علیرغم اینکه همه کارشناسان این روزها متفق القول هستند که آیت الله ابراهیم رئیسی از برتری نسبی قابل ملاحظه ای در مقابل رقبای انتخاباتی خود برخوردار است، اما تجربه نشان داده که هیچ وقت نمی توان با قطعیت درباره انتخابات ایران صحبت کرد.
در بسیاری از انتخابات ریاست جمهوری ایران که به یاد دارم اکثر تحلیلگران متفق القول بودند که فردی قطعا در انتخابات پیروز خواهد شد اما به یک باره نام فرد دیگری از صندوق های رای بیرون آمد.
مثلا سال 1376 تقریبا همه متفق القول بودند که آقای ناطق نوری شانس بیشتری نسبت به بقیه کاندیداها دارد اما به یکباره آقای محمد خاتمی در انتخابات پیروز شد.
حال جالب اینکه در آن زمان آقای ناطق نوری کاندیدای جناح راست که بعدها به اصولگرایان تبدیل شد در آن انتخابات به حساب می آمد و آقای خاتمی نماینده جریان چپ که بعدها اصلاح طلبان شد بودند، اما امروزه بیشتر به اصلاح طلب ها نزدیک است.
سال 1384 همه متفق القول بودند که انتخابات به مبارزه فیما بین آقای محمد باقر قالیباف ومرحوم هاشمی رفسنجانی تبدیل خواهد شد و شاید هیچ کس تصور نمی کرد از بین کاندیداهای اصولگرای وقت یعنی آقایان محمد باقر قالیباف – علی لاریجانی – محسن رضایی و محمود احمدی نژاد این احمدی نژاد باشد که در مقابل مرحوم رفسنجانی قرار گیرد، اما به یکباره در روزهای آخر ورق برگشت و همه چیز تغییر کرد.
در حالی که در آن زمان اصلاح طلب ها مخالف شدید آیت الله هاشمی رفسنجانی بودند به یکباره در دور دوم انتخابات با وی ائتلاف کردند، اما ائتلاف آنها بسیار دیر انجام شده وفایده ای نداشت و محمود احمدی نژاد پیروز شد.
در انتخابات 1392 هم تقریبا همه متفق القول بودند که محمد باقر قالیباف پیروز میدان خواهد بود اما در نهایت بسیاری از جناح های سیاسی ای که قبلا با هم اختلاف نظر داشتند با هم ائتلاف کردند و پشت جناب آقای روحانی ایستادند تا وی پیروز میدان شود.
در انتخابات فعلی هفت کاندیدای انتخابات حضور دارند که برخی از آنها برای بار اول نیست در انتخابات ریاست جمهوری شرکت می کنند مانند آیت الله ابراهیم رئیسی – آقای سعید جلیلی – آقای محسن رضایی – آقای محسن مهرعلیزاده و به نوعی تجربه قبلی مشارکت در انتخابات را دارند.
آقای علیرضا زاکانی هم دو دوره در سالهای 1392 و 1396 تایید صلاحیت نشدند اما برای دور سوم تلاش خود در انتخابات 1400 تایید صلاحیت شدند.
آقایان عبد الناصر همتی و امیر حسین قاضی زاده هاشمی هم برای اولین بار است که کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری می شوند.
در این انتخابات یک روحانی و سید وقاضی (رئیسی) داریم، یک دیپلمات ارشد (جلیلی)، یک کاندیدا با سابقه فرماندهی نظامی (رضایی)، یک پزشک هسته ای (زاکانی) ، یک پزشک متخصص (قاضی زاده هاشمی)، یک اقتصاد دان (همتی) و یک کاندیدا با سابقه مدیریت ورزشی (مهرعلیزده).
اگر بدون در نظر گرفتن وجهه های سیاسی این افراد به جریان انتخابات نگاه کنیم مردم چند نوع انتخاب دیگر نیز برای شرایط آتی خود دارند.
یعنی مردم امروزه باید فکر کنند که حل مشکلات مملکت از کدام سمت و سو باید شروع شود.
مبارزه با فساد – حل مشکلات سیاست بین المللی – حل مشکلات اقتصادی داخلی یا ...
اگر به سوابق سیاسی افراد هم توجه کنیم می بینیم که علیرغم همه حرف و حدیث های موجود ممکن است به یکباره مثلا اصلاح طلب ها پشت افرادی که وابسته به جناح آنها به حساب می آیند مانند آقای عبد الناصر همتی و یا محسن مهر علیزادی متحد شوند یا اینکه مثلا طرفداران اصولگرا با هم ائتلاف کنند تا همه به نفع یک کاندیدا کنار بروند و دیگر کاندیداها در دولت بعدی با این کاندیدا همکاری کنند.
چه قبول کنیم چه قبول نکنیم باید بپذیریم که امروزه جناحی به نام جناح طرفدار احمدی نژاد هم درجامعه وجود دارند که وزن رای بالایی هم دارند، این جناح هم ممکن است به یکباره پشت یکی از کاندیداها قرار گیرد و موازنه قدرت را به هم بزند.
توجه داشته باشید که مثلا دکتر امیر حسین قاضی زاده هاشمی جزو جبهه پایداری است و با توجه به رابطه قدیمی جبهه پایداری با آقای احمدی نژاد هیچ بعید نیست که به یکباره آنها از آقای قاضی زاده هاشمی حمایت کنند.
همچنین باید توجه داشت که هنوز آقای محسن رضایی از محبوبیتی نسبی هم در میان اصولگرایان و هم در میان طرفداران سپاه و بسیج برخوردار است.
یا اینکه آقای جلیلی در میان اصولگرایان و حتی طرفداران آقای احمدی نژاد از اعتبار قابل توجهی برخوردار است.
همچنین فراموش نکنید آقای همتی عضو رسمی حزب کارگزاران و از نزدیکان آقای هاشمی رفسنجانی به حساب می آمدند و هیچ بعید نیست که به یکباره اصلاح طلب ها و میانه روها پشت او بایستند.
شاید اگر به یکباره دیدید جناح اصلاح طلب با جناح طرفدار آقای احمدی نژاد در حمایت از یک کاندیدا برای شکست کاندیدای دیگری ائتلاف کردند شوکه نشوید، برخی شاید به یاد نداشته باشند اصلاح طلب ها چه قدر قبل از سال 1384 به آقای رفسنجانی تاختند اما در نهایت دو طرف با هم متحد شدند.
امروزه اگر به شبکه های اجتماعی مانند کلاب هاوس مراجعه کنیم می بینید که اصلاح طلب ها، علیرغم اینکه شاید منتقد باشند اما پای ثابت صحبت های آقای احمدی نژاد هستند و آقای احمدی نژاد هم خطابه ای را در پیش گرفته که بیشتر به سمت اصلاح طلب ها می رود.
حتی امروزه بحث ایجاد ستاد اصلاح طلبان حامی آیت الله رئیسی مطرح می شود، آیا قبلا تصور می کردید چنین ستادی تشکیل گردد.
البته همه اینها گمانه زنی است، گمانه زنی هایی که در هفته آخر قبل انتخابات ممکن است محقق گردد و همه معادلات و پیش بینی ها را به بزند.
اما به نظر می آید برعکس بسیاری تصور ها انتخابات 1400 هم مانند بسیار انتخابات دیگر در جمهوری اسلامی ایران به این راحتی ها که برخی فکر می کنند قابل پیش بینی نمی باشد.