گزارش و تحلیل

آینده برجام با رئیسی

یکی از مسایلی که امروزه در جامعه جهانی بسیار مطرح می باشد دیدگاه رئیس جمهوری منتخب ایران جناب آقای رئیسی نسبت به برجام و مذاکرات وین است.
Sputnik

ظاهرا تا به حال طرفهای مذاکره کننده با ایران در وین متوجه شده اند که با تحویل گرفتن دولت توسط آقای رئیسی دیگر شرایط قبلی مذاکرات وجود نخواهد داشت و اینبار با افرادی ممکن است مواجه باشند که کاملا منتقد برجام هستند و چه بسا کلا برجام را قبول نداشته باشند.

رئیسی: سیاست خارجی دولت ما محدود به برجام نیست

آنها به خوبی متوجه هستند که در صورتی که بتوانند قبل از تحویل و تحول دولت با تیم فعلی مذاکره کننده ایران به نتیجه ای برسند قطعا دولت بعدی ایران خود را ملزم به انجام تعهدات کشور خواهد نمود، اما در صورتی که با این تیم به نتیجه نرسند معلوم نیست تیم آتی چه افرادی را در خود خواهد داشت و به احتمال زیاد افرادی در این تیم خواهند بود که خیلی تمایلی به همکاری با آنها در بعضی موارد نخواهند بود، البته در صورتی که کلا این مذاکرات حتی ادامه پیدا کند.

هیچ بعید نیست آقای رئیسی سر کار بیاید و اعلام کند که تیم او وقت برای تلف کردن ندارند و غربی ها باید تکلیف خود را روشن کنند می خواهند برجام را اجرا کنند یا نه، اگر پاسخ آری است که باید برجام را همانگونه که هست اجرا کنند و همه تعهدات خود را انجام دهند و اگر می خواهند بحث کنند یعنی نمی خواهند برجام را امضا کنند پس دلیلی برای وقت تلف کردن نیست.

بدیهی است که جناب آقای روحانی تمایل دارد که تکلیف برجام در دولت او مشخص شود و همچنین بدیهی است آقای رئیسی هم ترجیح می دهد تکلیف برجام در دولت آقای روحانی مشخص شود تا وی بتواند در دولت خود به امور داخلی کشور بیشتر بپردازد.

اما باید توجه داشت که به قول معروف امروزه دیگر دولت آقای روحانی چیزی برای باختن ندارند و قطعا حاضر نخواهد بود پای توافقی را امضا کند که بعدها برایش بد نامی بیاورد و فقط حاضر خواهد بود پای توافقی را امضا کند که بعدا بتواند آن را به رخ همه بکشد.

اگر هم نتواند به چنین توافقی دست یابد، خوب ترجیح می دهد اصلا آن را امضا نکند.

با این جریان ها در ذهن می توان گفت به نفع آمریکایی ها هم هست که توافقی را با تیم مذاکره کننده دولت آقای روحانی امضا کنند، چون در صورتی که دولت بعدی در ایران مستقر شود حد اقل اتفاقی که رخ خواهد داد تغییر تیم مذاکره کننده است و شاید مانند سابق بحث مذاکرات از وزارت خارجه به شورای عالی امنیت ملی برگردد.

همین اتفاق ها می تواند هرگونه گفتگو و یا مذاکره ای را حدود شش ماه به تعویق بیاندازد و بعد از آن هم با انتخابات دوره ای کنگره آمریکا مواجه خواهیم بود و قطعا دولت آقای بایدن برای تامین حمایت از دمکرات ها تلاش خواهد کرد امتیازی را در گفتگو ها ندهد و ...

به این ترتیب می توان گفت حتی اگر هیچ اتفاقی رخ ندهد همین چند مورد می تواند کل گفتگو های وین را به تعلیق در آورد.

پیش بینی سیاست خارجی رئیسی

قطعا هم دولت جدید ایران تلاش خواهد کرد در این برهه از نهایت توان خود برای پیشبرد برنامه هسته ای استفاده کند و تا آمریکایی ها به خود بجنبند با ایرانی مواجه خواهند بود که چندین برابر جلوتر از برنامه خود در توافق برجام است و مجبور هستند امتیازات بیشتری را به ایران بدهند تا ایران را راضی کنند به قبل برگردد.

طبق برخی اظهار نظر ها بر سر بیشتر تحریم های آمریکا بر علیه ایران توافق به عمل آمده اما فعلا مشکل در تحریم هایی است که در تناقض با این تحریم ها می باشد.

مثلا تحریم بانک مرکزی به بهانه های غیر هسته ای مانند حمایت از تروریسم یا تامین مالی برنامه تسلیحاتی ایران.

به این ترتیب حتی اگر تحریم های بانک مرکزی ایران به بهانه برنامه هسته ای برداشته شود، تا زمانی که تحریم های دیگر سر جای خود هستند ایران امکان بهره بردن از رفع تحریم ها را نخواهد داشت.

آمریکایی ها پیشنهاد داده اند تا تحریم های دیگر را تعلیق کنند اما ایرانی ها که تجربه تعلیق تحریم های آمریکایی را دارند به هیچ وجه حاضر نیستند زیر بار بروند.

همچنین نکته دیگر که شاید از بقیه مهم تر است این می باشد که اگر آمریکا بخواهد به توافق هسته ای برگردد چه تضمین هایی برای عدم تکرار اشتباهات گذشته تقدیم خواهد کرد.

در صورتی که دولت آمریکا نمی تواند چنین تضمینی را بدهد پس از برخی حقوق خود در برجام مانند استفاده از بند ماشه باید محروم گردد.

به هر حال به نظر می آید اولین ترکش حضور رئیسی در قدرت به گفتگو های وین اصابت کرده و طرف های غربی سخت در تلاش هستند تا قبل از اینکه بخواهند از آقای رئیسی "خیر" را بشنوند دست ایران را به شکلی با یک توافق بند کنند.

بحث و گفتگو