ابتدای سال جدید میلادی 2023 سفرهای متعددی توسط آقای سرگئی لاوروف وزیر امورخارجه روسیه به کشورهای مختلف آفریقایی صورت گرفته،در سفرهای اخیر ایشان نه تنها مقامات آفریقایی با وجود فشارهای فراوان آمریکایی ها، استقبال پرشور و جلسات عملیاتی با آقای لاوروف برگزار کرده اند، بلکه مردم آفریقا نیز با آغوش گرم پذیرای وزیر خارجه روسیه بودند ،همچنین در ویدیوهای مختلفی صحنه هایی از خواندن سرود معروف کاتیوشا، توسط دختران بومی آفریقایی با زبان روسی مانند آنگولا برای آقای لاوروف، در رسانه ها منتشر گردیده که بیانگر عمق پذیرش فرهنگی روسیه در نسل جدید وجوانان آفریقایی است.
علاوه بر نگاه بسیار مثبت ملت های مختلف آفریقایی به روسیه و عدم هر نوع سابقه و اقدامات مُخرّب استعماری و ضد آفریقایی توسط روسها در این قاره، با وجود قرنها ظلم، استثمار و بهره کشی غرب خصوصا (آمریکا، انگلیس، فرانسه، اسپانیا و...) از ملت های آفریقایی، روسها در دوران معاصر نیز خدمات زیر ساختی فراوان بشردوستانه ای برای توسعه آفریقا صورت داده اند.
بویژه بعد از بحران آمریکایی اوکراین و شرایط سخت تامین غذا و کودهای شیمیایی برای مردم آفریقا به علت غارت غلات اوکراین توسط آمریکا و تحریم کودهای روسیه، اما دولت روسیه با هر روش ممکن، بخش قابل توجهی از نیاز مردم آفریقا را تامین و مانع از یک فاجعه بزرگ انسانی در آفریقا شد.
اینکه در شهرهای مختلف آفریقایی تجمعات حمایتی از روسیه برگزار می شود و یا اینکه ،سامح شکری وزیر خارجه مصر، تاکید می کند:
( با وجود تمام فشارهای غرب،جشن هشتادمین سالگرد روابط روسیه و آفریقا را با شکوه برگزار خواهیم کرد و بر روابط عمیق و تاریخی مسکو - قاهره، خواهیم افزود)،گویای بخشِ اندکی از عمق محبوبیت روسیه در کشورهای مهم آفریقایی است که اکنون روسها را متحدی قابل اعتماد در تمامی شرایط برای خود یافته اند.
در این راستا طی اعلام رسمی آقای میخائیل بوگدانف نماینده ویژه رئیس جمهور فدراسیون روسیه در امور خاورمیانه و آفریقا، مقرر گردیده دومین مجمع سراسری سران آفریقا و روسیه بعد از تجربه موفق نشست اول که در سال 2019 در سوچی برگزار شده بود، اینبار در تاریخ 26 لغایت 29 جولای 2023 در سنت پترزبورگ برگزار گردد.
در شرایط فعلی با وجود تمام تبلیغات و فشارهای آمریکا عمق نفوذ و محبوبیت روسها در آفریقا به سرعت در حال افزایش است طرف آمریکایی تمام تلاش خود را برای کاهش مسیر رو به رشد جایگاه روسیه در آفریقا به کار می گیرد و در صدد ایجاد اخلال در برگزاری این اجلاس بنا بر اعلام رسمی وزارت امور خارجه روسیه نیز است.
لازم است اشاره نمایم پیشینه مثبت ذهنی مردم آفریقا از حمایت های اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی وقت، از جنبش های استقلال طلب آفریقایی خصوصا ( حمایت از جبهه آزادی بخش موزامبیک در جنگ با پرتغالی ها، احزاب مارکسیست استقلال طلب گینه، نامیبیا،اتیوپی، زیمباوه و...) در شرایط فعلی در 2023 ، به تنهایی در افزایش حوزه نفوذ روسیه موثر نبوده، اما بی تاثیر هم نیست و جوانان روشنفکر آفریقایی سرود کاتیوشا و یا سرودهای حماسی ضد استعماری مشابه روسی را با افتخار زمزمه می کنند که این گسترش عمق نفوذ فرهنگی روسیه برای آمریکایی ها بسیار دردناک و غیز قابل تحمل گردیده است.
همکاری داوطلبان آزادی خواه و دولت های تازه تاسیس شده با گروه نظامی واگنر برای تامین امنیت شهرها و استقبال جوانان آفریقایی برای کسب آموزش از واگنر روسی، نیز به علت اعتماد آنها به روسها ارزیابی می گردد.
