در این طرح همچنین آمده است که اگر اروپا طی سه ماه آینده روابط بانکی خود را با ایران از سر نگیرد، جمهوری اسلامی از پروتکل الحاقی خارج می شود.
نکات مهم مطرح شده در طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها» به این شرح است:
- سازمان انرژی اتمی موظف است ظرف مدت دو ماه پس از تصویب این قانون، سالانه به میزان حداقل ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در تاسیسات فردو تولید و در داخل کشور ذخیره کند.
- در جهت تحقق ظرفیت یکصد و نود هزار سو غنی سازی، سازمان انرژی اتمی، مکلف است پس از تصویب این قانون، ظرفیت غنی سازی و تولید اورانیوم غنی سازی شده با سطح غنای متناسب هر یک از مصارف صلح آمیز کشور، به میزان ماهانه حداقل ۵۰۰ کیلوگرم افزایش دهد.
- سازمان انرژی اتمی موظف است ظرف مدت ۳ ماه عملیات نصب، تزریق گاز، غنی سازی و ذخیره سازی مواد را تا درجه غنای مناسب، با حداقل ۱۰۰۰ عدد ماشین IR-۲m در بخش زیرزمینی تاسیسات شهید احمدی روشن نطنز آغاز کند.
- سازمان انرژی اتمی مکلف است در همین بازه زمانی، هرگونه عملیات غنی سازی و تحقیق و توسعه با ماشین‌های IR-۶ را به تاسیسات شهید علی محمدی فردو منتقل کرده و عملیات غنی سازی را با حداقل ۱۶۴ ماشین از این نوع آغاز کرده و آن را تا انتهای سال ۱۳۹۹ به ۱۰۰۰ ماشین توسعه دهد.
- سازمان انرژی اتمی ایران وظیفه دارد، راکتور ۴۰ مگاواتی آب سنگین اراک را که به موجب برجام در حال بازطراحی و بهینه سازی می‌باشد، ظرف مدت ۴ ماه از تاریخ تصویب این قانون با برنامه زمانبندی معین از طریق احیای قلب راکتور به شرایط قبل از برجام برگرداند.
- دولت موظف است بر اساس بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام، ظرف مدت ۲ ماه از تصویب این قانون، دسترسی‌های نظارتی فراتر از پروتکل الحاقی بر اساس برجام را متوقف کند.
- پس از ۳ ماه از تصویب این قانون، اگر روابط بانکی ایران در اروپا و میزان خرید نفت توسط آنها از ایران به شرایط عادی و رضایت بخش بازنگشته باشد، دولت مکلف است اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف نماید.
- چنانچه پس از ۳ ماه از تصویب این قانون طرف‌های مقابل برجام به اجرای تعهدات خود در برجام بازگشته باشند، دولت مکلف است پیشنهاد اقدام متقابل ایران در بازگشت به تعهدات برجامی را به مجلس ارائه کند.
- مستنکفین از اجرای این قانون به تناسب، امتناع یا ممانعت از اجراء به طبقات ۴ تا ۷ طبقات مجازات تعزیری قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ محکوم می‌شوند.
اما چشم اندازهای تصویب این طرح در آینده چیست؟
حسن بهشتی پور کارشناس مسائل اتمی از ایران در خصوص چشم اندازهای تصویب این فوریت و در پی آن احتمال تصویب به صورت قانون می گوید:
یک فوریت این لایحه تصویب شده است و اگر فرض را بر آن بگذاریم که لایحه تصویب شود، نقطه عطفی است که برای دولت تعیین تکلیف می کند. یعنی اگر عملا دولت این اقدامات را انجام بدهد به معنای خروج از برجام است و رویکرد طرح پیشنهادی این است که اروپاییان را ترغیب کند تا به تعهداتی که در متن طرح آمده است، ( تعهدات یازده گانه ای که اروپاییان طی نامه ای رسمی به ایران بعد از خروج آمریکا اعلام کرده بودند) عمل کنند. اگر اروپا به این تعهدات عمل نکند، ایران به سمت افزایش ذخایر اورانیوم و از جمله اورانیوم ۲۰ درصدی حرکت خواهد کرد. من فکر می کنم که دردسر جدیدی برای دولت در پایان کارش به وجود خواهد آمد. همانطور که می دانیم از بهمن و اسفند آینده تبلیغات کاندیداها برای انتخابات ریاست جمهوری در خردادماه آغاز می شود. این دردسر جدید در پایان سال کاری دولت است. از یک طرف تصویب آن به معنای موظف کردن دولت به اجرای آن است و اعلام کرده اند که در صورت عدم اجرای آن طبق قانون مجازات خواهند شد. اجرای این طرح به مفهوم کنار گذاشتن برجام خواهد بود. حتی متحدین ایران مانند روسیه و چین دچار تردید خواهند شد، چرا که این تعهدات تیم روسیه را ترغیب کرد تا با ایران همکاری بیشتری داشته باشند. وضعیت بسیار پیچیده تر خواهد شد. در هرصورت باید صبر کنیم و ببینیم که مراحل تصویب را پشت سر خواهد گذاشت یا خیر تا بعدا بتوانیم دقیق تر در خصوص آن صحبت کنیم.
