گزارش و تحلیل

آیا منطقه خاورمیانه شاهد دگرگونی جدید خواهد شد؟

حمله ترکیه به خاک سوریه و به بهانه مبارزه با گروه های کرد می تواند شروعی باشد برای یک دگرگونی جدید در کل منطقه خاورمیانه ایجاد کند.
Sputnik

ایران تحت فشار تحریم های ایالات متحده قرار دارد و بالطبع سبک و سنگین خواهد کرد که آیا امروزه روابط اش با ترکیه که یکی از شاهرگهای اقتصادی اش به حساب می آید رابطه اش را به هم بزند و یا نه و طبیعتا ترک ها توقع دارند که ایرانی ها واکنش منفی نسبت به این ماجرا نشان ندهند.

وقتی که اینجا در مورد واکنش منفی صحبت می کنیم منظور مخالف یا موافق بودن ایران نیست بلکه منظور این است که ایران حتی اگر هم مخالف باشد باز هم مخالفتی با ترکیه انجام ندهد.

ترکیه، قصد مجازات کردها را دارد
می توان گفت برخی واکنش ها از طرف سیاستمداران ایرانی وجود دارد که خود نشان گر این است که ایرانی ها از این تحرک ترکیه خشنود نیستند، که شاید بهترین مثال آن لغو سفر رئیس مجلس ایران به ترکیه باشد.

به هر صورت تعداد زیادی شهروند کرد در ایران زندگی می کنند که قطعا از عملیات بر علیه کردهای سوریه ناراحت خواهند بود.

از سوی دیگر امروزه این واهمه وجود دارد که ترکیه بخواهد همان کاری را که در قبرس انجام داده در سوریه انجام دهد و بخش شمالی سوریه را به چیزی شبیه بخش ترک نشین قبرس تبدیل کند که حتی پس از پایان جنگ سوریه نیز مشکل آن حل نشود.

در مورد روسیه هم بالطبع می توان گفت این کشور فعلا به دنبال آن است که مشکل سوریه را به صورت مسالمت آمیز حل کند ونمی خواهد درگیر جنگ و درگیری های دیگری شود، مخصوصا اگر بنا باشد این جنگ و درگیری برای حفاظت از گروه هایی باشد که تا همین دیروز همپیمان آمریکا بودند.

همچنین روسیه قطعا تمایل ندارد روابطی که اخیرا میان مسکو و آنکارا بصورت چشمگیری بهبود یافته را تخریب کند.

مخصوصا که ترکیه نقش کشوری را بازی کرده که می تواند اتحاد کشورهای ناتو را به نفع روسیه بشکند و طبیعتا ترکیه هم بخوبی این را متوجه است.

از جهت دیگری می توان گفت امروزه مساله اصلی برای دولت سوریه و بالطبع متحدین آن مساله خلاص شدن از شر گروه های تروریستی در منطقه ادلب می باشد.

در مورد نیروهای موسوم به قسد ویا نیروهای دمکراتیک سوریه و کردهای این مناطق مشکل اصلی در این است که اینها هیچ وقت با دولت مرکزی سوریه دشمنی نداشتند اما دوستی هم نداشتند.

اینها بیشتر ترجیح میدادند با کشورهایی که به نوعی با دولت سوریه زاویه دارند همسو شوند.

وطبیعتا دولت سوریه متحدینی را می خواهد که با آن ساف و پوست کنده همراه باشند.

اگر کردها می توانستند اطمینان دولت سوریه را جلب کنند و یا بتوانند این کار را انجام دهند قطعا در آن صورت ارتش سوریه وارد این مناطق خواهد شد و بالطبع از سرزمین خود دفاع خواهد کرد اما اگر کردها منظور دیگری داشته باشند وهدف اصلی شان جدایی از سوریه باشد آنوقت دیگر برای دولت سوریه فرقی نخواهد کرد که با جدایی طلبان روبرو شود و یا با ترکیه.