همچنین از آنجا که به صراحت و به کرات توسط آقای پوتین اعلام شده که به هیچ وجه هدف اقدامات روسیه، در آفریقا برای انجام رقابت با آمریکا نیست ؛ بلکه روسیه با راهبرد ایجاد یک شراکت برابر با اهداف ارتقاء و توانمند سازی جامعه آفریقایی به صورت یکسان وارد این کشورها شده ، در نزد افکار عمومی نخبگان موثر آفریقایی ها مورد پذیرش عملی قرار گرفته است.
لازم است یادآور گردم در این راستا در اسناد راهبردی روسیه در خصوص آفریقا تاکید شده آفریقا در ایجاد ِمنطقه پشتیبان در شکل گیری نظم نوین جهانی نقش ویژه ای داشته و همانطور که اشاره نمودم با توجه به اینکه هیچ کدام از کشورهای آفریقایی در پیشینه تاریخی،سیاسی و فرهنگی خود نگاه استعماری به روسیه نداشته و ندارند و علاوه بر این سابقه ای از دیکته کردن خواست کرملین بر خواست ملت های آفریقایی در تاریخ آفریقا یافت نمی شود و روسها همواره حامی جنبش های اصیل آفریقایی بوده اند، چشم انداز فعالیت روسیه در آفریقا و ارتقاء دولتهای همکار آفریقایی روسیه بسیار روشن ارزیابی می گردد.
علاوه بر این با توجه به اینکه قویا ، روسیه در نظام بین الملل از یکپارچگی سیاسی و اقتصادی آفریقا در چارچوب اتحادیه آفریقا و همچنین مابقی انجمن ها و ائتلاف های دو و چند جانبه حمایت می کند، سطح مطلوبیت پذیرش روسیه در مرحله بالاتری ازسایر رقبا ارزیابی می شود.
نشست بزرگ و کم نظیر مجمع اقتصادی روسیه و آفریقا که در سال 2019 با شعار و برنامه کلیدی ( برای صلح، امنیت و توسعه) در شهر ساحلی سوچی بر گزار شد یکی از خروجی های طرح عملیاتی راهبردی حمایتی روسیه در آفریقا بوده است.
این مجمع ، که در 26 و 27 اکتبر 2019 در شهر سوچی کشور فدراسیون روسیه و با شرکت 42 رئیس جمهور 5 نخست وزیر، بیش از هزار کارشناس، متخصص و هیات تجاری،سیاسی،امنیتی و نظامی و سایر عوامل مرتبط ، برای نخستین بار در تاریخ روسیه نوین با محورت عملیاتی کردن پروژه کلان روسیه در آفریقا برگزار شد یکی از نمونه های موفق دیپلماسی پویای روسیه در آفریقا ارزیابی گردید.
توافق برای ایجاد یک ساختار ثابت با محوریت حفظ مکانیسم گفتگو و همکاری و همچنین تعمیق همکاری ها در حوزه های ( نانو ، دانش بنیان،تکنولوژی و آموزشی ، همکاری های سیاسی و حمایت های ویژه روسیه از ملل آفریقایی در مجامع بین المللی خصوصا سازمان ملل و شورای امنیت ، تعمیق مشارکت کشورهای آفریقایی در ( سازمان قدرتهای نوظهور اقتصادی جهان ، خصوصا بریکس و افزایش اعضای آن و تشکیل بریکس پلاس) ،تقویت مکانیسم های متنوع جمعی برای گذار سریع به نظام چند قطبی ، تقویت همکاری های بین پارلمانی و همچنین پر رنگ شدن نقش کشورهای آفریقایی در مجمع عمومی و دهها مورد مهم مشابه بخشی از مصوبات نخستین مجمع سران آفریقا و روسیه بود که اجلاس پیش روی دوم پر بار تر از اجلاس قبلی پیش بینی خواهد شد.
امروز مردم آفریقا به این یقین رسیده اند که روسیه با هدف حمایت، تقویت و کمک به توسعه آفریقایی که سالها زیر استعمار و ظلم شبکه ( انگلیسی،فرانسوی، آمریکایی) بوده به میدان آمده و آفریقایی ها از حضور پر رنگ روسها در ابعاد مختلف در این کشور استقبال می کنند، پروژه های حمایتی متعدد پزشکی مانند اقدام سرویس فدرال ( روس پوتربنادزور) هم زمان با شیوع ابولا، با سرمایه گذاری ده میلیون دلاری شرکت روس آل، در گینه برای مقابله با شیوع این بیماری و همچنین ساخت بزرگترین مرکز پزشکی و علمی آزمایشگاهی پاتوبیولوژی در غرب آفریقا در گینه یکی از صدها پروژه بهداشتی عام المنفعه روسیه در کنار صدها پروژه ) متنوع در زمینه فقر زدایی، اشتغال آفرینی؛ برنامه های آموزشی و تحصیلی،ساخت مدارس و بیمارستانها، جاده سازی؛ تجهیز مراکز امنیتی و پلیس محلی ، ایجاد شبکه های انتقال آب، برق ، تاسیس مراکز تفریحی، ورزشگاه و...) در آفریقا است.