گزارش و تحلیل

موضع محتاطانه ایران و رویکرد عملگرایانه روسیه در قبال توافق حماس و اسرائیل

ایران از اصل آتش‌بس، توقف کشتارها و ضرورت خروج اسرائیل از غزه حمایت می‌کند، اما هم‌زمان نسبت به ابعاد خطرناک "طرح ترامپ" در ارتباط با غزه و سابقه بدعهدی اسرائیل در توافقات مشابه هشدار می‌دهد.
Sputnik
به گزارش اسپوتنیک، محمد خواجویی، مدیر گروه مطالعات لبنان در مرکز مطالعات خاورمیانه، درباره رویکرد ایران و روسیه نسبت به توافق آتش‌بس میان حماس و اسرائیل در گفت‌وگو با اسپوتنیک اظهار داشت: ایران در قبال این توافق، موضعی حمایتی اما مشروط، محتاطانه و هشدارآمیز اتخاذ کرده است. به گفته وی، ایران از اصل آتش‌بس، توقف کشتارها و ضرورت خروج اسرائیل از غزه حمایت می‌کند، اما هم‌زمان نسبت به ابعاد خطرناک "طرح ترامپ" در ارتباط با غزه و سابقه بدعهدی اسرائیل در توافقات مشابه هشدار می‌دهد.

خواجویی در ادامه افزود: این موضع محتاطانه ایران ناشی از نوعی درک دوگانه نسبت به وضعیت غزه و ماهیت این توافق است. به عبارتی، از یک‌سو ایران از برقراری آتش‌بس و ایجاد فرصتی برای مقاومت استقبال می‌کند، چراکه می‌تواند موجب کاهش فشارها بر مردم فلسطین شود. اما از سوی دیگر، نگران است این آتش‌بس به شرایطی منجر شود که در نهایت حماس برای خلع سلاح تحت فشار قرار گیرد، آرایش نیروها در منطقه تغییر کند و اسرائیل بدون اجرای کامل تعهدات خود، در پی کسب دستاوردهای راهبردی از این توافق باشد.

وی درباره رویکرد روسیه توضیح داد: روسیه در قبال این توافق، حمایتی آشکار و عملگرایانه داشته و بارها بر ضرورت اجرای چارچوب دوکشوری و تحقق کامل آتش‌بس تأکید کرده است. از این منظر، می‌توان گفت مواضع ایران و روسیه دارای اشتراکاتی است، از جمله هر دو کشور از مرحله نخست توافق استقبال کرده‌اند. مشروط بر اینکه به توقف کامل جنگ و آزادی گروگان‌ها بینجامد و بر پایبندی طرف‌ها به مفاد آن تأکید داشته‌اند. با این حال، تفاوت‌هایی نیز وجود دارد و روسیه صریح‌تر از این طرح تمجید کرده و آن را بهترین گزینه موجود دانسته، در حالی‌ که ایران بدون اشاره مستقیم به طرح ترامپ، حمایت خود را به تصمیم فلسطینی‌ها گره زده و نسبت به بندهای امنیتی، به‌ویژه موضوع خلع سلاح، هشدار داده است. همچنین برخلاف روسیه، ایران این موضع را در چارچوب طرح دوکشوری تعریف نمی‌کند.
خواجویی در پایان تأکید کرد: آنچه می‌تواند ایران و روسیه را در این موضوع در کنار یکدیگر قرار دهد، نگرانی مشترک از تلاش آمریکا و اسرائیل برای تغییر نظم امنیتی منطقه است. واشنگتن در پی آن است تا از تحرکات اسرائیل علیه لبنان، عراق، یمن و حتی ایران برای بازتعریف موازنه قدرت در منطقه و تضعیف متحدان روسیه و چین بهره‌برداری کند. از این‌ رو، دو کشور نسبت به پیامدهای این آتش‌بس و نحوه بهره‌برداری احتمالی اسرائیل و آمریکا از آن، دیدگاهی حساس و مشابه دارند.
بحث و گفتگو