واکنش اعراب به حمله ترکیه به سوریه
که البته می توان گفت اگر ترکیه این مناطق را اشغال کند و بعد دولت و ارتش سوریه رو در روی ترکیه قرار بگیرند قطعا برایشان بسیار بهتر از آن خواهد بود تا بخواهند با کرد ها روبرو شوند و در مجامع بین المللی حرف شان مورد قبول تر خواهد بود.

از طرف آمریکا می توان گفت که مشخص است حمله ترکیه به سوریه با حمایت ایالات متحده انجام شده و قطعا آمریکا این امتیاز را به ترکیه در مقابل برخی توافقات پشت پرده تقدیم کرده.

احتمالا آمریکایی ها سبک و سنگین کرده اند و به این نتیجه رسیده اند که همپیمانی ترکیه برایشان مهم تر از همپیمانی با کردها است.

همچنین احتمالا ایالات متحده تلاش دارد با استفاده از این شرایط ترکیه را از ایران و روسیه دور کند و به سمت خود بکشاند.

به هر حال بحث خرید موشک های اس 400 روسیه توسط ترکیه به نوعی ضربه بزرگی به همسویی ترکیه با ایالات متحده به حساب می آید ونشان می داد که کم کم ترکیه در حال دور شدن از ناتو و آمریکا است و قطعا آمریکا نمی خواهد ترکیه بیش از این از این کشور دور شود.

همچنین باید توجه داشت کشورهای عرب حوزه خلیج فارس مخصوصا عربستان سعودی فعلا درگیر مشکلات داخلی خود می باشند و عربستان فعلا حل کردن مشکل یمن را برای خود مهم تر می داند.

در مورد اسراییل هم که فعلا به دلیل مشکلات سیاسی داخلی حاضر نخواهد بود خود را درگیر مساله شمال سوریه کند.

اما عراق، دیگر کشور منطقه نیز هم درگیر مشکلات داخلی خود است هم اینکه عراق، مانند ایران، هم تمایل ندارد اجازه دهد کرد ها منطقه خود مختار در شمال سوریه ایجاد کند چون این ماجرا می تواند به وحدت داخلی کشور ضربه بزند.

آمریکا: کنترل منطقه امن سوریه توسط ترکیه مفید نخواهد بود
بدیهی است اگر کردها به آغوش دولت مرکزی برگردند ممکن است موضع ایران و عراق و سوریه در مورد حمایت با آنها بسیار متفاوت باشد اما تعلل آنها در اتخاذ چنین تصمیمی قطعا به ضرر آنها تمام خواهد شد و این واهمه را برای ایران و عراق و سوریه ایجاد می کند که کاسه ای زیر نیم کاسه است و خوب طبیعتا و علیرغم اینکه خیلی هم موافق تحرک ترکیه نمی باشد، اگر نخواهیم بگوییم مخالف، واکنشی از خود نشان نخواهند داد.

به این ترتیب می توان گفت که ترکیه بهترین زمان را برای انجام عملیات خود انتخاب کرده ولی قطعا موفقیت این عملیات ممکن است منجر به ایجاد شرایط جدیدی در منطقه خاورمیانه شود و بسیار بعید است که این ماجرا به این زودی ها پایان یابد.

قطعا کردها تلاش خواهند کرد مقاومت کنند و یا اینکه دست به عملیات پارتیزانی بزنند و نیروهای ترکیه را هدف حملات خود قرار دهند و احتمال زیاد وجود دارد که تلاش کنند جنگ را به داخل خاک ترکیه بکشانند تا بخواهند ثابت کنند نوار امنیتی روی آنها تاثیر نخواهد داشت و بعید به نظر نمی آید گروه هایی مانند داعش مجددا با نام های دیگر ظهور کنند چون اسکان حدود دو ملیون سوری عرب تبار در این مناطق بدون ایجاد نیروی امنیتی که از آنها حفاظت کند وبه کردها اجازه ندهد از این منطقه عبور کنند و به خاک ترکیه برسند منطقی به نظر نمی آید.

بحث و گفتگو