گزارش و تحلیل

آیا احتمال میانجیگری عراق میان ایران و آمریکا نتیجه می دهد؟

حرف وحدیث ها درباره اهداف سفر اخیر دکتر حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران به عراق در میان مراجع خبری بسیار زیاد و متنوع می باشد.
Sputnik
به هر حال بحث های زیادی میان ایران و عراق وجود دارد که به دلیل منافع مشترک باید درباره آن بحث شد.
مساله پرداخت بدهی های عراق به ایران بابت خرید انرژی یکی از مسایل بسیار مهمی است که ایرانی ها پیگیر آن می باشند.
همچنین بحث حضور گروه های تروریستی در مناطقی از کردستان عراق در مرزهای ایران و اقدامات تروریستی که اینها در خاک ایران انجام داده و می دهند که در برخی اوقات ایران را مجبور به واکنش نشان دادن کرده.
بحث تجارت فیما بین دو کشور و همچنین سفرهای زیارتی بین شهروندان دو کشور.
بحث حق آبه هایی که از ایران به عراق می رود و یا از عراق به سمت منابع آبی مشترک فیما بین دو طرف باید برود واین روزها تحت تاثیر خشکسالی و همچنین سد سازی های بی رویه ترکیه روی منابع آبی این رودخانه ها، که حتی برخی مدعی می باشند به دلیل ایجاد تغییرات ژئومحیطی موجب راه افتادن زلزله مهیب در ترکیه و سوریه شده وکل منطقه را به خطر انداخته.
بحث میانجی گری عراق میان ایران و عربستان سعودی که موجب راه اندازی پنج اجلاس مشترک فیما بین مقامات دو کشور در بغداد شده.
و...
اما یکی از بحث های جدیدی که از طرف برخی مقامات عراقی مطرح شد میانجی گری عراق فیما بین ایران وایالات متحده بود.
بحث توقف مذاکرات وین و همچنین احتمال افزایش تنش میان ایران وایالات متحده و متحدین اش در منطقه مخصوصا پس از به قدرت رسیدن نتانیاهو بسیاری از کشورهای منطقه را دلواپس کرده که ممکن است این اختلافات در نهایت گریبانگیر آنها نیز شود.
گزارش و تحلیل
جزئیات گفتگوهای امیرعبداللهیان و وزیر خارجه عراق
مخصوصا کشوری مانند عراق که همه می دانند به دلیل حضور آمریکایی ها در آن و وجود تعداد بی شماری از طرفداران ایران در این کشور ممکن است در صورت بروز درگیری میان ایران و آمریکا به فضای درگیری جانبین تبدیل شود.
طی چند هفته اخیر هم آمریکایی ها شروع کرده اند از طریق تروریسم اقتصادی به عراق فشار بیاورند تا تعاملات اقتصادی خود با ایران را متوقف کنند.
علیرغم اینکه بیش از بیست سال از سرنگونی صدام حسین درعراق می گذرد اما آمریکایی ها هنوز به شورای امنیت سازمان ملل اجازه نداده اند تا تصمیم خود برای تحریم عراق را ملغی کند و هنوز همه درآمد های نفتی عراق به حسابی در آمریکا واریز می گردد وتحت کنترل رئیس جمهوری آمریکا می باشد و آمریکایی ها به صورت قطره چکانی و سلیقه ای بخش های اندکی از پول فروش نفت عراق را به این کشور تحویل می دهند، امری که موجب ایجاد آشفتگی های بسیار در سیستم سیاسی واقتصادی این کشور گشته.
طبق برخی برآوردها مبلغ پول ملت عراق که امروزه در این حساب موجود است به چیزی حدود 120 ملیارد دلار می رسد و بسیاری از مردم عراق طی سالهای گذشته در حالی در فلاکت زندگی می کنند که کشورشان چنین ثروتی را در اختیار دارد اما تروریست های امریکایی این پولها را از آنها دزدیده اند.
به هر حال با توجه به رویکرد اخیر آمریکا در فشار به دولت عراق برای توقف مراودات تجاری اش با ایران و غیر ممکن بودن توقف این مراودات برای عراق به هزار و یک دلیل، مقامات عراقی بر آن شده اند تا بلکه بتوانند میان دو کشور میانجی گری ای را راه بیاندازند که هم مشکل منطقه و هم مشکل خود عراق را حل کند.
