در سال های 1940-1947، نواراسیسک یکی از پایگاه های دریایی ناوگان دریای سیاه اتحاد جماهیر شوروی بود.
در طول جنگ بزرگ میهنی، نواراسیسک به پایگاهی برای حمایت از سواستوپل و اودسا محاصره شده تبدیل شد. نیروهای پایگاه دریایی نواراسیسک در عملیات فرود "کرچ-فئودوسیا" که از دسامبر 1941 تا می 1942 به طول انجامید شرکت کردند. در نیمه اول سال 1942، ملوانان نواراسیسک حمل و نقل دریایی و تخلیه نیروها از سواستوپل و کرچ را انجام دادند. در سال 1942، شهر، بندر و خلیج نواراسیسک مورد بمباران منظم هواپیماهای آلمانی قرار گرفت. این شهر در سپتامبر 1942 تا حدی توسط نیروهای آلمانی تصرف شد و به شدت ویران شد. آزادسازی نواراسیسک در 10-16 سپتامبر 1943 در مرحله نهایی نبرد برای قفقاز - عملیات تهاجمی استراتژیک "نواراسیسک-تامان" انجام شد که توسط جبهه قفقاز شمالی با همکاری ناوگان دریای سیاه و ناوگان نظامی آزوف انجام شد.
ایده اصلی عملیات تهاجمی آلمان (عملیات حمله تابستانی 1942) دستیابی به موفقیت در قفقاز و دستیابی به میادین نفتی آن بود. شرط مهم موفقیت این طرح، تصرف نواراسیسک و اطمینان از عملکرد آن در راستای منافع گروه ارتش "آ" بود. با این حال، مقاومت سرسختانه مدافعان شهر در اواخر اوت - اوایل سپتامبر 1942 در برابر مهاجمان فاشیست به نیروهای شوروی اجازه داد تا در حومه شرقی شهر جای خود را به دست آورند و نقشه آلمان برای استفاده از بندر به عنوان پایگاه دریایی خود را خنثی کنند.
برای تقویت حضور خود در این خطوط، نازی ها خطوط دفاعی قدرتمند "گوتنکوپف" را ساختند که به "خط آبی" نیز معروف است.
در فوریه-مارس 1943، عملیات تهاجمی نیروهای شوروی برای از بین بردن گروه ارتش آلمان در شبه جزیره تامان آغاز شد، اما تمام تلاش ها برای شکستن گوتنکوپف در بهار و تابستان 1943 ناموفق بود. تنها در پاییز، نیروهای جبهه قفقاز شمالی موفق به انجام عملیات "نووروسیسک-تامان" شدند.
نقشه آن این بود که گروه دشمن را با یک سری حملات ترکیبی از خشکی و دریا کالبد شکافی کند و متعاقباً آن را در قسمت‌هایی شکست دهد. مهمترین مؤلفه عملیات تهاجمی عملیات "نووروسیسک" بود که در آن نیروهای لشکرهای تفنگدار89، 176 و 318، تیپ تفنگداران دریایی 83 و تیپ 255 دریایی، گارد هشتم و تیپ 107، 81 شرکت داشتند که. در بندر نووروسیسک قصد داشتند نیروهایی را پیاده کنند که قرار بود به پشتیبانی و نیروهای پشت خط سربازان آلمانی ضربه بزنند.
بندر نواراسیسک دارای دفاع ضد فرود جدی بود، بنابراین یک گروه توپخانه قدرتمند متشکل از 227 تاسیسات توپخانه موشکی و 800 اسلحه برای پشتیبانی از فرود ایجاد شد. علاوه بر این، نیروهای شوروی از هوا توسط یک گروه ویژه از هوانوردی شوروی متشکل از هواپیماهای نیروی هوایی، نیروی دریایی، جنگنده ها، هواپیماهای تهاجمی و بمب افکن ها که در مجموع حدود 300 واحد رزمی تحت پوشش قرار گرفتند.
در شب 10 سپتامبر، پس از گلوله باران توپخانه و حملات هوایی، زیر آتش سنگین توپخانه، خمپاره و مسلسل دشمن آغاز شد. گروهی از قایق های ناوگان دریای سیاه به منطقه بندر نواراسیسک حرکت کردند. آنها با یک ماموریت جنگی روبرو شدند و نفوذ به بندر و با فرود نیروهای شوروی تمام خط ساحلیرا دربر گرفتند . برای تخریب استحکامات ساحلی، برای اولین بار در تمرینات رزمی، از حمله اژدر در امتداد ساحل استفاده شد. در مدت کوتاهی حدود دو هزار نفر در مناطق اصلی خلیج فرود آمدند. بلافاصله درگیری شدید شروع شد که گاهی اوقات تن به تن می شد. چتربازان شوروی به آرامی به جلو حرکت کردند. غالباً آلمانی ها دست به ضدحمله زدند و مبارزان خود را از نیروهای اصلی جدا کردند. تا 15 سپتامبر، نیروهای شوروی موفق به شکستن دفاع آلمان در شمال شهر شدند و محاصره گروه های دشمن امکان پذیر شد. در همان زمان، در بلوک های شهر، نیروهای هجومی پراکنده شوروی متحد شدند و به عنوان یک جبهه متحد، به بیرون راندن نازی ها از نواراسیسک ادامه دادند که تا صبح روز 16 سپتامبر، شهر آزاد شد.
تعامل نزدیک همه شاخه های ارتش امکان شکستن دفاع قدرتمند آلمان را فراهم کرد و فرود چتربازان سریع برق آسا در بندر نواراسیسک به یکی از موفق ترین عملیات آبی خاکی تبدیل شد.
در عصر 16 سپتامبر 1943، یک آتش بازی جشن در مسکو به افتخار سربازانی که نواراسیسک را آزاد کردند برگزار شد. برای قهرمانی و اقدامات ماهرانه در جریان آزادسازی نواراسیسک،به دلیل استواری، شجاعت و قهرمانی که مدافعان شهر در طول جنگ بزرگ میهنی در شرایط دشوار نشان دادند به 19 تشکل و واحد نشان افتخار نواراسیسک داده شد. در 7 می 1966 به نواراسیسک نشان جنگ میهنی درجه 1 اعطا شد و در 14 سپتامبر 1973 عنوان افتخاری "شهر قهرمان" و نشان لنین و مدال ستاره طلا به او اعطا شد.