هیراد مخیری، مدیر گروه بررسی سیاست خارجی روسیه و مسائل قفقاز، مرکز پژوهش های علمی و مطالعاتی استراتژیک خاورمیانه در گفتگو با اسپوتنیک ضمن بیان این مطلب در ادامه گفت، این کریدور عملاً تحقق یکی از اهداف کلیدی باکو پس از جنگ 2020 قرهباغ است و مسیر زمینی مستقیمی میان جمهوری آذربایجان و نخجوان فراهم میکند.
این طرح، یادآور همان ایده ناتو محور "کریدور زنگزور" است که سالهاست در چارچوب منافع غرب و آمریکا برای پیوند آذربایجان به ترکیه از طریق خاک ارمنستان مطرح بوده است.
از منظر واقعگرایی سیاسی، چنین پروژهای در بستر رویارویی غرب و روسیه، بهویژه پس از بحران اوکراین، عملاً به معنای تثبیت نفوذ ایالات متحده در حیاطخلوت ژئوپلیتیکی روسیه است.
این کارشناس افزود، واگذاری تأمین امنیت این مسیر به یک شرکت امنیتی خصوصی آمریکایی، یعنی حضور نیروی نیابتی واشنگتن در جنوب قفقاز میتواند در کنار فشار اوکراین، جبهه جدیدی علیه منافع مسکو باز کند.
وی افزود، برای آمریکا، این کریدور فرصتی استراتژیک برای کنترل بخشی از مسیرهای ارتباطی شرق به غرب و کاهش نقش ایران در مسیرهای جایگزین شمال–جنوب خواهد بود.
از طرف دیگر، این توافق اگر اجرایی شود، بخشی از حاکمیت سرزمینی ارمنستان را در اختیار بازیگران خارجی قرار میدهد، بدون آنکه ایروان عملاً اختیار امنیت و مدیریت واقعی آن را در دست داشته باشد.
این وضعیت میتواند وابستگی امنیتی ارمنستان به غرب را افزایش دهد و امکان حضور مستقیم آمریکا در مرزهای شمالی ایران را فراهم کند.
مخیری در پایان تصريح کرد، برای تهران، شکلگیری چنین کریدوری در سیونیک بهمنزله استقرار یک کمربند نفوذ آمریکایی–آذربایجانی در جوار مرزهای شمالی است. این تحول میتواند معادلات بازدارندگی ایران را در برابر محور "واشنگتن و تلآویو" دشوارتر کند و بر مسیرهای حیاتی انرژی و تجارت زمینی ایران با ارمنستان و اوراسیا اثر منفی بگذارد.
در چنین سناریویی، به نظر میرسد تهران و مسکو احتمالاً برای موازنهسازی، سطح همکاریهای نظامی–اطلاعاتی با ایروان را افزایش داده و تلاش خواهند کرد مانع تغییرات یکجانبه در نقشه ژئوپلیتیک قفقاز شوند.