تصویب این طرح چه عواقبی برای ایران در عرصه بین المللی دارد: به طور مثال آیا تحریم های شورای امنیت سازمان ملل را در پی خواهد داشت؟
آقای بهشتی پور در پاسخ به این سوال توضیح می دهد: حتما هم همینطور خواهد بود. نویسندگان این طرح به این موضوع توجه نکردند و هرگونه افزایش تحریم و تهدید را به جان خریده و پذیرفته اند. طرح بسیار دقیق و فنی نوشته شده است. وقتی متن را می خوانید مشخص می شود که یک فرد که آگاهی فنی کامل دارد آنرا نوشته است. من فکر می کنم آقای فریدون عباسی که قبلا رئیس سازمان انرژی اتمی بود و اکنون نماینده مجلس است با همکاران خود این طرح را نوشته اند. چون بسیار دقیق و فنی است. اما عواقب این کار همانطور که می دانیم برای ایران افزایش تهدید و تحریم است و عملا باعث اعمال فشار بیشتر بر ایران می شود.
آیا مطرح شدن چنین طرحی در مجلس تهدیدی برای اعمال فشار شرکای برجام است تا به تعهدات خود عمل کنند؟
در درجه اول به جای تهدید یک ترغیب است تا اروپا تعهدات خود را عملی کند اما من بعید می دانم که چنین چیزی موفقیت آمیز باشد. این نوع برخورد چالش را بیشتر می کند. این رویکردی که نمایندگان مجلس اتخاذ کرده اند، یک رویکرد کاملا چالشی است و این امر موجب افزایش و تقویت همکاری نخواهد شد. پیش بینی من این است که در صورت تصویب این طرح، وضعیت ایران را به سالهای ۱۳۸۴ بر می گردانند. همان زمان که ایران پلمپ نطنز را شکست و دوره کار جدیدی را شروع کرد. در آن زمان بحث بر سر این بود که اروپایی ها وقت کشی می کنند و ایران بیشتر از دو سال غنی سازی را متوقف کرده اما طرف اروپایی به وعده های خود عمل نمی کند. ایران اعتراض خود را به اطلاع آژانس بین المللی انرژی اتمی رساند و غنی را از سر گرفت. بعد از آن پرونده ایران به شورای امنیت رفت و قطع نامه های متعددی علیه ایران در شورای امنیت تصویب شد. اگر طرح کنونی تصویب شود، تکرار تجربه گذشته است و بعید می دانم که اروپایی ها واکنش مورد نظر نمایندگان مجلس را انجام بدهند. چون رویکرد چالشی و تقابل است و یک رویکرد تعاملی نیست. به نظر من گام های بهتری وجود دارد که بتوان با اروپایی ها همکاری کرد. به خصوص که اکنون انتخابات آمریکا در جریان است و در صورت پیروزی بایدن، فضای مناسب تری وجود دارد که اروپایی ها بتوانند به تعهدات خود عمل کنند. چون اروپایی ها اذعان می کنند که دلیل عدم اجرای تعهداتشان فشار اقتصادی از طرف دولت ترامپ است و مدعی هستند که منافع شرکت های اروپایی اجازه نمی دهد که با آمریکا درگیر شده و با ایران ارتباط برقرار کنند. برای همین است که می گویم اگر این دوستان طراح تلاش می کردند که با اروپا در دوره ای وارد مذاکره شوند که دستشان برای تعامل با ایران بازتر است. یعنی در صورت پیروزی بایدن، اروپایی ها راحت تر بتوانند فضایی را برای انجام تعهدات خود فراهم کنند. در نهایت خواست نمایندگان مجلس مطرح کرده اند، از طریق تعامل به نتیجه برسد ولی این فضا عملا نشان می دهد که آنها به دنبال رویکرد تقابلی هستند تا طرف اروپایی را برای انجام تعهداتش تحت فشار قراردهند.