اسپوتنیک - دو روز پس از ترور دانشمند هسته ای ایران، اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران در یک جلسه علنی طرح دوفوریتی اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را ارائه دادند که بلافاصله در دستور کار مجلس قرار گرفت و ۲۳۲ نماینده از ۲۹۰ نماینده به تصویب آن رأی دادند. اما برای لازم الاجرا شدن این طرح مصوبه نهایی شورای نگهبان لازم است. پیشتر نیز این طرح در مجلس ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته بود، اما به دلیل وضعیت اپیدمیولوژیک کشور و سایر موارد بررسی آن به تعویق افتاده بود.
این طرح اقدام راهبردی شامل ۹ ماده است. مخصوصا که توجه جامعه جهانی به طور خاص به آن اهداف بلند پروازانه ای جلب شد که قانونگذاران ایرانی برای سازمانهای انرژی اتمی در ماده ۲، ۳ و ۵ تعیین کرده بودند؛ در یک بازه زمانی بسیار کوتاه و فشرده (از ۳ تا ۴ ماه)، نه تنها برای افزایش ظرفیت غنی سازی اورانیوم به ۱۹۰ هزار سو با سطح غنی سازی ۲۰ درصدی در تأسیسات هسته‌ای شهید علی‌محمدی (فُردو)، بلکه برای ساختن یک راکتور آب سنگین ۴۰ مگاواتی جدید و همچنین استفاده از سانتریفیوژهای کلاس بالاتر IR-6 با افزایش مداوم تعداد آنها (تا حداکثر ۱۰۰۰ دستگاه) انجام شود.
این اقدامات قانونی برای توسعه برنامه هسته ای ایران تا چه حد از نظر فنی در چنین بازه زمانی کوتاهی واقعاً امکان پذیر است؟ یا اینکه کار دشواری است و بعید است که موارد مطرح شده توسط مجلس تصویب شود و ممکن است مجددا مورد بررسی و بازنگری قرار گیرد؟
خبرگزاری اسپوتنیک در مصاحبه با سجاد عابدی، کارشناس ارشد مسائل امنیتی از مرکز علمی امنیت ملی و دفاع جمهوری اسلامی ایران سعی کرد پاسخ این سوالات را پیدا کند.
وی توضیح داد:
«با توجه به مسائل پیش آمده در چند روز گذشته طرح تصویب شده نشان گر آن است که به احتمال زیاد مبحث برجام در ساختار کلان جمهوری اسلامی ایران منتفی باشد، چرا که یک فوریت این طرح نیز در گذشته در مجلس به تصویب رسیده بود. باید توجه داشت که ترور محسن فخری زاده در این بازه زمانی آن هم از سوی اسرائیل نشان‌گر آن است که با به قدرت رسیدن جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و احتمال بازگشت این کشور به میز مذاکره عامل بازدارنگی را به وجود آورد تا این امر به نتیجه نرسد؛ چرا که با توجه به ترور سردار قاسم سلیمانی در سال گذشته آن هم از سوی آمریکا در کشور موجی از مخالفت های سنگینی را مبنی بر عدم مذاکره با آمریکا به وجود آورد.
به نظر می رسد این اقدام آمریکا در سال گذشته و همچنین ترور چند روز پیش در آبسرد دماوند گره برجام را کور تر کرده است. تصویب طرح مذکور در مجلس شورای اسلامی نیز به همین منظور است.»
به گفته آقای عابدی، تحقق بخشی درخواست های ذکر شده در این طرح از سوی سازمان انرژی هسته ای ایران و سازمانهای ذیربط هم از لحاظ فنی و هم از لحاظ بازه زمانی کاملا امکان پذیر است:
«برنامه هسته ای ایران هرگز توسعه خود را متوقف نکرده است. ظرفیت تولید اورانیوم غنی شده قبل از برجام ماهانه بین ۲۵۰ تا۳۰۰ کیلوگرم بود و امضای برجام بر کمیت عددی اورانیوم غنی شده در تاسیسات هسته ای ایران تاثیر نگذاشت. در تاسیسات هسته ای ایران قبل از برجام تمام امکانات فنی اساسی برای بالا بردن ظرفیت و سطح تولید اورانیوم غنی شده وجود داشت.
علاوه بر این، ایران طی چند سال اخیر توانست کار با سانتریفیوژهای پیشرفته تری آغاز کند. همینطوری که چندی پیش آقای بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت، نسل ماشین های IR-6، IR-8 و IR-9 به خوبی در حال تست هستند و این ماشین ها روز به روز بهینه تر و کارآمدتر می شوند و اگر در آینده نزدیک تصمیم به تولید صنعتی این ماشین ها باشد با اطمینان می توانیم امکان تولید صنعتی آن ها را فراهم کنیم.
بنابراین، با توجه به اتفاقت پیش آمده و همچنین تصویب طرح مذکور در مجلس شورای اسلامی دور از انتظار نیست که فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران با سرعت و قدرت بیشتری از سر گرفته شود.»