به گزارش اسپوتنیک، فردا 14ام فوریه چهارمین دوره اجلاس سه جانبه ایران، روسیه و ترکیه در شهر سوچی کشور روسیه، جایی که برای اولین بار این نشست در 22 نوامبر 2017 برگزار شد، برگزار خواهد شد.
آخرین اجلاس سه جانبه روسیه، ایران و ترکیه در 7ام سپتامبر 2018 در تهران برگزار شده بود و روسای جمهور سه کشور در صدر هیات های عالی رتبه مذاکرات خود را آغاز نموده بودند.
اما نشست فردا شاید یک تفاوت عمده با دوره های قبلی داشته باشد و آنهم زمزمه‌های اختلاف ایران و روسیه در خصوص مسائل مربوط به سوریه است که توسط رسانه‌های مختلف و در قالب‌های مختلف در روزهای اخیر منتشر شده است.
به همین دلیل تصمیم گرفتیم تا در این راستا با حسن هانی زاده، کارشناس مسایل سیاسی خاور میانه، آمریکا، ایران و روسیه و سردبیر سابق خبرگزاری مهر و همچنین با شعیب بهمن، متخصص مسائل خاور میانه و روابط ایران ، روسیه و فقفاز و همچنین رئیس موسسه پژوهان جهان معاصر همکلام شویم.
اسپوتنیک: نشست سه جانبه ایران، روسیه و ترکیه را با توجه به فضای رسانه جدید در خصوص اختلاف میان دو کشور ایران و روسیه در خصوص مسائل مربوط به سوریه را چگونه پیش بینی می‌کنید؟ مباحث اصلی در این نشست چه خواهند بود؟
حسن هانی زاده: نشست روسای جمهور سه کشور روسیه،ایران و ترکیه در سوچی شاید آخرین نشست سران سه کشور در خصوص بحران سوریه خواهد بود. به اعتبار اینکه سوریه الان در آستانه ورود به مرحله جدید و خروج از بحران نفس‌گیر هشت ساله خواهد بود. با توجه به اینکه همچنان مسائل میدانی و نظامی نگرانی‌هایی را برای رهبران سه کشور ایران، روسیه و ترکیه بوجود آورده، لذا آخرین وضعیت میدانی، حضور نیروهای خارجی، حضور نیروهای ترکیه در ادلب، بخشی از سوریه یعنی حدود 5 درصد که در دست نیروهای تروریستی است، موضوع مشارکت احزاب سیاسی سوریه در آینده این کشور، تشکیل دولت وحدت ملی، تغییر قانون اساسی و بازسازی سوریه موضوعاتی است که مورد توجه سران سه کشور است.
اکنون وضعیت میدانی در سوریه به گونه ای است که نیروهای آمریکایی اگر بطور کلی خاک سوریه را ترک کنند، فضای جدیدی از امنیت پایدار در سوریه بوجود خواهد آمد. موضوع دیگری که برای دولت های روسیه، ایران و سوریه نگرانی بوجود آورده است، مسئله حضور نیروهای ترکیه در استان ادلب سوریه است. از آنجا که دولت ترکیه یک سری نگرانی‌ها پیرامون حضور نیروهای حزب دموکراتیک کرد سوریه در مرز ترکیه دارد، لذا ترکیه با این بهانه که اگر ادلب را ترک کند ممکن است کردهای سوریه در آنجا مستقر شوند در این استان باقی مانده است.
در نشست سوچی آقایان حسن روحانی و ولادیمیر پوتین، روسای جمهور ایران و روسیه تصمیماتی را به رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه ارائه خواهند داد که اگر ترکیه خاک ادلب را تخلیه کند نیروهای دولتی سوریه جایگزین خواهند شد و مانع حضور نیروهای دموکراتیک کرد سوریه در مرزهای ترکیه میشوند. ترکیه این نگرانی را دارد که ارتباط‌هایی بین کردهای سوریه و کردهای ترکیه بوجود بیاید و به این بهانه بخش مهمی از ادلب را اشغال کرده است. فلذا در سوچی مسئله ادلب روشن خواهد شد و فضای سیاسی آینده سوریه پس از سرکوب گروهک‌های تروریستی که 5 درصد از خاک این کشور را همچنان اشغال کرده‌اند، موضوع مهمی است که سه کشور بر روی آن به بحث خواهند نشست.
بنابراین به نظر می‌آید که نشست سوچی یک نشست سرنوشت ساز برای بحران سوریه خواهد بود که در حقیقت مسئله قانون اساسی آینده سوریه، مسئله مشارکت احزاب سیاسی ومسئله بازسازی سوریه در آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در واقع آینده سوریه بر اساس خروجی نشست سوچی رقم خواهد خورد.
شعیب بهمن: بخش اصلی در نشست سوچی حول و حوش همکاری‌های سه کشور برای حل و فصل مسئله سوریه است و در واقع محور اصلی مذاکرات مسئله سوریه است، هرچند که در کنار آن مباحث دیگر از جمله همکاری‌های دو جانبه و سه جانبه بین روسای جمهور سه کشور در حوزه انرژی، تبادلات ارزی و استفاده از پول ملی در تبادلات مدنظر قرار خواهد گرفت.
اما در خصوص روابط ایران و روسیه باید گفت که روابط دو کشور دارای ابعاد مختلفی است و یکی از مهمترین مباحث در این خصوص دیدگاه رسانه‌های مختلف به این رابطه است. در این راستا علاوه بر رسانه‌های دو کشور، عموما رسانه‌های غربی نیز بر روابط دو کشور تاثیر گذار بوده‌اند و بعضا تلاش کرده‌اند که این رابطه را تخریب کنند.
در حال حاضر به نظر میرسد که نه تنها هیچ اتفاقی در روابط ایران و روسیه و به ویژه در خصوص مسئله سوریه نیافتاده بلکه همچنان هر دو کشور دارند همکاری‌های راهبردی خود را با قوت ادامه میدهند. در نتیجه خیلی نباید به تحلیل‌هایی که عمدتا از طریق رسانه‌های مختلف مطرح میشود تکیه کرد زیرا که تنها بخش اندکی از همکاری‌هایی دو کشور در سوریه که دارای ابعاد اطلاعاتی، نظامی و امنیتی هستند رسانه‌ای میشود و بخش اعظم آن به صورت محرمانه بین کشورها باقی میماند. بنابراین خیلی نمیشود بر مباحثی که در رسانه‌ها مطرح میشود و یا حتی بعضا سیاستمداران دو کشور مطرح میکنند، تکیه و تاکید کرد.
واقعیت این است که امروز روابط و نوع همکاری ایران و روسیه در سوریه حکایت از این دارد که دو کشور بیش از هر بازیگر دیگری نظر، مواضع و رویکردهایشان به هم نزدیک است. در جبهه مخالف اختلاف نظرهایی که میان رویکرد کشورهای غربی و کشورهای عربی وجود دارد بسیار بیشتر از اختلاف دیدگاه‌های میان ایران و روسیه است.
اگرچه که اختلاف نظر میان دو کشور قابل کتمان نیست ولی این اختلاف باعث نشده است که دو کشور بخواهند مسیر خود را از همکاری با یکدیگر جدا کنند و همچنان در بین تمامی بازیگران نظر و دیدگاه نزدیکی بهم دارند.
