اسپوتنیک - قطعنامه 23 اردیبهشت 93 مصوب مجلس ایران را می توان تاریخ دقیق برقراری روابط دیپلماتیک ایران با آلبانیایی ها دانست. علاوه بر این، شاه ایران و یوگسلاوی سوسیالیستی از سال 1945 تا 1991 روابط خوبی داشتند. تجارت با یوگسلاوی هر سال 800 میلیون دلار افزایش یافت.
- در پی درگیری های مسلحانه در کوزوو، ایران از آلبانیایی ها و مسلمانان بوسنیایی حمایت می کرد. حتی شواهدی از حضور نیروهای ایرانی در کنار آلبانی ها وجود داشت. این واقعیت که آلبانیایی ها عمدتا مسلمان هستند نقش مهمی برای ایران در حمایت از این گروه مذهبی در بالکان داشت. ایران آشکارا حمایت خود را از آلبانیایی ها برای ایجاد یک کشور منطقه ای، مشابه ایران از نظر شکل حکومت، ابراز کرد. در جریان بمباران یوگسلاوی توسط ناتو، محمد خاتمی، رئیس جمهور سابق ایران آشکارا حمایت خود را از مسلمانان بوسنیایی و آلبانیایی اعلام کرد و مخفیانه اسلحه ارسال کرد. ایران در اوایل دهه 2000 به طور فعال عامل مذهبی را در آلبانی ترویج کرد و حتی "بنیاد قرآن آلبانی" را در آنجا تأسیس کرد، اما دولت سکولارتر که روی کار آمد تعطیلی این بنیاد مذهبی را ضروری دانست. در پاسخ، ایران جمهوری کوزوو را به رسمیت نشناخت. از آن زمان، روابط تهران و تیرانا نسبتاً پایدار و بدون حادثه بوده است.
- در اوایل ژانویه 2017، حسن روحانی که به عنوان رئیس جمهور جمهوری اسلامی ایران فعالیت می کرد، میزبان دیتمیر بوشاتی، وزیر امور خارجه آلبانی در تهران بود و بر تقویت روابط تجاری با "تیرانا" تاکید کرد و تاکید کرد که تهران آماده همکاری با آلبانی در مبارزه علیه تروریسم است.
- وخامت قابل توجهی پس از پناهندگی آلبانی به اعضای سازمان مجاهدین خلق که به عنوان یک سازمان تروریستی در ایران شناخته شده است آغاز شد. ما در مورد به اصطلاح "کمپ تیرانا" صحبت می کنیم که قبلاً در اینجا در مورد آن صحبت کردیم.
- آلبانی در سال 2018 ایران را به تلاش برای سازماندهی یک حمله تروریستی در جریان بازی اسرائیل و آلبانی در مقدماتی جام جهانی 2018 متهم کرد و دو دیپلمات ایرانی از جمله غلامحسین محمد نیا سفیر ایران و یکی از اعضای این تیم مذاکرات هسته ای را به دلیل اقدامات غیرقانونی که امنیت این کشور را تهدید می کند، اخراج کرد. ایران در پاسخ آلبانی را به "جعل اتهامات تحت فشار ایالات متحده و اسرائیل" متهم کرد.
- در سال 2020، پس از ترور سردار سلیمانی در عراق، حسن روحانی رئیس جمهور و آیت الله علی خامنه ای رهبر ایران در سخنرانی های خود به طور غیرمستقیم آلبانی را به دلیل حمایت از اقدامات آمریکا محکوم کردند. ادی راما، نخست وزیر آلبانی آشکارا حمایت تیرانا را از حملات آمریکا به نیروهای نظامی ایران ابراز کرده است.
تجارت
- با وجود چنین روابط سیاسی دشواری بین آلبانی و ایران، روابط تجاری و اقتصادی بین کشورها بهتر توسعه یافت. حجم مبادلات تجاری تهران و تیرانا در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی، حتی قبل از انعقاد برجام، روند روبه رشدی را تجربه کرد و در دوره ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور فعلی، همچنان رو به افزایش است. تعادل منحصراً به نفع ایران بود: صادرات کالاهای ایرانی به آلبانی غالب بود، صادرات کالا از تیرانا به تهران کاهش یافت.
صادرات ایران به آلبانی در 5 سال گذشته
2018 - 2.3 میلیون دلار
2019 - 1.7 میلیون دلار
2020 - 2.2 میلیون دلار
2021 - 5.9 میلیون دلار
2022 (نیمه اول سال) - 3.7 میلیون دلار
صادرات آلبانی به ایران در 5 سال گذشته
2018 - 145 هزار دلار
2019 - 106 هزار دلار
2020 - 58 هزار دلار
2021 - 13 هزار دلار
2022 (نیمه اول سال) - 6 هزار دلار
با توجه به موارد فوق، از نظر پولی، قطع روابط دیپلماتیک با آلبانی تأثیر منفی بر ایران نخواهد داشت، زیرا ایران می تواند تا چند ماه دیگر بیش از بازار آلبانی کالاهای خود در روسیه را جبران کند. علاوه بر این، ایران روابط بسیار خوبی با صربستان ایجاد کرده است که 80 سال است با آنها به طور رسمی همکاری می‌کند و تنها قصد دارد مشارکت تجاری و اقتصادی، به ویژه انعقاد موافقتنامه تجارت آزاد، ایجاد یک اتحادیه واحد، سیستم گمرکی و ایجاد همکاری بانکی از طریق حساب های کارگزاری و استفاده از ارز دیجیتال را گسترش دهد. صادرات ایران به صربستان در سال 2021 بالغ بر 50.8 میلیون دلار بوده است.