای افرادی است که با برف و کوه عجین هستند و در اسکی و اسنوبرد بهترین می باشند. این بانوی ۳۲ ساله به عنوان اولین بانوی فری رایدر عنوان اصلی بسیاری از خبرهاست. او در این راه سختی های زیادی را متحمل شده است و حتی بعلت مصدومیت از ناحیه کمر و گذاشتن پلاتین، کمی وقفه در کار او افتاده اما هیچ کدام از این موانع او را از راه خود منحرف نکرده است و همچنان به رشته تخصصی خود عشق می ورزد. او آرزوی صلح جهانی را در سر دارد و معتقد است که ورزش راهی است که می تواند به صلح جهانی کمک شایانی کند.
مصاحبه گزارشگر اسپوتنیک را با این بانوی ورزشکار موفق می خوانیم.
اسپوتنیک: کمی در مورد خودتان بفرمایید و اینکه چرا دقیقا این ورزش را انتخاب کردید:
من در شهر "تهران" بزرگ شدم و علاقه من به کوه از دوران کودکی آغاز شد چرا که "تهران" منطقه ای کوهستانی و نسبتا برفی است و همین امر در من علاقه ای به کوه ایجاد کرد. از سن کم و در ۸ سالگی، خانواده ام، من را با ورزش اسکی آشنا کردند و در نوجوانی تصمیم گرفتم ورزش خود را از اسکی به اسنوبرد عوض کرده و آن را بصورت حرفه ای دنبال کنم.
البته این نکته خالی از لطف نیست که من در خانواده نسبتا ورزشکاری به دنیا آمدم و از آنجا به ورزش علاقمند شدم. عمه من در زمان کودکیم در تیم ملی دو و میدانی بود و من در تمام تمرین ها به همراه عمه خود شرکت می کردم. در حال حاضر او مربی تیم دو و میدانی است. در واقع ورزش در خانواده ما، بعنوان رشته تخصصی امری بسیار عادی بود اما بعدا فهمیدم که برای همه خانواده ها اینطور نیست و آنها فرزندان خود را برای ورزشکار شدن بار نمی آورند.
اسپوتنیک: چگونه جامعه فری راید ایجاد شد؟
حدود ۷ یا ۸ سال است که این جامعه در ایران شروع به کار کرده است و دوستانم در کوه های دماوند بدون تجهیزات اساسی و حتی بالابر به این فعالیت مشغول به کار هستند. این جامعه به سرعت در حال رشد است و چون زیر ساختی نیاز ندارد از بقیه جامعه ها بیشتر در حال توسعه است. فقط مشکلی که وجود دارد این است که مسائل امنیتی در آن رعایت نمی شود چرا که هلیکوپتر نجات در ایران برای این کار وجود ندارد و در صورت مصدومیت و یا وجود بهمن، خود گروه باید بتواند مشکل خود را حل کند. در حال حاضر این گروه، خود در حال خرید تجهیزات زنده یاب در بهمن و یا کوله های کمک های اولیه است. همچنین دوره های بهمن شناسی و نجات نیز توسط آنها در حال برگزاری است. این گروه تا به حال چندین مسابقه برگزار کرده است و فیلم های مختلفی بخاطر وجود آنها ساخته شده و می شود. به دلیل برف خوبی که در ایران وجود دارد و همچنین بواسطه این گروه، افراد و شرکت های معروفی مانند شرکت "ردبول" به ایران آمده و سعی در ساخت فیلم دارند.
اسپوتنیک: آیا انجام این نوع ورزش در ایران دشوار است؟ شما تجهیزات اسنوبرد خود رو از کجا تهیه می کردید؟
ورزش اسنوبرد در کل دنیا ورزش جدیدی است و از سال ۱۹۷۹ به عنوان ورزش جدید شناخته شده است. از نظر تجهیزات در ایران همه چیز موجود است اما سالها پیش پیدا کردن آنها کمی سخت تر بود. البته قبلا نمایندگی برند "برتون" هم موجود بود و امکان تهیه تجهیزات نیز از آن ممکن بود.
اسپوتنیک: با توجه به اینکه اسنوبرد در دنیا ورزش ارزانی نیست، در ایران چقدر این ورزش هزینه بر است؟
به علت تفاوت سطح درآمد در ایران و سایر کشورها می توان گفت که در ایران ورزش اسنوبرد به نسبت ارزانتر است. بلیط یک روزه پیست اسنوبرد حدود ۱۵۰ هزار تومان است و از ۸ صبح تا ۴ بعد از ظهر قابل استفاده است. البته اگر بخواهیم این ورزش را مثلا با کوهنوردی مقایسه کنیم نسبتا گران است اما ورزش های گرانتری از این ورزش نیز وجود دارد.
