به گزارش اسپوتنیک به نقل از خبرگزاری آناتولی، الهام علی‌اف رئيس جمهور آذربایجان، با ابراز تعجب از برگزاری رزمایش نظامی ایران در نزدیک رود ارس (مرز دو کشور) پس از بازرسی از کامیون های ایرانی که وارد خاک این کشور می شدند گفت: این یک اتفاق بسیار شگفت آور است زیرا چنین اقدامی در دوران ۳۰ ساله استقلال آذربایجان رخ نداده بود. البته هر کشوری می تواند هر رزمایش نظامی را که می خواهد در خاک خود انجام دهد. این حق حاکمیت اوست. اما سوال اینجاست که چرا اکنون و چرا در مرز ما؟ این سوالات را نه من بلکه جامعه آذربایجان می پرسند. آذربایجانی های سراسر جهان آن را می پرسند.
وی تصریح کرد: همچنین این سوال مطرح می‌شود که چرا در دوره اشغال چنین تمریناتی انجام نشد. چرا وقتی ارامنه در جبرئيل، زنگیلان و فضولی بودند ایران رزمایش نظامی برگزار نکرد؟ چرا این کار پس از آزادسازی این سرزمین ها و پایان ۳۰ سال اسارت و اشغال صورت می‌گیرد؟ اینها سوالاتی مشروع هستند. البته ما تمایل نداریم اتفاقی بیفتد که به همکاری بلند مدت منطقه آسیب برساند. آذربایجان در اینجا نیز بسیار مسئولانه رفتار می‌کند و امیدوارم واکنش های احساسی نسبت به اقدامات قانونی ما موقتی باشند.
علی‌اف با بیان اینکه اولین بار نیست کامیون های ایران به طور غیرقانونی به منطقه قره باغ می روند، گفت: این اتفاق در دوره اشغال نیز بارها رخ داده بود. ما از مجاری مختلف نارضایتی خود را به طرف ایرانی ابراز کردیم اما این روند ادامه یافته است. پس از پایان جنگ نیز دالان لاچین مقابل چشم ما قرار دارد و فاصله موقعیتهای نظامی ما تا جاده منتهی به خانکندی شاید ۵-۶ متر است. ما دارای امکانات فنی کافی در امتداد کریدور لاچین و همچنین در اطراف شوشا و سایر مناطق هستیم.
همچنین ما از طریق دوربین، ماهواره و پهپاد منطقه را تحت کنترل داشته و ورود کامیون های ایرانی به آنجا را ثبت کرده‌ایم. به همین دلیل در ماه جولای به کارکنان دفتر ریاست جمهوری دستور دادم که با سفیر ایران در آذربایجان صحبت کنند چرا که تمایل داشتیم این موضوع به صورت دوستانه حل و روند مذکور متوقف شود. تداوم این روند بی احترامی به ما و تمامیت ارضی آذربایجان است و باید متوقف می‌شد.
رئيس جمهور آذربایجان با اشاره به اینکه اطلاعات مربوط به اینکه چند کامیون وارد شده، چه چیزی آورده و برده‌اند و پلاک تمامی آنها را در اختیار داریم، افزود: ابتدا موضوع در مطبوعات مطرح شد اما آنها چه کردند؟ سعی کردند پلاک های ارمنی را روی کامیون های ایرانی بچسبانند. در واقع آنها خواستند ما را فریب دهند و اینقدر با عجله اینکار را انجام دادند که نوشته‌های فارسی روی تانکر بالای خودرو باقی مانده بود. در این وضعیت پس از یک ماه ما به طور رسمی یک یادداشت دیپلماتیک به تهران ارسال و سفیر این کشور را به وزارت امور خارجه احضار کردیم. اعتراض آذربایجان را اعلام و خواستار توقف این روند شدیم. این اتفاق مربوط به اواسط آگوست است و امیدوار بودیم که این موضوع به پایان برسد. با این حال بین ۱۱ آگوست تا ۱۱ سپتامبر تقریبا ۶۰ کامیون ایرانی به طور غیرقانونی به سمت قره‌باغ حرکت کردند.
وی تصریح کرد: برای جلوگیری از این امر اکنون اقدامات عملی را انجام داده ایم. رفتار و اقدامات ما مسئولانه و بر اساس روابط دوستانه است. بار اول هشدار شفاهی، بار دوم یادداشت رسمی و بار سوم از طریق ایستهای بازرسی، مرزبانی، گمرک و پلیس وارد عمل شدیم. بنابراین ما کنترل جاده ای را که از سرزمین آذربایجان عبور می کند به دست گرفته و بعد از آن شمار کامیون های ورودی به قره‌باغ به صفر رسید. آیا لازم بود کار به اینجا برسد؟
علی اف افزود: در مجموع ۲۵۰۰۰ نفر در منطقه قره باغ که تحت کنترل نیروهای حافظ صلح روسیه است، زندگی می‌کنند. آیا این بازار آنقدر مهم است؟ آیا این تجارت آنقدر مهم است که شما آشکارا به کشوری که دوست و برادر می بینید بی احترامی کنید؟ البته ما از تمامی حقوقی که توسط کنوانسیون های بین المللی و حقوق بین الملل تعیین شده، استفاده کردیم.
رئيس جمهور آذربایجان همچنین در پاسخ به این شایعه که تنها از کامیونهای ایرانی عوارض گمرگی دریافت می‌شود نیز گفت: اینطور نیست. وسایل نقلیه گرجستانی نیز که از ایران به آذربایجان عبور می کنند نیز باید این هزینه را بپردازند. آیا وقتی به کشور خارجی می‌رویم عوارضی پرداخت نمی‌کنیم؟ اگر کامیون ها از اراضی آذربایجان استفاده می‌کنند، باید مالیات بپردازند و این کاملا قانونی است.