یکی از بد بختی های ملت ایران پس از اکتشاف نفت در این کشور وابستگی دولت ها به درآمد های سهل الوصول نفتی بود.
قبل از انقلاب بیش از نود درصد درآمد دولت ایران از طریق نفت تامین می شد و تا زمانی که آقای احمدی نژاد در ایران به قدرت رسیدند علیرغم همه تلاشها حدود 70 درصد درآمد دولت ایران وابسته به نفت بود.
در بودجه سال قبل حدود 27% درآمد های دولت ایران وابسته به نفت بود و در بودجه امسال احتمالا وابستگی به درآمد های نفتی به سمت زیر ده درصد برود.
قطعا اگر شرایط تحریم ها نبود محال بود دولت مردان به فکر ایجاد در آمد از راه منابع دیگر باشند.
فقط جهت روشن شدن ماجرا بد نیست به آمار و ارقام بانک جهانی برای سال 2018 اشاره کنم که تولید ناخالص ملی ایران (GNP) را ذیل تحریم ها حدود 1750 ملیارد دلار تخمین زده در حالی که تولید ناخالص ملی کشوری مانند ترکیه حدود 2000 ملیارد دلار است و روسیه که یک ابر قدرت نظامی به حساب می آید 2200 ملیارد دلار است.
حال مثلا ترکیه که هیچ درآمد نفتی ای ندارد چیزی حدود 1200 ملیارد دلار تولید ناخالص داخلی دارد و ایران حدود 430 ملیارد دلار.
توجه داشته این ارقام مربوط به شرایطی است که ایران ذیل شدید ترین تحریم های تاریخ بشریت قرار دارد.
این ارقام نشان می دهد که ایران کشوری بسیار ثروتمند می باشد که اگر مدیریت صحیح داشته باشد می تواند بدون نیاز به فروش نفت حد اقل یک هزار ملیارد دلار تولید ناخالص داخلی داشته باشد.
یکی از دلایل محبوبیت آقای اردوغان در ترکیه این است که وی زمانی که به قدرت رسید تولید ناخالص ملی ترکیه به چیزی حدود 90 ملیارد دلار می رسید و بدون کمک های خارجی مخصوصا آمریکایی ترکیه امکان ادامه حیات نداشت اما ایشان توانست ترکیه را از این مرحله عبور دهد وبه جایگایی برساند که جزو برترین 20 اقتصاد جهان را دارد.
حال اگر نفرین نفت همینطور بالا سر ملت ایران ادامه داشت قطعا امکان نداشت که دولت های ایران به فکر این باشند که چه کار کنند تا بتوانند اقتصاد ایران را بچرخانند.
با این شرایط دیگر دولت ها مجبور هستند به فکر راهکارهای دیگر برای تولید درآمد باشند.
از سوی دیگر چون ایران یک کشور نفت خیز بود مردم توقعات بسیاری از دولت ها هم داشتند.
اینکه مثلا پول نفت باید میان مردم تقسیم شود و آنها بدون رنج پول به دست بیاورند.
تا همین امروز کافی است به گفتگو های رسانه ای بسیاری از فعالین اقتصادی کشور و یا حتی در برخی موارد مدیران ارشد دولتی گوش کنید که راهکارهای خود برای حل مشکلات اقتصادی را از چه منظاری مطرح می کنند.
تقریبا می توان گفت همه توقع دارند دولت ورود کند، پول بدهد ، وام بدهد سرمایه گذاری کند تا آنها بتوانند فعالیت اقتصادی خود را بچرخانند.
آقای روحانی هفته گذشته در سخنرانی خود در یزد آب پاکی را روی دست همه ریخت و گفت خزانه خالی است.
یعنی باید همه فعالین اقتصادی به فکر باشند که راه و چاره دیگری غیر از پول دولت برای کار خود پیدا کنند.
یعنی اگر مقداری واضح تر بخواهیم صحبت کنیم باید همه به فکر آن باشند که رنج بکشند تا در آمد کسب کنند و به فکر درآمد نابرده رنج نباشند.
یکی دیگر از نعمت هایی که می توان گفت تحریم های برای ایرانی ها ایجاد کرده این است که آنها را وادار کرده هم به فکر راهکارهایی برای ایجاد درآمد و تجارت خود باشند هم به فکر تولید کالایی که مردم نیاز دارند.
می توان گفت این مرحله سخت ترین مرحله ای است که ملت ایران مجبور هست از آن عبور کند.
با توجه به امکانات خدادادی که ایران در اختیار دارد اگر یک مدیریت صحیح وجود داشته باشد قطعا ایران می تواند نه فقط از این مرحله عبور کند بلکه به یکباره ایران در حوزه اقتصادی از بسیاری کشورهای عضو گروه بیست هم عبور کند.
البته در این مرحله مهم ترین نکته مبارزه با فساد می باشد چون قطعا برخی هم تلاش خواهند کرد از شرایط موجود نهایت سوء استفاده را انجام دهند و اگر با اینها مقابله نشود آنها بد تر از تحریم های آمریکا بر ایران هستند، فقط کافی است توجه داشته باشید برخی که تا همین چند صباح پیش در اجاره خانه خود مانده بودند با سوء استفاده از شرایط تحریمی و هنر دور زدن تحریم ها و سوء استفاده از موقعیت های خود ملیاردرهای (دلاری) شده اند.
در پایان باید گفت هنر در آن خواهد بود که ایران بتواند از نعمت های تحریم های آمریکا نهایت استفاده را انجام دهد.