اسپوتنیک: آیا قیمت تجهیزات در ایران با کشورهای دیگر تفاوت زیادی دارد؟
نخیر، تفاوت چندانی ندارد، چرا که برندهای معتبر دنیا در ایران نیز وجود دارد و قیمت تجهیزات تقریبا با کشورهای دیگر یکسان است.
اسپوتنیک: آیا مربیان این ورزش در ایران به اندازه کافی ماهر هستند؟
هم بله و هم خیر. بستگی دارد که ما در مورد آموزش به چه کسی صحبت کنیم. اگر در مورد آموزش در سطح مبتدی صحبت کنیم باید گفت نسبتا بله. مثلا در مورد من زمانی که اقدام به اخذ مدرک بین المللی کردم فکر میکردم در سطح خوبی این ورزش را بلدم در صورتی که با استانداردهای بین المللی فاصله داشتم. مربیان محلی تکنیک های خوبی بلدند اما در زمینه ارائه همه الزاما این مهارت را ندارند و استانداردهای بین المللی را دارا نیستند. مربیگری تخصصی برای تیم ملی با دیسیپلین های مختلف در زمینه اسنوبرد من مربی های زیادی را نمیشناسم.
اسپوتنیک: شما چه مدت زمان تحت آموزش قرار گرفتید؟
من حدود ۸ سال در ایران تمرین کردم و پس از آن به کشورهای مختلف سفر کردم تا بیشتر تحت آموزش قرار بگیرم.
اسپوتنیک: چه مدارکی در این زمینه اخذ کردید؟
از کشور نیوزلند مدرک بین المللی اسنوبرد در سال ۲۰۱۱ را اخذ کردم. در حال حاضر مدرک آموزش اسنوبرد به کودکان را دارم و موفق به اخذ مدرک مربی گری نیز شده ام.
اسپوتنیک: در چه مسابقاتی تا به حال شرکت کرده اید؟
حدود ۱۲ سال پیش در ایران در دیسیپلین ریس شرکت کرده ام.
همچنین در مسابقات پرش چندین بار در ایران شرکت کردم که مقام های مختلفی از اول تا سوم کسب کردم و گاهی هم روی سکو نبودم. در سال ۲۰۱۴ در مسابقاتی به نام تور جهانی فری راید در دو کشور سوئیس و فرانسه "در قسمت اروپایی" شرکت کردم. چندین بار روی سکو رفتم و چندین بار هم مقام چهارم و پنجم را بدست آوردم. برای من بسیار جالب بود که در میادین برون مرزی شرکت کنم و در تجربه اولم به مقام چهارم رسیدم که برای من هم خوشحال کننده و هم ناراحت کننده بود، چرا که مقام چهارم بسیار به سکو نزدیک است. امسال در مسابقات تور جهانی فری راید در کشور لبنان مقام اول را کسب کردم که برای نخستین بار در خاورمیانه در این کشور برگزار می شد.
اسپوتنیک: شرکت در این مسابقات تحت عنوان پرچم ایران بود یا بصورت شخصی؟
من در کل به عنوان یک ایرانی در مسابقات شرکت کردم اما مسابقات تور جهانی فری راید که مسابقات بسیار معتبری هستند در هیچ کجای جهان در زیر مجموعه فدراسیون جهانی اسکی ثبت نشده است و زیر نظر فدراسیون جهانی اسنوبرد یا اسکی نیست و چون به فدراسیون مربوط نمی شود نیازی به هماهنگی با فدراسیون "ایران" نیز نیست. فدراسیون اسکی برای رشته هایی است که در المپیک حضور دارند. البته به دلیل جدید بودن این مسابقات به نظر من زیاد تمایلی به همکاری نیز نخواهند داشت.
اما در مورد لباس این ورزش باید بگویم که خوشبختانه بدلیل سرما، لباس پوشیده ای است که همراه کلاه می باشد و در همه جای دنیا به یک شکل است.
اسپوتنیک: در ایران شما و گروه اسنوبرد با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می کنی؟
در ایران اسنوپارکی وجود ندارد و زیرساختی برای آن در نظر گرفته نشده و افراد با امنیت بالا به این ورزش نمی پردازند. مشکل دیگری که در ایران چندان مطلوب نیست سن افراد برای یادگیری اسنوبرد است که نسبتا بالاست.
