گزارش و تحلیل

کارشناس: ترکیه و ایران همکاری کنند، اما تفاوت منافع و انتظارات را فراموش نکنند

دکتر Doğacan Başaran در مصاحبه با اسپوتنیک درباره سخنان رئیس جمهور ایران برای اقدامات مشترک با ترکیه علیه اتحاد بین اسرائیل و امارات اظهار نظر کرد.
Sputnik

اسپوتنیک - گفتنی است که حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در جلسه شورای عالی همکاری دو کشور که پیشتر برگزار شد، این درخواست را مطرح كرد. حسن روحانی برقراری روابط بین امارات و اسرائیل را "توافق خیانت آمیز" خواند و گفت: این توافق امنیت منطقه را تهدید می کند و به جهان اسلام و آرمان فلسطین آسیب می رساند.

حسن روحانی تأکید کرد که ایران و ترکیه باید تلاش های مشترکی در این زمینه انجام دهند. به گفته وی، از آنجا که ایران و ترکیه "در بسیاری از مسائل جهان اسلام دیدگاه ها و نظرات یکسانی دارند، باید در این زمینه تصمیم مشترک بگیرند و از نزدیک همکاری کنند."

اتحاد ایران و ترکیه علیه توافق اسرائیل و امارات

به عقیده دکتر باشاران کارشناس روابط بین الملل در بنیاد تحقیقات سیاسی و استراتژیک ترکیه (TÜRPAV) گفت که فراخوان رئیس جمهور روحانی به معنای آن است که ایران در برابر انزوای فزاینده در منطقه به دنبال یک متحد است. وی افزود: "بدیهی است که ایران  نسبت به عادی سازی روابط بین امارات و اسرائیل واکنش سختتری نشان می دهد. علاوه بر این، احتمالا به دنبال امارات متحده عربی، روابط با اسرائیل را کشورهایی مانند بحرین، سودان و عمان برقرار خواهند کرد. این امر برای تهران به معنای انزوای بیشتر در توازن نیروها در خاورمیانه است. در چنین شرایطی، ایران، با توسل به سیاست همگرایی جریانات در اسلام، در تلاش است تا از حمایت متحدین خود استفاده کند. همانطور که این کارشناس متذکر شد، "دلیلی که در این بحث از همه بیشتر توسط تهران استفاده می شود - مسئله فلسطین است."

وی در ادامه گفت: واقعیت این است که ایران، که از حماس سنی حمایت می کند، تلاش می نماید خود را نه تنها به عنوان یک نیروی سیاسی شیعه معرفی کند. در عین حال، وی تلاش می کند تا در تمام جهان اسلام به یک موقعیت ممتاز برای خود دست یابد. مسئله فلسطین و احساسات ضد اسرائیلی منجر به این موقعیت می شود که مردم خاورمیانه، که اکثر آنها عرب سنی هستند، با علاقه واقعی به ایران شیعه بنگرند. اما اوضاع در منطقه به گونه ای است که حتی موضع تهران درمورد مسئله فلسطین قادر به جلوگیری از انزوای ایران نیست. به همین دلیل است که رئیس جمهور روحانی می خواهد حمایت ترکیه را در مورد مسئله فلسطین جلب کند. اظهارات وی را می توان بازتاب تمایل ایران به ایجاد تعادل بین اسرائیل و کشورهای حوزه خلیج فارس در منطقه دانست.

اتحادیه اسرائیل و امارات ممکن است تهدیدی برای ایران و ترکیه باشد

این کارشناس به لزوم برقراری همکاری ترکیه و ایران اشاره کرد، اما با در نظر گرفتن اختلافات احتمالی دو کشور در منافع و توقعات ژئوپلیتیک. وی گفت: "کاملاً طبیعی است که ترکیه در مسئله فلسطین با مسلمانان فلسطینی در برابر سیاست صهیونیستی اسرائیل همبستگی نشان می دهد. در این راستا، برقراری روابط نزدیکتر بین ترکیه و ایران امری منطقی است. با این حال، ترکیه در یک زمان هنوز مجبور است روابط خاصی را با اسرائیل برقرار کند، تا در بخش شرقی دریای مدیترانه در انزوا قرار نگیرد. با توجه به شرایط موجود در این منطقه، عادی سازی تدریجی روابط آنکارا و تل آویو امکان پذیر است. بنابراین، نباید برخی اختلافات احتمالی بین منافع ملی ترکیه و انتظارات ایران را فراموش کرد."

در مورد مقیاس همکاری های دو جانبه احتمالی، باید توجه داشت که شورای همکاری سطح بالای ترکیه و ایران، این هدف را برقرار کرد که روابط اقتصادی تعمیق شده و گردش  متقابل کالا به سطح 30 میلیارد دلار رسانده شود. بنابراین، انتظارات اولویت دار طرفین دقیقاً به توسعه روابط تجاری مربوط می شود. به دلیل تحریم ها، جای خالی برای شرکتهای ترک در بازار ایران شکل گرفته است. جهت گیری سرمایه گذاران ترک به فرصت هایی که در بازار ایران ایجاد می شود به یکسان سازی تعادل واردات و صادرات کمک می کند و همچنین منجر به کاهش بار تحریم های ایران می شود.

بحث و گفتگو