بسیاری باور دارند تصمیم جناب آقای روحانی برای تعلیق برخی از تعهدات ایران در برجام طبق مواد 26 و 36 این موافقتنامه شاید خیلی هم دیر انجام شده و باید زودتر انجام می شد اما به هر حال دولت ایران با صبر استراتژیک خود یکسال منتظر طرف مقابل بود و به جز بیانیه از طرف های امضا کننده برجام هیچ چیزی دریافت نکرد.
بر کسی پوشیده نیست که اگر ایران بحث فروش اورانیوم غنی شده ایران و آب سنگین را تعلیق نمی کرد با تحریم های اخیر ایالات متحده امکان فروش اورانیوم غنی شده و آب سنگین اصلا وجود نداشت، اما به هر حال این اقدام ایران و تعیین شصت روز برای طرف مقابل جهت انجام تعهدات خود به نوعی اخطار برای دیگر کشورها بود که بحث تعلیق بقیه تعهدات ایران در برجام گام به گام شروع شده.
اروپایی ها و آمریکایی ها شرط بندی می کردند که ایران جرئت خروج از برجام را نخواهد داشت و پیاپی تهدید می کردند که اگر ایران از برجام خارج شود پرونده ایران را به شورای امنیت بر می گردانند و مجددا همه تحریم های سابق بر علیه ایران بر می گردد.
شرایط امروزه ایران به گونه ای است که ایران در برجام است و تعهدات خود را انجام می دهد و در مقابل همه تحریم ها هم سر جایشان است.
یعنی با شرایط موجود ایران در شرایطی قرار دارد که چه تحریم های سازمان ملل بخواهد برگردد چه بر نگردد هیچ فرقی به حال ایران نمی کند.
از سوی دیگر اگر این پرونده به شورای امنیت برگردد آنجا باید بحث شود که دلیل برهم خوردن برجام چیست آیا این ایران است که به تعهدات خود عمل نکرده یا ایالات متحده؟
گو اینکه شورای امنیت و سازمان ملل و مجامع بین المللی اکثرا تحت کنترل آمریکا هستند اما به هر حال باید توجه داشت که اینبار کشورهایی مانند روسیه و چین ممکن است هر تصمیمی که بخواهد توسط شورای امنیت گرفته شود را وتو کنند و قطعا ایران پشت پرده هماهنگی هایی را هم با روسیه و هم با چین انجام داده تا با چنین اقدامی مقابله کند.
اینکه آمریکایی ها با تحرکات تحریک آمیز خود در منطقه و شانتاژ های سیاسی تلاش می کنند فضای امنیتی به منطقه بدهند و وانمود کنند که احتمال حمله بر علیه ایران وجود دارد هم یک تهدید تو خالی بیش نیست، چون اگر آمریکایی ها تصمیم به حمله داشته باشند نیاز به جابجایی ناوهای جنگی ندارد و آنقدر پایگاه نظامی وتسلیحات در منطقه دارد که براحتی می تواند با استفاده از آنها بر علیه ایران جنگ راه بیاندازند.
توجه داشته باشید پایگاه هوایی انجرلیک ترکیه یکی از بزرگترین پایگاه های هوایی ایالات متحده خارج از این کشور است و انواع و اقسام هواپیماهای مدرن و فوق پیشرفته آمریکا به همراه تسلیحات مختلف پیشرفته در آن موجود هستند.
همچنین پایگاه عین الاسد ایالات متحده در عراق خود به اندازه یک ونیم برابر کشوری مانند لبنان است ومی تواند پذیرای یک ملیون سرباز و چندین هزار تانک و هواپیما باشد.
بماند که ایالات متحده پایگاه های مختلفی در کویت و عربستان و امارات و قطر و بحرین وافغانستان و پاکستان هم دارد که اگر به همه این پایگاه ها نگاه کنیم می بینیم که هم دور تا دور ایران پایگاه های نظامی آمریکایی وجود دارد هم به اندازه چندین برابر این ناو ها تسلیحات آمریکایی.
همچنین تمام تسلیحاتی که آمریکایی ها به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس فروخته اند کلا در اختیار آنها است، اسرائیل هم به کنار.
اگر آمریکایی ها تا به حال به ایران حمله نکرده اند هم به این دلیل نیست که آنها توانایی و یا امکانات حمله را ندارد بلکه به این دلیل است که آنها می دانند که هزینه هر حمله ای به ایران آنقدر سنگین است که کمر آنها را خواهد شکست و طبق معمول تلاش دارند به اشکال مختلف همه توانمندی های ایران را از آن بگیرند و بعد از اینکه ایران را از همه توانمندی های خود خلع سلاح کردند به ایران حمله کنند.
ایرانی ها هم به خوبی متوجه این ماجرا هستند و می دانند که آمریکایی ها به چه سمت و سویی پیش می روند و به همین دلیل هم تلاش دارند با بازی آمریکایی ها پیش نروند بلکه بازی را با سیاست خود پیش ببرند.
اگر بنا بود ایران از هارت و پورت و قدرت ایالات متحده و یا حضور آن در منطقه واهمه داشته باشد باید چندین دهه پیش تسلیم آمریکا می شد.
وقطعا اگر فشار های آمریکا و یا قدرت نظامی آن می توانست کاری را از پیش ببرد امروز ایران از دریای عمان تا دریای مدیترانه و از دریای خزر تا دریای سرخ گسترش قدرت نداده بود.
اگر به توافق ایران با سه کشور اروپایی در سال 2005 (معروف به توافق سعد آباد) برگردیم می بینیم در آن زمان هم اروپایی ها و آمریکایی ها باور داشتند ایران جرئت نخواهد کرد پلمپ تاسیسات هسته ای را بشکند وبه همین دلیل علیرغم برهم زدن توافق به دلیل فشار های آمریکا، اروپایی ها هیچ تلاشی برای حفظ توافق انجام ندادند.
ایران نه فقط از آن توافق خارج شد و پلمپ تاسیسات هسته ای را شکست بلکه در مرحله بعد مجبور شدند امتیازهایی به مراتب بیشتر به ایران دهند تا برجام را امضا کند.
البته از همان ابتدا هم مشخص بود که آمریکایی ها حاضر به اجرای تعهدات خود نخواهند بود و حتی در زمان ریاست جمهوری اوباما آمریکا تحریم ها بر علیه ایران را لغو نکرد، امری که به ایران ثابت می کند هیچ تفاوتی میان دولت های دمکرات و جمهوری خواه آمریکا وجود ندارد، کلا چه فیل ها وچه الاغهای آمریکایی هیچ کدام پایبند تعهدات نیستند.
امروزه هم ایران گام اول تعلیق و یا حتی خروج از برجام را با گوشزد کردن نقض تعهدات توسط ایالات متحده برداشته ولی قرار نیست طی گام های بعدی فقط ایران به مسایلی که توسط آمریکا به هم خورده بسنده کند.
به هر حال پیام ایران بسیار واضح است اگر طرف مقابل به دنبال جنگ است پس ایران در بهترین شرایط خود به جنگ می رود و منتظر نمی ماند که آنها زمان جنگ را تعیین کنند اگر هم طرف مقابل به دنبال صلح است ، که ایران هم همین را می خواهد، باید قدم هایی به سمت صلح بردارند.
درست است که جنگ می تواند آسیب های سنگینی را به ایران وارد کند اما به هر حال ایرانی ها تصمیم گرفته اند یا جنگی که همه در آن شریک باشند و یا صلحی که همه در آن شریک باشند.