به گزارش اسپوتنیک، محمد جواد ظریف، در حساب خود در اینستاگرام، استعفای خود را از پست وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد. استعفای ظریف هنوز پذیرفته نشده است، نمایندگان مجلس ایران در نامه ای به رییس جمهور خواسته اند که او را در پست خود نگه دارد.
ظریف یکی از قابل توجه ترین و تاثیر گذار ترین شخصیت های سیاسی در تاریخ دیپلماسی ایرانی است، مردی که موفق به مذاکره با گروه شش در زمینه توافق هسته ای شد.
چه چیزی باعث شده است که ظریف استعفا دهد، عوامل سیاسی داخلی یا خارجی؟
علیرضا اکبری، کارشناس ایرانی، بنیانگذار مرکز مطالعات استراتژیک و معاون سابق وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران، خاطر نشان کرد که روند دیپلماتیکی که ظریف شروع کرده است هنوز به پایان نرسیده است:"استعفای دکتر ظریف، وضعیت بسیار ناخوشایند و ناراحت کننده ای است، زیرا این دیپلمات، یک روند دیپلماتیکی را در سیاست خارجی ایران شروع کرده است که هم بر مبنای درکی از شرایط بین المللی است و هم درکی از منافع ملی ایران است. این دوره دیپلماتیکی باید ادامه یابد. ظریف به وضوح می دانست کجا، با چه کسی، و به چه نحوی، مذاکرات بین المللی را انجام دهد حتی دشوارترین کارها مانند دفاع از موقعیت سیاست خارجی ایران."
به نظر من، علاوه بر عوامل بیرونی که بر تصمیم ظریف تاثیر گذاشت، عوامل داخلی نیز نقش مهمی نیز ایفا کرد. اگر درصد تاثیر عوامل خارجی و داخلی بر استعفای ظریف را برآورد کنیم، تاثیرعوامل خارجی 45 درصد و عوامل داخلی 55 درصد بود. 45 درصد عوامل بیرونی عمدتا معطوف است به وضعیت برجام و تعهدات طرفهای باقیمانده در برجام. از ایالات متحده انتظار زیادی نمی رفت که به تعهدات خود عمل کند ولی از اتحادیه اروپایی بیشتر انتظار می رفت که بعد از خروج آمریکا به تعهدات خودشان اعتنایی بیشتری بگذارند.
کند بودن یا طولانی شدن آنچه که از اروپا برای اجرای تعهداتشان انتظار می رفت، فشار زیادی به دستگاه سیاست خارجی ما و آقای ظریف وارد کرد. همین فشار موجب شد که مسائل داخلی برای آقای ظریف و دستگاه وزارت خارجه تشدید شود. بنایراین من سهم داخلی را کم نمی دانم و بیش از 50 درصد می دانم و سهم عوامل خارجی را نزدیک 50 درصد و چیزی کمتر از 50 درصد می دانم ولی این مجموعا اتفاق خوبی نبود.
در وضعیت انتقال، چون بنظرم ما در یک دوره انتقال به سر می بردیم، یعنی اینکه بایستی از جهت یکجانبه گرایی ایالات متحده به یک وضعیت با ثبات تری می رسیدیم. از این بی ثباتی که ایالات متحده در محیط بین المللی ایجاد کرده است و هم اتحادیه اروپا و هم قدرتهای جهانی، مثل روسیه و چین و هم مناطق حساس مثل خاورمیانه و طبعا ایران از این بی ثباتی ناشی از بی تعهدی آمریکا متاثر هستند. همه این قطبها در محیط بین الملل اعم از روسیه، چین، اتحادیه اروپایی و قدرت های منطقه ای مثل ایران، اینها در دوره عبور بودند که به یک ثباتی برسند.
آقای دکتر ظریف به نظر من نقش خیلی مهم و مثبتی می توانست ایفا کند و می تواند اجرا کند، آقای دکتر ظریف تقریبا اگر نگویم همه، بیشتر خصوصیات لازم را برای اینکه بتواند یک توافقی بین ایران و همه قطبهای این قدرت از اتحادیه اروپایی بخصوص و چین و روسیه و دیگر قدرتهای منطقه ای ایجاد کند این قدرت و این ویژگی را داشت. من افرادی را که امکان داشته باشد بتوانند جایگزین بشوند با اقای ظریف و در این شرایط و وضعیت انتقالی بهتر از او بتوانند این نقش و این رول را ایفا و اداره کنند، بعید و خیلی دور می دانم و نمی شناسم و فاصله دیگران با آقای ظریف زیاد است.
من امیدوار هستم که رهبری و رئیس جمهور استعفای آقای ظریف را نپذیرد. ارزیابی من که دیشب هم در فیسبوک و کانال تگرامی نوشتم که بنظرم رهبری و رئیس جمهوری استعفای آقای ظریف را رد می کنند.