اسپوتنیک به نقل از سیگال ماندلکِر، معاون وزیر دارایی آمریکا- رهبری جامعه جهانی ارتباطات بین بانکی SWIFT ، دسترسی به سیستم را برای موسسات مالی ایران که تحت تحریم های ایالات متحده قرار دارند، قطع کرده است. ماندلکر همچنین افزود که واشنگتن رژیم تحریم علیه ایران را سختترخواهد کرد و گفت که "تهران باید در انتظار تعداد بیشتری از تحریم های ایالات متحده باشد". اسپوتنیک با استیو کین، استاد اقتصاد از بریتانیا، این موضوع را به بحث گذاشت.
اسپوتنیک: شما در مورد اقدامات ایالات متحده در رابطه با ایران چه فکر می کنید؟
استیو کین: من فکر می کنم این اقدامات بسیار سخت است. انتظار میرفت سیستم SWIFT یک سیستم مالی برای همه باشد؛ حتی جنایتکاران از این سیستم مالی استفاده می کنند. هیچ کشوری در جهان نباید اختیارات خود را برای پایان دادن به دسترسی یک دولت به سیستم پرداخت های بین المللی داشته باشد.
این واقعیت که دولت ایالات متحده رهبری سیستم SWIFT را برای متوقف کردن دسترسی ایران به آن مرعوب می کند، ناکارآمدی سیستم مالی فعلی را نشان می دهد.
اسپوتنیک: این اقدامات بر ایران چه تاثیری می گذارد؟
استیو کین: برای ایران بسیار سخت خواهد بود. حجم صادرات سالیانه این کشور حدود 45 میلیارد دلار یا حدود 10 درصد از تولید ناخالص داخلی است. 60٪ صادرات صادرات — نفت است. ایران مجبور شد از سیستم SWIFT برای فروش نفت استفاده کند؛ زیرا پرداخت آن به دلار آمریکا بود. اقدامات انجام شده ممکن است بیش از 60 درصد از صادرات ایران را تحت تاثیر قرار دهد و به همین دلیل اقتصاد کشور به شدت رنج می برد. فراموش نکنید که ایران تعداد زیادی کالا از کشورهای دیگر وارد می کند. خرید این کالاها همچنین باید با استفاده از سیستم SWIFT به دلار پرداخت شوند. با توجه به تمام موارد فوق الذکر، می توان گفت که اقدامات انجام شده ضربه شدیدی به اقتصاد کشور وارد خواهد کرد.
اسپوتنیک: آیا چنین سیر حوادث پیش بینی شده بود؟
استیو کین: بله، به همین دلیل است که ایران در حال برقراری روابط با تعدادی از کشورهای دیگر است که همچنین از سیستم ناکارآمد فعلی که برای 60 تا 70 سال استفاده شده است خسته شده اند. قبول دلار به عنوان ارز ذخیره غیرممکن بود؛ برای این منظور، یک پول نقد بیش از حد — بانکور — باید ایجاد شود. در حال حاضر، برخی کشورها شروع به فکر کردن کرده اند که وقت آن رسیده است تا دیگر شکایت نکنند و به ایجاد یک سیستم مالی جایگزین بپردازند. در حال حاضر در ترکیه، کار برای ایجاد نوعی پول جایگزین دلار برای انجام معاملات با شرکای تجاری عمده آن کشور آغاز شده؛ ایده مشابهی نیز در روسیه و چین مورد بحث قرار گرفته است. همه اینها باعث ایجاد آنچه که برای 70 سال مورد نیاز بود؛ این امر منجر به ایجاد یک ارز واحد بین المللی برای اجرای توافقات تجاری خواهد شد.
اسپوتنیک: با چه موانعی می توان هنگام ایجاد یک سیستم جایگزین دلار مواجه شد؟
استیو کین: بخش مالی به هولدینگ های دلاری سمتگیری شده است. در صورت ایجاد یک ارز جایگزین، ارزش دلار ممکن است 30-50٪ کاهش یابد. در حقیقت، مانع اصلی اصلاح بخش مالی، خود بخش مالی است.
