حمیدرضا عراقی، معاون وزیر نفت و مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران طی سفر خود به مسکو در همایش "هفته انرژی" در مصاحبه اختصاصی با خبرگزاری "اسپوتنیک" به بحث در مورد چالش ها و چشم اندازهای تاثیرگذاری تحریمات ترامپ بر صنعت گاز ایران و اهمیت همکاری با روسیه در حوزه انرژی در شرایط جنگ تجاری آمریکا پرداختند.
متن و ویدیوی این گفت و گو را به شما مخاطبان ارجمند تقدیم می نماییم.
اسپوتنیک: نظر شما در مورد همکاری ایران و روسیه در صنعت گاز چیست؟ در حال حاضر آیا طرح های اصلی در دستور کار قرار گرفته است؟
کشور ایران و روسیه دو کشوری هستند که بزرگترین مخازن گاز دنیا دارند. در بعضی از آمارهای سالیانه که توسط شرکت BP منتشر می شود، می بینیم که کشور روسیه از نظر زخایر گاز با 35 TCM مقام اول دارد و در بعضی از سالها ایران با داشتن 34 TCM در رتبه اول قرار می گیرد. طبعیتا این دو مخزن بزرگ گاز در دنیا باعث آن نیست که کشورهای ما رقابت گاز داشته باشند. این واقعیت منجر به تشکیل کمیته "جی ای سی اف" یا مشهور به نام "اوپک گازی" شد.
این کمیته مقدمه ای بود که چشم اندازها، توسعه، تولید و مصرف و همچنین استراتژی های گاز در دنیا طی چند سال آینده مشخص شود و همکاری ایران و روسیه و تشکیل کمیته "جی ای سی اف" باعث شده که یک تمرکز اطلاعاتی در دنیا بوجود آید.
در یکی از پانلهای همایش "هفته انرژی" صحبت جدی در مورد آیند گاز شد. آمارهای کمیته "جی ای سی اف" نشان می دهد که طی سالهای نه چندان دور و تا سال 2040 حجم مصرف گاز افزایش پیدا می کند. اما این مصرف انرژی نشان می دهد که نفت تقریبا توسعه بسیاری ندارد و مصرف آن ثابت باقی می ماند و مصرف انرژی گاز و برخی از انرژی های نو جایگزین می شود. براساس آمار "جی ای سی اف" تا سال 2030، توسعه و مصرف گاز بیش از سایر انرژی ها خواهد بود و بیشترین مصرف از نظر مکانی را در آینده چین و هند خواهند داشت.
در سال 1395 با ایران با شرکت "گازپروم" روسیه تفاهم نامه ای امضاء کرد که براساس این توافقنامه قرار شد در پنج کمیته به همکاری بپردازند.
امروز مصرف ایران حدود 20 میلیون متر مکعب گاز در روز در خودرئها می باشد. همکاران روس از شرکت "گازپروم" به ایران آمدند و از کارخانه های تولید تانکر های گاز و نازل ها بازدید نموده و امکانانت آن را ارزیابی کردند.
در ارتباط با تکنولوژی، اجرای خطوط انتقال گاز، پیکهای هوشمند و اودرانت (ماده ای که به گاز تزریق می شود) و تولید مرکاپتون با طرف روس توافقات انجام شده و قراردادهایی به امضا رسید.
خوشبختانه در 5 سال گذشته بین شرکتهای ایرانی و روسی کار مشترک پژوهشی انجام شد که نتایج آن به یک دانش فنی تبدیل شد و خوشبختانه امروز ایران در تولید مرکاپتون به سطح خودکفایی رسید. این تولید جز های تک هایی می باشد که فقط فرانسه، روسیه و آمریکا و چند کشور دیگر دارند.
در مورد توربینهای گازی با طرف روس مذاکرات مثمر صورت گرفته و روسیه می تواند دانش فنی تولید این توربین های گازی 16 مگاوات را به ایران انتقال بدهد و روسیه آن را اقتصادی کند. مذاکرات بین شرکت توربو کمپرسور نفت (OTC) و شرکت های روس صورت گرفته و پروژه انجام می شود.
شرکت "گازپروم" علاقمند به سرمایه گذاری در بخش نفت و گاز ایران است. در این راستا ایران با این شرکت روسیه در مورد ساخت خط لوله دریایی در کیش نزدیک به توافق رسید و قرار است که گاز ایران از طریق این خط لوله به پاکستان و هند صادر بشود.