مشکلات کم نیستند. مثلا پول بلیط پیست هر سال افزوده می شود اما دستگاه ها همه قدیمی هستند و مربوط به دوران قبل از انقلاب می باشند که اداره استاندارد حدود نصف آنان را رد کرده است. کلا دو پیست وجود دارد که یک پیست آن به دلیل عدم اجازه اداره استاندارد بسته شده است. مسئولین امنیتی اجازه خروج از پیست را به افراد نمی دهند. حمایت مالی از افراد مستعد انجام نمی شود و دولت و فدراسیون برای این رشته اهمیتی قائل نیستند.
اسپوتنیک: کمبود چه عاملی سبب عدم محبوبیت این دسته از ورزش ها می شود که سبب نمی شود ایرانیان در مسابقات بین المللی بیشتر حضور پیدا کنند و نماینده بیشتری داشته باشند؟
دلایل مختلفی دارد چرا که بچه ها از سنین پایین به ورزش کردن تشویق نمی شوند و من فکر می کنم جای ایران در بسیاری از مسابقات ورزشی خالی است. این اتفاق در نسل جدید کمی بهتر شده اما در کل افرادی که خواهان یادگیری این ورزش هستند، باید از سنین پایین تحت آموزش قرار بگیرند. این مشکل هم از سمت خانواده و هم از سمت سیستم آموزشی است که بچه ها را به این سمت سوق نمی دهند، در حالیکه در کشورهای پیشرفته دیگر، از دوران کودکی متوجه رشته عضلانی کودکان می شوند که کند انقباض و یا تند انقباض است و ورزش های مناسب با آن را به آنها پیشنهاد می دهند تا بتوانند رشته مورد علاقه خود را پیدا کنند. متاسفانه ما در ایران استعدادیابی ورزشی انجام نمی دهیم.
اسپوتنیک: پروژه Persian powder چگونه شکل گرفت؟
من پس از انجام مسابقات و بازگشت به ایران پیشنهادی را از طرف یکی از دوستان خود دریافت کردم که خواستار این بود تا هلی کوپتری در ایران بلند کند. این حرکت در ایران کار جدیدی بود. با توجه به اینکه من با شرکت های مختلفی کار میکنم و مراوداتی دارم، این توانایی را دارم که اسپانسر و حامی مالی جذب کنم. در همین راستا، به یکی از همین شرکت ها پروپوزالی در مورد یک فیلم جالب که تا به حال در کشور ایران ساخته نشده ارائه دادم و سعی کردم آنان را قانع کنم که مبلغ مورد نیاز را تامین کنند.
در یکی از مسابقات نیز با دو دختر استرالیایی آشنا شده بودم که رایدرهای بسیار خوبی بودند و به آنها پیشنهاد همکاری در ایران و ساخت فیلم را دادم و آنها نیز استقبال کردند. علاوه بر این با یک فیلمبردار از کشور هلند و دستیار او از کشور سوئیس نیز آشنا شدم و پس از توضیح کار، از آنان خواستم که در این زمینه همکاری کنند و آنها هم موافقت کردند. اینگونه همه تکه های پازل جور شد و قرار شد که همه گروه در زمان مشخصی برای شروع کار به ایران بیایند. در این راستا چالش های متفاوتی پیش رو بود، مخصوصا از نظر آب و هوا و ریزش بهمن اما در کل همه چیز جور شد و پروژه نسبتا موفقی از آب درآمد که در کشورهای مختلفی اکران شد. احتمالا شاید یکی دلایل اینکه شما با من تماس گرفتید نیز موفقیت این پروژه باشد.
اسپوتنیک: آیا تصمیم احداث یک مدرسه برای دختران جوان و نوجوان را به منظور محبوبیت هر چه بیشتر این ورزش دارید؟
من نمیدانم که در قالب مدرسه چگونه می توانم فعالیت کنم اما قطعا دوست دارم که یک دختر با استعداد را از کودکی تحت تعلیم خود قرار دهم و حتی می توانم برای او حامی مالی پیدا کنم تا او را برای مسابقات برون مرزی آماده نمایم. این کار برای من پروژه جالبی خواهد بود. اما هنوز نتوانستم دختر مستعدی در حدود سن ۱۳ یا ۱۴ ساله پیدا کنم که خانواده او نیز راغب باشند تا تحت تعلیم قرار بگیرد. برای این کار نیاز است که والدین شخص، تا دو سال اول حامی مالی او باشند اما پس از آن می توان حامی مالی پیدا کرد.
