دور جدید درگیری ها میان دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان، ۱۳ سپتامبر (۲۲ شهریور) در منطقهای نامرتبط با منطقه مورد مناقشه قره باغ کوهستانی آغاز شد.
باکو از حمله در پاسخ به اقدام تحریکآمیز ارمنستان خبر داد و ایروان هم گفت که نیروهای جمهوری آذربایجان شهرهای مسکونی ارمنستان را که بدون هیچ زیرساخت نظامی هستند هدف گلوله باران قرار دادند. هر دو کشور در ساعات بعد همان روز ۱۳ سپتامبر با آتشبس موافقت کردند که شبانه نقض شد.
پاشینیان نخست وریر ارمنستان، در سخنرانی در هفتاد و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل که در نیویورک در حال برگزاری است، گفت: اگر (جمهوری) آذربایجان تمامیت ارضی ارمنستان را نه به لحاظ تئوری بلکه به شکل ملموس به رسمیت بشناسد، منظورم تمامیت ارضی به رسمیت شناخته شده ما به وسعت ۲۹ هزار و ۸۰۰ کیلومتر مربع است، به این معناست که ما میتوانیم معاهده صلح را با به رسمیت شناختن متقابل تمامیت ارضی یکدیگر امضا کنیم.
کماکان دو کشور با یکدیگر درگیر هستند و این موضوع کشورهای همسایه را جهت ترانزیت های تجاری با یکدیگر تحت تاثیر قرار می دهد.
آقای دکتر سید روح الله لطیفی سخنگوی گمرک جمهوری اسلامی ایران پیرامون تاثیر این درگیری ها بر ترانزیت کالا از ایران به سمت روسیه به خبرنگار اسپوتنیک در تهران گفت: "بر اساس سیاست های اعلامی جمهوری اسلامی ایران ما هیچگونه تغییر ژئو استراتژیک و ژئو پولتیک در مرز های اطراف خود را نمی پذیریم همانطور که در مناقشات منطقه ای همواره برای ایران توقف درگیری ها و بازگشت به گفتگو ها برای حل و فصل مناقشات مطرح است در حوزه ارمنستان و جمهوری آذربایجان نیز همین رویکرد را داریم.
به ویژه در بحث تردد ایران با سایر کشورها و دالان هایی که به صورت سنتی و دهه ها مسیر تردد و تنفس تجارت ایران با سایر کشور ها بوده باید حفظ شود، البته که مناقشات در تردد ها تاثیر منفی می گذارد و امیدواریم مناقشات کاهش پیدا کند، به صفر برسد و حسن همجواری در موضوعات مختلف مد نظر همسایگان ما قرار بگیرد".
سخنگوی گمرک جمهوری اسلامی ایران تاثیر مناقشات در ترانزیت از مسیرهای ارمنستان و آذربایجان را بالا عنوان کرد و اظهار داشت: "پیشتر در ارمنستان با همت ایروان و حمایت تهران یک مسیر راه اندازی، طراحی و عملیاتی شد با وجود اینکه از قبل این مسیر زیرسازی، هموارسازی و راه اندازی شده بود، بخش باقیمانده داشت که آن بخش نیز به پایان رسید و مسیر فعال شد بدون اینکه دولت آذربایجان در آن منطقه ادعایی داشته باشد این مسیر آغاز به فعالیت کرد.
حمل و نقل جاده ای و ترانزیت جمهوری اسلامی ایران از مرز نوردوز به سمت ارمنستان و نهایتاً به سایر کشور ها ادامه پیدا کرد اما طبیعی است هر درگیری به لحاظ جانی تردد کنندگان مسیرهای واقع در مناطق درگیری یا اطراف آن را تحت خطر قرار میدهد درنتیجه تردد از مسیرهای دارای مناقشه کاهش پیدا می کند و کسانی که قصد سفر، جابجایی کالا یا تردد از یک مسیر دارای مناقشه را داشته باشند منصرف می شوند.
بخشی از این موضوع طبیعی است اما اگر بخواهد تبدیل به یک رویه شود قطعاً دولت های همسایه آن را به عنوان یک معضل همسایگی تلقی کرده و در صدد حل آن بر می آیند".
آقای دکتر روح الله لطیفی همچنین پیرامون مسیر ایران و روسیه از طریق آذربایجان بیان کرد: "یک موافقتنامه ترانزیتی اخیر پس از سال ها تلاش بین ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان به امضا رسیده علت آن نیز این بود که تنها یک مرز از آذربایجان به روسیه پذیرش کالای ایرانی را دارد؛ که این موضوع برای حجم تجارت ایران و روسیه مناسب نیست، درخواست جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان برای راه اندازی مرز دوم با فدراسیون روسیه متفق بود، که در راستای این تفاهم نامه ترانزیتی امیدواریم آن مرز نیز به عنوان یک مسیر تردد به عنوان یک مسیر همراه با مسیر ترانزیتی فعلی فعالیت کند.
ما هم با جمهوری آذربایجان و هم با فدراسیون روسیه رشد تجارت داشتیم و انتظار این است که با راه اندازی مسیر های ترانزیتی جدید و تنفسی چه از طریق زمینی و چه از طریق دریایی و چه در موضوع تعهدات دولت آذربایجان در بحث ریلی که قرار بود در بخشهایی از ایران ادامه پیدا کند بتوانیم شاهد رشد بیشتری باشیم".