مجلس شورای اسلامی با ۲۳۲ رای موافق دو فوریت طرح اقدام راهبردی را برای لغو تحریم ها به تصویب رساند و در نتیجه این طرح به دستور کار مجلس برای تصویب ارائه می شود.
در جلسه روز یکشنبه همچنین نمایندگان مجلس ایران طرحی را برای لغو اجرای پروتکل الحاقی در ارتباط با بازرسی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی از تاسیاست هسته ای ایران مطرح کردند.
ابوالفضل عمویی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران در خصوص جزئیات طرح "اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها" توضیح داد: این طرح ابعاد مختلفی دارد که می‌توانم به تقویت صنعت هسته‌ای و اعمال محدودیت‌های نظارتی به منظور آنکه در محاسبات راهبردی طرف مقابل تغییر ایجاد کرده و آنها را به این نتیجه برسانیم که روند اعمال فشار علیه جمهوری اسلامی باید تغییر کند اشاره کنم؛ این در حالی است که در پی ترور شهید فخری‌زاده نمایندگان مجلس به این تصمیم رسیدند که بایستی مجلس اقدام واکنشی در این باره داشته باشد.
وی افزود: در طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها، اولا خواستار آن هستیم که غنی‌سازی اورانیوم ۲۰ درصد در کشور احیا شده و نسل جدید سانتریفیوژهای IR۶ و IR۸ مورد استفاده قرار گیرد، ضمن این که یک رآکتور آب سنگین مشابه رآکتور سابق اراک از طرف سازمان انرژی اتمی مورد طراحی قرار گیرد. سازمان انرژی اتمی بر اساس طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها مکلف شده است که کارخانه اورانیوم فلزی در اصفهان راه اندازی کند، ضمن این که در حوزه هسته‌ای هم افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده در سطح پایین را دنبال کند.
به نظر می رسد که این طرح هر چه بیشتر به مراحل تصویب و اجرایی شدن نزدیک می شود. اما این اقدام تقابلی ایران چه نتایجی به دنبال خواهد داشت؟ به عبارت دیگر متوقف کردن دسترسی برای نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی تا چه حدی می تواند بر مذاکرات ان پی تی و روابط با غرب تاثیر بگذارد و پاسخ و واکنش غرب چگونه خواهد بود؟
حسن بهشتی پور کارشناس مسائل اتمی از ایران در خصوص احتمال تصویب این طرح و واکنش غرب به آن در گفت و گو با خبرنگار اسپوتنیک شرح می دهد:
اگر این طرح تصویب شود، در واقع دولت را با چالش جدی روبرو می کند. از یک طرف باید تعهدات بین المللی را در چارچوب ان پی تی محدود کند. یعنی ایران تنها در چارچوب پیمان ان پی تی با آژانس همکاری خواهد کرد. پروتکل الحاقی و تعهدات برجام را به طور کامل کنار بگذارد. مسلما این امر تبعات زیادی برای ایران خواهد داشت. از جمله همکاری ایران را با کشورهایی مانند چین و روسیه دچار مشکل می کند. چون چین و روسیه در چند سال اخیر به این خاطر نسبت به گذشته تغییر موضع داده اند که ایران در چارچوب برجام به توافقات متعهد بود و همچنین پروتکل الحاقی را اجرا می کرد.
من حدس می زنم که در صورت اجرای چنین طرحی البته اولا در صورت تصویب و بعد اجرای آن توسط دولت ، ایران نه تنها با غرب و به واقع اتحادیه اروپا دچار مشکلات جدیدی می شود بلکه با روسیه و چین هم با مشکل روبرو خواهد شد. عملا کمک می کنیم که مواضع چین و روسیه به اروپا و آمریکا نزدیک شود. این یک نوع اجماع بین المللی علیه ایران ایجاد خواهد کرد. درواقع این مهمترین نتیجه ای است که انتظار می رود از این طرح بدست آید.
اما تا چه اندازه اجرای چنین طرحی با واقعیت سازگار است؟ آیا دولت ایران در مدت زمان تعیین شده توسط مجلس و همچنین مجازات هایی که در بند ۹ این طرح آمده، فرصت اجرای آنرا خواهد داشت؟
آن چیزی که مجلس تصویب کرده یک رویکرد تقابلی است. ما در ایران در واقع دو رویکرد داریم: تقابلی و تعاملی. رویکرد تقابلی بر این مبناست که هرچقدر در برابر کشورهای غربی عقب نشینی کنیم، آنها جلوتر خواهند آمد و فشار را بر ما بیشتر می کنند. ما برجام را اجرا کردیم و انتظار داشتیم که فشار از روی ایران برداشته شود و یک فضای همکاری اقتصادی شکل بگیرد. عملا این اتفاق نیافتاده است. پس آن سیاستی که در پیش گرفتیم غلط بوده و نتیجه می گیرند که باید تمام کارهایی را که تا به حال به منظور همکاری انجام می دادند، کنار بگذارند. اما رویکرد تعاملی می گوید که ما با غرب، روسیه و چین و کشورهای دیگر می توانیم همکاری کنیم و مشکلات را برطرف نماییم. ولو اینکه این مشکلات توسط مخالفان برجام به وجود آمده باشد. چه در اسرائیل، چه در جناح های تندرو در آمریکا و ایران، چه عربستان و امارات و چه کشورهای دیگر که به هر دلیلی مخالفت کنند. این طرح در واقع دیدگاه افرادی است که به دنبال رویکرد تقابلی هستند. یعنی ما تا آخر می ایستیم حتی اگر به رودرویی منجر شود. ترسی هم از این رودرویی و زیان هایی که برای کشور دارد، نداریم. من معتقدم که بعید است، طرح به تصویب نهایی مجلس برسد و بعید است که شورای نگهبان آنرا تصویب کند و همچنین بعید است که شورای عالی امنیت ملی که در جایگاه تعیین کننده سیاست های کلان در جمهوری اسلامی و به خصوص در مسائل هسته ای است با چنین چیزی موافقت نماید. همه این مراحل باید در نظر گرفته شود و بعد قضاوت کنیم. بنابراین اگر فرض را بر این بگذاریم که تمام مراحل اجرا شود ما باید پیش بینی یک نوع تقابل همه جانبه بین ایران و غرب و مجمع کشورهایی که مخالف این سیاست هسته ای ایران هستند.