صبح روز جمعه، 7 بهمن 1401 یک حمله مسلحانه به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران انجام شد. در این حمله، فردی مسلح، با استفاده از سلاح کلاشینکف به داخل سفارت نفوذ کرده و اورخان عسگروف، مامور امنیتی سفارت آذربایجان را کشته و دو نفر دیگر را زخمی کرد.
بلافاصله مقامات جمهوری اسلامی ایران در وزارت امور خارجه و نیز پلیس تهران وارد عمل میشوند و اقدامات خود را آغاز میکنند. سردار حسین رحیمی، رئیس پلیس وقت تهران فورا در محل حادثه حضور مییابد. وی از دستگیری فرد مهاجم خبر می دهد و خود نیز به گفتگو با فرد مهاجم میپردازد.
فرد مهاجم یاسین حسینزاده شهروند ایرانی اهل مرند است. حدود 25 سال پیش در آذربایجان با همسر خود گلنار علی یوا آشنا میشود و ازدواج میکند، اما به دلیل اختلالات روانی با همسرش اختلافات زیادی دارد تا اینکه در فروردین ماه امسال همسرش با مراجعه به سفارت، از همسرش جدا میشود و به کشورش بازمیگردد، در حالی که با فرزندان خود ارتباط دارد، با وجود این، یاسین تصور میکرده است که همسرش هنوز در سفارت است.
بر همین اساس، ضمن اعلام مفقودی همسرش، خود نیز چندین بار به سفارت مراجعه کرده و خواستار بازگرداندن همسرش شده است، که البته در آخرین مورد، با مسئولان امنیتی سفارت گلاویز شده است و او را به بیرون پرت کردهاند، همین امر باعث خشم و کینه حسینزاده میشود و تصمیم به انجام اقدامی مسلحانه میگیرد.
در حمله انجامگرفته از سوی یاسین حسینزاده به سفارت، یک مأمور امنیتی کشته شد و دو نفر دیگر زخمی شدند.
بر اساس گزارش وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران با جیحون بایراموف، وزیر خارجه جمهوری آذربایجان تلفنی گفتگو کرد و با ابراز تاسف از این حمله و محکوم کردن آن گفت که دو طرف نباید اجازه دهند "این حادثه بر مناسبات دو کشور تأثیر بگذارد."
امیرعبداللهیان عصر همان روز با حضور در بیمارستان تجریش به دیدار مجروحان حادثه رفت و در جریان روند رسیدگی به وضعیت آنها قرار گرفت.
سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران نیز در تماس با الهام علیاف همتای آذربایجانی به وی اطمینان داد که موضوع را با جدیت رسیدگی میکند و حتی برای این موضوع نیز دستور ویژهای صادر کرد تا وزارت کشور بهدقت همه ابعاد ماجرا را بررسی و روشن کند.
همزمان وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان سفیر ایران را در باکو احضار کرد و در بیانیه ای با انتقاد از سیاستهای ایران در قبال آذربایجان، تهران را به "نادیده گرفتن طولانی مدت" درخواست دولت آذربایجان برای تقویت امنیت سفارت این کشور در تهران متهم کرد.
این در حالی است که وزارت امور خارجه آذربایجان برای ادعای خود مبنی بر هشدارهای مکرر به مقامات جمهوری اسلامی ایران درباره حملات احتمالی، سندی ارائه نکرده است و این در سطح ادعا باقی مانده است.
ریاست جمهوری آذربایجان نیز بیانیهای مشابه را منتشر کرد که در آن، حمله به سفارت این کشور در تهران "تروریستی" و "غیرقابلقبول" خوانده شده است.
سپس وزارت امور خارجه آذربایجان اعلام کرد که قصد دارد به دلیل نداشتن امنیت و نیز مسائل روحی پیشآمده سفارت را تخلیه کند.
خلف خلفاف، معاون وزیرامور خارجه آذربایجان اعلام کرد که فعالیت سفارت در تهران به صورت کامل متوقف شده است. وی افزود: تنها چند نفر برای محافظت از اموال سفارت و نگهداری آنها حضور خواهند داشت و کار دیپلماتیک انجام نمیدهند.
53 نفر شامل کادر سفارت آذربایجان و خانوادههایشان به همراه مجروحان و جنازه فرد کشته شده به آذربایجان منتقل شدند.
با وجود اینکه مقامات جمهوری اسلامی ایران در سطوح سیاسی و نظامی اعلام کردهاند که این رویداد یک حادثه شخصی است، اما مقامات جمهوری آذربایجان به سرعت آن را تروریستی خواندند.
وزارت کشور جمهوری آذربایجان به دنبال سرد شدن روابط با تهران از انجام عملیات ویژهای علیه شبکه جاسوسی ایران در خاک این کشور خبر داد.
دولت جمهوری آذربایجان در ادامه آنچه مقابله با شبکه جاسوسی ایران در این کشور نامیده، 39 نفر را بازداشت کرد.
همزمان با اعلام این خبر، وزارت خارجه جمهوری آذربایجان نیز از شهروندان این کشور خواست که از هرگونه سفر غیرضروری به خاک ایران خودداری کنند.
وزارت امورخارجه جمهوری آذربایجان از ثبت شکایت خود علیه جمهوری اسلامی در مجامع بینالمللی خبر داد. به گفته مقامات آذربایجان، باکو از "تمامی بسترهای بین المللی مربوطه برای محکومیت گسترده اقدام تروریستی علیه سفارت خود و مجازات عاملان این اقدام استفاده خواهد کرد."
باکو همچنین تهران را به ممانعت از تحقیقات در مورد حمله به سفارت متهم کرده است. وزارت امور خارجه آذربایجان اعلام کرد تهران با پذیرش اسناد این پرونده به سازمان تعامل و اقدامات اعتمادسازی در آسیا مخالف است. بنا به گفته این وزارتخانه، ایران به دنبال جلوگیری از افشای گسترده این حمله در سطح بین المللی بود.
وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان روز دوشنبه، 6 فوریه اظهار کرد که باکو معتقد است که اقدام تروریستی در سفارت آذربایجان در تهران از قبل طراحی شده بود.
وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان خاطرنشان کرد: در حالی که تروریست تلاش های مختلفی برای ورود به سفارت انجام داد، پلیس ایران هیچ اقدامی انجام نداد.
بر اساس ادعاهای جدید جمهوری آذربایجان، تروریست با مشاهده ناموفق بودن تلاش برای ورود به سفارت آذربایجان در تهران در حالی که مسلح به مسلسل، تپانچه و کوکتل مولوتف بود به سمت پنجره های آپارتمان های طبقه ای که اعضای خانواده کارمندان نمایندگی دیپلماتیک در آن حضور داشتند، تیراندازی کرد. وی سپس قصد داشت خودروی سفارت آذربایجان را به آتش بکشد.
جمهوری آذربایجان تایید می کند که دیرتر فردی ناشناس به خودروی تروریست نزدیک شد و وسایلی را از آن برداشت.
به گفته وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان، طرف آذربایجانی خواستار مجازات تروریست ها است اما تاکنون پاسخ واضحی از سوی ایران دریافت نشده است.
متاسفانه تعطیل کردن سفارت آذربایجان در تهران می تواند مقدمه تنش های بیشتر میان دو کشور باشد.
لازم به ذکر است که پس از تعلیق سفارت جمهوری آذربایجان در تهران، این کشور فعالیتهای دیپلماتیک کنسولگری خود در تبریز را ادامه خواهد داد.