اسپوتنیک به نقل از روزنامه نیویورک تایمز آمریکا می نویسد: چگونه می توان توضیح داد که خروج نیروهای ایالات متحده از افغانستان در زمان ریاست جمهوری بایدن، اوضاع در خاورمیانه را تغییر داد - و بیشتر در سمت بهتر شدن؟ همانطور که یکی از دیپلمات های خلیج فارس به شوخی در مورد جشن اخیر آشتی بین عربی و عربی - ایرانی گفت: "عشق در هواست."
استرس در خاورمیانه ناشی از خروج آمریکا از افغانستان عامل دیگری را تشدید می کند و آن ناشی از مادر طبیعت است: امواج گرما، خشکسالی، رشد جمعیت، افت بلندمدت قیمت نفت و اپیدمی کرونا. حتی می توان ادعا کرد که ما در میانه گذار از خاورمیانه ای به شکلی که آنرا قدرت های بزرگ ایجاد کردند به شکل مادر طبیعتی آن هستیم. این منطقه بسیار گرم و پرجمعیت است و از کمبود آب بسیار رنج می برد.
اما ابتدا در مورد بایدن. او کاملاً درست گفت: حضور آمریکا در افغانستان، البته وضعیت منطقه را تثبیت کرد، اما اتفاقات بد زیادی نیز به همراه داشت. بسیاری از متحدان سنتی آمریکا عادت به فراتر رفتن از موازین مجاز پیدا کردند، منظور- مداخله عربستان سعودی و امارات در یمن و تحریم قطر توسط آنها، دسیسه های ترکیه در لیبی (و علیه کردها در سوریه و عراق)، امتناع دولت قبلی افغانستان از مذاکره با طالبان (یک سازمان ممنوع شده در روسیه ) و توسعه آبادی های اسرائیل در کرانه باختری.
این که آمریکا از داوری در خاورمیانه خسته شده است و عقب نشینی باراک اوباما از منطقه وعدم تمایل دونالد ترامپ به انتقام گرفتن از ایران به دلیل حمله پهپادها به تاسیسات نفتی کلیدی عربستان سعودی در سال 2019 صحت این ادعا را به ثبوت می رساند. بایدن فقط نظم جدید را قانونی کرده است.
هم امارات و هم سعودی ها می دانند که با خروج "برادر بزرگ" شان ، ایالات متحده، دیگر قادر به خصومت با ایران قدرتمندتر نخواهند بود. ایرانی‌ها نیز به نوبه خود می‌دانند که تا زمانی که تحت تحریم‌های بسیاری قرار دارند، تا آنجا که ممکن است به تماس‌های بیشتری نیاز دارند. و اکنون عربستان در حال احیای روابط با ایران و قطر و کاهش مشارکت خود در یمن است. امارات از درگیری ها در لیبی و یمن دست کشیده و روابط خود را با ایران، قطر و سوریه برقرار کرده است. عراق به عنوان میانجی بین ایران و عربستان سعودی عمل کرد. بحرین و امارات با اسرائیل روابط آشکار و عربستان سعودی روابط پنهانی برقرار کردند. مصر و اسراییل برای کاهش تنش با حماس در غزه با یکدیگر همکاری می کنند. ملک عبدالله پادشاه اردن برای اولین بار در ده سال اخیر به زنگ تلفنی بشار اسد، رئیس جمهور سوریه که مورد حمایت ایران است، پاسخ داد. کاخ اردن اعلام کرد که آنها در مورد روابط "کشورهای برادر" صحبت کردند.
مصر و اردن تلاش خواهند کرد سوریه و عراق را از ایران شیعه جدا کنند. علاوه بر این، اردن خواهان احیای روابط تجاری با سوریه است و مصر نیز خواهان صادرات گاز به لبنان می باشد. عربستان سعودی و امارات حتی روابط خود را با ترکیه از سر گرفتند و امیدوارند ترکیه را به عنوان وزنه مقابل سنی در برابر ایران به منطقه بازگردانند.