اسپوتنیک: آیا می توان گفت که اصلاحات اجتناب ناپذیر است، اگر نه در حال حاضر، در آینده چه؟
استیو کین: بله، من فکر می کنم اکنون وقت آن است که متوجه شویم که می‌توانیم یک سیستم مالی جایگزین را ایجاد کنیم. و این واقعیت است که چنین ایده ای در آسیا مورد بحث قرار می گیرد؛ همچنین واقعیت این است که ترکیه روی ایجاد نوعی سیستم جایگزین کار می کند، این امر نشان می دهد که ما در جهت اصلاحات حرکت می کنیم. اکنون لازم است که از تعدادی از کشورها حمایت شود و سیستمی ایجاد شود که ممکن است براساس SWIFT باشد.
اسپوتنیک: آیا تدوین و راه اندازی سیستم جدید دشوار خواهد بود؟ آیا وقت زیادی را خواهد گرفت؟
استیو کین: این کار مشکلی خواهد بود، زیرا لازم است که رضایت تعدادی از کشورها برای پذیرش یک ارز جایگزین چند ارز ملی معمول در تجارت بین‌المللی جلب شود. در واقع، هر صادر کننده و وارد کننده باید موافقت کند تا پول جایگزین دلار را بپذیرد. اما به محض اینکه رضایت تعداد زیادی از کشورها را بدست آوریم، وقت بیشتری توان برای ایجاد یک سیستم جدید اختصاص دهیم.
اسپوتنیک: چه می تواند این روند را تسریع کند؟
استیو کین: فکر می کنم این اتفاق افتاده است. واقعیت این است که ترامپ رییس جمهور آمریکا رهبری سیستم SWIFT را ارعاب می کند و آنها را مجبور می کند تا دسترسی ایران به سیستم را متوقف کند، بقیه جهان را به این فکر اند که "اگر امریکا بتواند این کار را با ایران انجام دهد، همین اتفاق می تواند برای ما هم اتفاق بیفتد. ما باید یک سیستم جایگزین ایجاد کنیم.
اسپوتنیک: در کوتاه مدت، ایران می تواند برای حل این مشکل چه اقداماتی را انجام دهد؟
استیو کیان: راه حل اصلی کوتاه مدت، تجارت بارتر است که ایران در حال حاضر انجام می دهد. از زمان جنگ خلیج فارس، ایران تحت فشار دایم ایالات متحده قرار گرفته است. آنها (ایران) سعی کردند راه های مختلفی برای کاهش وابستگی خود به دلار پیدا کنند. ایران می تواند با استفاده از تجارت پایاپای، زمانی که یک کشور می تواند به عنوان مثال، سویا را در ازای نفت به دست آورد، از استفاده از دلار جلوگیری کند.
کشور در حال حاضر از مکانیزم های مشابه استفاده می کند، ایران می تواند با این مشکل کنار بیاید، اما در هر صورت، اقتصاد کشور به شدت از تحریم ها رنج می برد.
اسپوتنیک: چه تحولاتی می توان در آینده نزدیک انتظار داشت؟
استیو کیان: ما در حال حاضر شاهد بی ثباتی قیمت نفت هستیم که به شدت بر تجارت بین المللی تأثیر می گذارد. تلاش برای متوقف ساختن دسترسی ایران به سیستم SWIFT تنها این روند را تشدید می کند، به همین دلیل ترامپ اجازه داد که هشت کشور تجارت با ایران را ادامه دهند. در عین حال، البته قیمت نفت تحت تأثیر رشد تولید نفت شیل در ایالات متحده قرار دارد.
من معتقدم که در آینده وضعیت تنها بدتر خواهد شد، زیرا اگر ترامپ متوجه شود که به دلیل تحریم ایران، قیمت نفت افزایش نخواهد یافت، او تحریم ها را سخت تر خواهد کرد.
به این ترتیب، قیمت نفت باز هم کاهش خواهد یافت و به این به معنی آن است که کشورهایی که مجاز به تجارت با ایران بودند، اکنون از انجام این کار ممنوع می‌شوند که باعث ترس بیشتر خواهد شد.
