وضعیت اقتصاد ایران قبل از اعلام تحریم ها از سوی ترامپ رییس جمهور آمریکا نیز چندان خوب نبود لیکن در رابطه با شروع اجرایی برجام در ایران منتظر فرا رسیدن اوضاع بهتری بودند. ولی تحریم ها همه چیز را بدتر کرد. نرخ ریال سقوط کرده و مردم با شتاب زدگی به خرید دلار دست زدند. در ماه ژانویه امسال نرخ دلار در بازار سیاه 43 هزار ریال بود و در آخر اوت به 107 هزار رسید. نرخ رسمی در این هنگام از 36 هزار ریال الی 42 هزار پایین آمد. بازار سیاه ارز رونق گرفته است. به نوشته وال استریت ژورنال، دلارهای سفارشی تحت پوشش پیتزا به منزل مشتری حمل می شودد. بیکاری و تورم رو به افزایش است.
حسن روحانی رییس جمهور ایران گفت: "ما از آمریکا یا مشکلات اقتصادی ترس نداریم. ما تمام مشکلات را برطرف خواهیم کرد <…>. شما می توانید درباره بیکاری، ارز، رکود و قاچاق صحبت کنید. من فکر می کنم مساله دید مردم در مورد آینده کشور مطرح است. مردم از آمریکا نمی ترسند، از اختلاف نظرهای ما می ترسند. اگر آنها می ببینند که ما متحد هستیم، آنها بر این باورند که مشکلات حل خواهند شد."
در عین حال، او اذعان کرد که بخشی از جمعیت این کشور"اعتقاد به آینده جمهوری اسلامی را از دست داده و شک و تردید در قدرت آن دارند".
روشن است که وضعیت سیاسی جمهوری اسلامی ثبات خود را از دست داده است. فرایند بروز شکاف بین نخبگان حاکم بر کشور آشکار است. با این حال، هنوز زود است در باره بروز بحران رژیم اسلامی صحبت کنیم. تحریم های آمریکا تنها رئیس جمهور روحانی و تیم او را در معرض خطر قرار داده است، که برای گفت و گو با غرب آماده بودند. ضعف سیاسی در حال رشد رئیس جمهور روحانی و دولت او یک فرصت برای تقویت مخالفانشان یعنی رادیکال ها و طرفداران خط سخت است که می خواهند مواضع خود را مستحکمتر کرده و در سیاست داخلی و خارجی نقش چشمگیری ایفا کنند.
مسئله برکناری روحانی هنوز مطرح نیست. پیشوای ایران آیت الله خامنه ای، با ترس از انفجار سیاسی داخلی، (لا اقل در گفتار) به حمایت از رئیس جمهور پرداخت. با این حال، در این شرایط، سیاست (داخلی و خارجی) خود روخانی تحت تاثیر فشار مخالفان می تواند به طور کلی اصلا به سمت اصلاحات و آزادسازی تغییر نکند.
سووال این است که آیا ایران با تقاضاهای ترامپ موافقت خواهد کرد یا نه، آیا مذاکرات جدید با واشنگتن برای مصالحه در مورد برنامه های هسته ای — موشکی ایران صورت خواهد گرفت یا خیر. امروز می توانیم با اعتماد به نفس بگویم، این کار محال است. این
و اما آیت الله خامنه ای نسبت به این امر برخورد بدبینانه ای دارد. او در 29 اوت اظهار داشت که ایران باید امید نجات معامله هسته ای حاصل شده توسط اروپاییان را دور بیاندازد. وی به دو نکته قابل توجهی اشاره کرد. اول: معامله هسته ای هدف نیست بلکه یک وسیله است و اگر ایران متوجه شود که این معامله مغایر منافع ایران باشد از آن منصرف خواهد شد. و دوم: ایران قصد ندارد در باره توافق جدیدی در هر سطحی با آمریکا مذاکره کند زیرا این، مذاکرات "ناشایست" است.
در حقیقت امر، برای مذاکرات جدید در مورد مسائل مربوط به موشک های هسته ای، هیچ شرایطی وجود ندارد و هیچ مشوق هایی برای ایران وجود ندارد.
در بدترین حالت، اگر اقتصاد ایران در حال فروپاشی باشد، عناصر بسیار رادیکال می توانند به دور قشر حاکم در تهران متمرکز شده و در اطراف سپاه پاسداران و مخالفان سیاسی روخانی قرار گیرند و برای آنها مسئله مذاکرات با آمریکا اصلا مطرح نخواهد بود. ایران دوباره به قلعه محاصره شده تبدیل خواهد شد، جایی که اقتصادی بر پایه بسیج یا توحید برقرار خواهد شد، همانطور که در طول جنگ ایران و عراق 1980-1988 بود. جمهوری اسلامی ایران دوباره در پیله خود جا گرفته و بیشتر به ماجراجویی های ضد غربی در منطقه خواهد پرداخت.
ممکن است عقاید نویسندگان مقالات با سیاست های اسپوتنیک مطابقت نداشته باشد.