از سوی دیگر، ایران احتمالاً فکر می‌کند که آمریکا اگرچه تحریم‌ها را حفظ می‌کند، اما دیگر قادر به اقدام نظامی برای مهار غنی‌سازی اورانیوم و جلوگیری از ظهور یک کشور نهفته هسته‌ای دیگر نیست.
مارتین ایندیک، دیپلمات برجسته و تحلیلگر روابط بین‌الملل اخیراً گفت: "ایالات متحده به طور کامل عقب‌نشینی نمی‌کند، بلکه در حال عقب‌نشینی است و همه شرکای عرب سنی آن در دورانی بدون سلطه آمریکا برای محافظت از خود گام برمی‌دارند. اما ایالات متحده همچنان برای مهار ایران در صورت توسعه توانمندی های هسته ای آن و همچنین برای خنثی کردن سایر درگیری ها مورد نیاز است."
با این وجود، اکنون مادر طبیعت جایگزین آمریکا شده است. اکنون در خاورمیانه، رهبران با نحوه مقاومت آنها در برابر یکدیگر یا قدرت های بزرگ مورد قضاوت قرار نخواهند گرفت. نکته اصلی در حال حاضر تاب آوری کشورها و مردم در دورانی است که جهان سوخت های فسیلی را کنار می گذارد، جمعیت زیر 30 سال به سرعت در همه کشورهای عربی-اسلامی در حال افزایش است و تغییرات آب و هوایی فقط تشدید می شود.
سازمان ملل متحد اخیراً گزارش داد که افغانستان با بدترین خشکسالی در بیش از 30 سال روبرو شده است. 18.8 میلیون افغان (تقریبا نیمی از جمعیت) در آستانه قحطی قرار گرفتند.
علاوه بر اپیدمی کرونا، ایران تابستان گذشته به دلیل قطعی آب در کویر جنوب غربی شورش هایی را تجربه کرد و پیش بینی می شود آب و هوای این منطقه حتی گرمتر و خشک تر شود. مصر در تلاش است تا از بالا رفتن دریای مدیترانه جلوگیری کند، زیرا آب شور آن دریا به سیستم های آبیاری کشتزار غله مصر در دلتای نیل نفوذ می کند. علاوه بر این، جنگی با اتیوپی بر سر سد آبگیری که در بالادست رود نیل ساخته است، نزدیک به آغاز است.
اسرائیل به تازگی توافقنامه ای را برای دو برابر کردن عرضه آب شیرین به اردن، یکی از خشک ترین کشورهای جهان، امضا کرده است. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر سابق این تصمیم نفتالی بنت را محکوم کرد. در اینجا نشانه دیگری از زمان است – قبلا به دلیل توزیع زمین محکوم می کردند، نه آب. اما نه زمین در ازای صلح، بلکه خورشید و آب شیرین در ازای صلح - این استراتژی حفاظت محیط زیست است که توسط "اکوپیس" EcoPeace، ائتلاف خاورمیانه ای متشکل از طرفداران محیط زیست در اسرائیل، فلسطین و اردن مطرح شده است.
این نهاد چگونه کار خواهد کرد؟ گیدون برومبرگ، مدیر "اکو پیس" اسرائیل، توضیح می‌دهد که اردن، با بیابان‌های وسیع، مزیت رقابتی در تولید انرژی خورشیدی ارزان دارد. این کشور آن را هم برای نیازهای خود و هم برای فروش، برای کارخانه های تولید کننده آب شیرین در اسرائیل و فلسطین تولید خواهد کرد. بدین ترتیب هر سه کشور از آب شیرین برخوردار خواهند شد.
این نوع دیپلماسی اکوسیستمی یک فرصت طولانی مدت زیست محیطی برای ایالات متحده است. آمریکا می تواند دلال قابل اعتمادی باشد و وابستگی متقابل سالمی را در میان کشورهای خاورمیانه برقرار کند. آینده خاورمیانه از آن مادر طبیعت است!