وزارت خارجه آمریکا: احیای برجام در آینده نزدیک دشوار است
البته فقط عراق نیست که تلاش دارد وارد این عرصه شود بلکه کشورهای دیگر منطقه مثل عمان و قطر وحتی چین هم ورود پیدا کرده اند.
دلیل اینکه این کشورها امروزه وارد میدان شده اند این است که کشورهای اروپایی مصداقیت خود به عنوان یک میانجی گری بی طرف از دست داده اند وعلنا به عنوان یک طرف اختلاف میان ایران و ایالات متحده تبدیل شده اند.
طبق صحبت های آقای امیرعبداللهیان ایران هم اصرار دارد که مذاکرات به پایان رسیده و پیش نویس توافق روی میز است و اگر طرف مقابل بخواهد ایران آمادگی دارد بر اساس همان پیش نویس توافق به اجرای برجام برگردد.
در واقع مطرح کردن این صحبت ها از طرف آقای امیرعبداللهیان به این دلیل می باشد که طی چند ماه اخیر آمریکایی ها طبق معمول امیدوار بودند از شرایط منشنج داخلی ایران سوء استفاده کنند تا بلکه آن پیش نویس توافق را تغییر دهند و امتیازات بیشتری از ایران بگیرند و اروپایی ها هم در این راستا با آنها همراه شده اند.
حالا که اعتراضات عملا تمام شده غربی ها تلاش دارند با فشار اقتصادی به ایران شرایط بروز اعتراضات جدید را ایجاد کنند چون می دانند شرایط قبلی، یعنی اعتراضات اجتماعی، پتانسیل کافی برای اینکه بخواهد تهدیدی برای جمهوری اسلامی ایران ایجاد کند را ندارد اما در صورتی که این اعتراضات به اعتراضات معیشتی و اقتصادی پیوند بخورد شرایط بسیار متفاوت خواهد بود.
از سوی دیگر ایران هم دست روی دست نگذاشته و ماجرای انتشار گزارشی از طرف آژانس بین المللی انرژی هسته ای درباره یافتن رد اورانیوم 84% می تواند به نوعی پیغامی عمدی غیر رسمی برای طرف مقابل به نظر آید که ایران می تواند سطح غنی سازی خود را بالاتر ببرد واگر فعلا این کار را نمی کند به دلیل ناتوانی نیست بلکه هنوز تصمیم بر این مساله گرفته نشده.
آقای امیرعبد اللهیان هم در سخنان خود در بغداد به این مساله اشاره کردند که همه گزینه ها روی میز است و اگر غرب به روند حل اختلافات بر اساس توافق های قبلی تمکین نکند ایران پلان دو خود را اجرا خواهد کرد.
احتمالا هم پلان 2 ایران نزدیک تر شدن به توانمندی این کشور در تولید تسلیحات هسته می باشد.
نیاز نیست ایران به بمب اتمی برسد، همین که همه مواد مورد نیاز برای تولید این تسلیحات و همچنین فناوری لازم برای این کار را داشته باشد کافی است، بعد از آن فرق نمی کند بمب تولید شده یا نه، عملا ایران در آن زمان به باشگاه کشورهای دارای توانایی تولید تسلیحات هسته ای وارد می شود و در صورتی که طرف های مقابل موجودیت ایران را تهدید کند ممکن است به یکباره ایران نظر خود را درباره تولید تسلیحات هسته ای تغییر دهد.
طرفهای مقابل هم به خوبی این را می دانند.
علیرغم اینکه اسرائیل و عربستان سعودی لیدر جریان مخالف توافق هسته ای در جهان به شمار می آیند اما امروزه حتی مقامات اینها هم شروع کرده اند به مطرح کردن ضرورت احیای برجام.
با توجه به اینکه کشورهای اروپایی مصداقیت خود را از دست داده اند به نظر می آید آمریکایی ها هم بدشان نمی آید کشورهای عرب دوست ایران ورود کنند و همچنین به نظر می آید ایرانی ها هم بدشان نمی آید نقش منفی اروپایی ها در این ماجرا کم شود.
حال دیگر سوال اینکه عراق بتواند نقش موثرتری در ماجرا بازی کند و یا قطر یا عمان، یا اینکه هر سه با هم تیمی برای ورود به این میانجی گری بازی کنند سوال اصلیتر به نظر می آید.
بحث و گفتگو