من هنوز به شکل مرکز به این کار نگاه نکرده ام و به دنبال منفعت مالی نیستم. اما با بالا رفتن سن خود دوست دارم در این کار بمانم و بتوانم تجربیاتی که در این زمینه دارم و به سختی بدست آورده ام را در اختیار فرد یا افرادی بگذارم چرا که راه آسانی را طی نکرده ام.
اسپوتنیک: ورزش های دیگری که شما به آن مشغول هستید، چیست؟
در طول تابستان به عنوان ورزش مکمل به سنگ نوردی، کوهنوردی و دوچرخه سواری کوهستان مشغول هستم که این ورزش ها به عنوان ورزش های مکمل اسنوبرد و اسکی در همه جای دنیا معمول است.
اسپوتنیک: ظاهرا در قسمت توریست هم دستی دارید. چه مکان هایی را برای توریست های خود اعم از ایرانی و خارجی در نظر می گیرید؟
ایران کشور بسیار بسیار زیبایی است و افراد کمی هستند که بصورت اکو توریستی مسافرت کنند. همه فکر می کنند که باید به شهرهای مشهوری مانند "کیش"، "اصفهان"، "شیراز" و "مازندران" سفر کنند اما باید بگویم که ایران طبیعت بکر بسیاری دارد. من در حال حاضر در منطقه "ترکمن صحرا" هستم و در اینجا توریست ها را با آداب و فرهنگ مردم ترکمن و همچنین اسب های ترکمن آشنا میکنیم و تجربه های مختلفی براساس موقعیت و اقتضای آن منطقه در اختیار آنها می گذاریم. این حرکت سبب می شود که فرهنگ و آداب این منطقه به مردم شناسانده شود و سودی نیز به افراد محلی آن منطقه برسانیم. مثلا صنایع دستی یا هر چیزی که بتوانیم از افراد بومی تهیه می کنیم تا آنها نیز درآمدزایی کنند.
ما این مکان ها را آسان پیدا نمی کنیم و همیشه در حال سفر کردن هستیم و کمتر در شهرها می مانیم و بیشتر وقت خود را در طبیعت می گذرانیم. تمیشه بر روی نقشه به دنبال مکان های جدید هستیم و سعی می کنیم با افراد بومی آن منطقه ارتباط بگیریم تا بفهمیم بهترین مکان برای اقامت، بهترین موسیقی و بهترین غذای آن منطقه کجاست تا بتوانیم یک پکیج کامل به توریست ها ارائه دهیم. انتخاب مکان ها به فصل نیز بستگی دارد، مثلا در زمستان به جنوب ایران می رویم تا به آب و هوای معتدل برسیم. در بهار به قسمت شمالی کشور می رویم و خوشبختانه اقامتگاه های بومگردی جالبی با کیفیت خوب در کل ایران ساخته شده اند که از آنها استفاده می کنیم. بیشتر توریست های ما در حال حاضر ایرانی هستند اما توریست غیر ایرانی هم داشته ایم که بیشتر آنها اروپایی هستند. ما تمایل زیادی به توریست خارجی داریم و در این راستا در حال نوشتن یک برنامه کاری هستیم و بر روی آن تمرکز کرده ایم.
اسپوتنیک: به عنوان حرف آخر چه صحبتی با افرادی دارید که در اول راه یادگیری اسنوبرد هستند؟
من فکر میکن هر آدمی با یک هدف و ماموریتی به این دنیا می آید و الزاما همه قادر به پیدا کردن علاقه خود نیستند اما اگر هدف خود را پیدا کردید و متوجه این قضیه شدید که چه چیزی در زندگی شما را بیشتر از همه خوشحال می کند، دست از کار نکشید و بدانید که هر کاری سختی های خود را دارد. در این راه نیز ممکن است خسته شوید یا پول شما به انتها برسد، ممکن است خانواده شما را حمایت نکند و خیلی ماجراهای عجیبی ممکن است اتفاق بیفتد. فقط کافی است که ایمان خود را به خود و به این ورزش از دست ندهید و بدانید که استمرار در هر کاری مساوی با پیروزی است.
در سال ۹۲ مهره کمر من در راستای این ورزش شکسته شد و در حال حاضر پلاتین در بدن خود دارم اما با توجه به مصدومیت، امیدم را از دست ندادم و راهم را ادامه دادم و بعد از آن در مسابقات بین المللی شرکت کردم و مقام آوردم. این در حالی است که قبل از مصدومیت در هیچ مسابقه بین المللی شرکت نکرده بودم. تجربه مصدومیت برای من بسیار سخت بود و زندگی من را تحت شعاع قرار داد اما توانستم صبور بودن را در این راه یاد بگیرم.