و رابطه سیاسی که بین ایران و روسیه وجود دارد ، روز به روز تحکیم بیشتری پیدا می کند. با توجه به موضع گیری آمریکا نسبت به ایران و روسیه در زمینه های مختلف کمک به اتحاد بیشتر دو کشور کرد و همچنین با توجه شرایط هر دو کشور من فکر می کنم در آینده همکاری بیشتری با یکدیگر خواهیم داشت.
اسپوتنیک: آیا تحریمات جدید ترامپ می تواند بر اجرای پروژه های مشترک ایران و روسیه و در کل بر همکاری این دو کشور تاثیر چندانی بگذارد؟
حدود 40 سال است که آمریکا ما را تحریم می کند. این تحریمات هم بعد سیاسی و هم بعد فرهنگی دارد. بعضی اوقات تلاشهای آمریکا شدت پیدا می کند و گاهی مثل در دوران ریاست جمهوری اوباما به قضیه نزدیک تر می شود. ولی ما به این رفتار عادت کردیم. زمانی بود که نه تنها آمریکا بلکه سازمان ملل ما را تحریم کرد. ولی خوشبختانه این نوع تحریمات برداشته شد. بعد از برجام موقعیت تغییر کرد. همه دنیا دیدند که این آمریکا بود که از برجام خارج شد و تحریمات یکطرفه را اعمال می کند. طبیعتا این تحریمات بر بخش انرژی می تواند تا حدی تاثیر بگذارد اما نه زیاد. ما یک مثال در این رابطه داریم: عِــــرض خود می بری و زحمت ما می داری. این به آن معناست که آمریکا هم ابروی خودش را می برد و هم زحمت برای خودش ایجاد می کند و هم برای ما. در این شرایط ممکن است که بعضی از کشورها از سرمایه گذاری در ایران صرف نظر کنند. اما ما برای مقابله یا این "زحمت های آمریکا" راه های مختلف داریم. آقای پوتین این راهبردی ترامپ را تایید نکرد و فرمود که روسیه در بخش انرژی ایران سرمایه گذاری خواهد کرد. جای خوشحالی است که روسیه در مورد این قضیه موضع محکم دارد.
از طرف دیگر، اروپا نیز از اعمال تحریم های آمریکا خشنود نیست و در تلاش است با یافتن راه حلهایی با این مسئله مقابله و اظهار وجود کند. دولت اروپا بسیار تلاش می کند که با توجه به قولی که به مردم خود در مورد پایبندی به برجام داد، این قرارداد بین المللی را انجام دهد. در غیر این صورت، یک سوالی در ذهن مردم اروپا همیشه خواهد بود که شماها (سیاستمداران ارشد اتحادیه اروپا) کارمند ترامپ هستید.
بر هر حال امیدوار هستم که ما با کارهایی که از سوی دولت و مقام معظم رهبری انجام می شود مردم ایران از این تهدیدات ترامپ استفاده نموده و آن را به فرصت تبدیل کنند. انشا الله، ما شاهد شکوفای کشور خواهیم بود. یقینا این شرایط تحریم و فشار باعث می شود که همکاریهای بین ایران و روسیه افزایش پیدا کند.
اسپوتنیک: آیا ایران در این شرایط فشار آمریکا حاضر است در معاملات گازی با شرکای خود دلار را حذف کند؟
چون دلار در اقتصاد دنیا مربوط به آمریکاست و هر بانکی که با این ارز کار می کند در معاملات دلاری مستقل نیست و وابسته به دستورات بانک مرکزی آمریکا می باشد. بنابراین ما معاملات دلاری را با ارزهای دیگر انجام می دهیم. اما یک دلیل مهمی وجود دارد که چرا ترامپ هیچ وقت نتواند بخش صنعت گاز را تحریم کند. گاز یک بحث محیط زیستی است و مانند نفت تنها یک تجارت نیست که آمریکا بتواند آن را تحریم کند. هر جا که گاز ورود پیدا می کند به این معنی است که سوخت میان تقطیر، گازوئیل، مازوت و… مصرف نمی شود. در حال حاضر "آی جی ا" که یک نهاد بین المللی است، به تمامی کشورها توصیه می کند که شما از سوخت های دیگر خارج شده و به طرف گاز بیایید. بنابراین اگر ترامپ در مورد حوزه گاز هم بازی در بیاورد و یا تحریم کند در این صورت مشکل برای خود کشور و هم برای خریداران گاز ایجاد می شود چراکه کشورها مجبورند به جای گاز سوخت دوم مصرف نمایند و هوا را آلوده کنند.
