به گزارش اسپوتنیک، در خبرها داشتیم که ایران در صورت نپذیرفتن شروط FATFباعث خواهد شد تا قسمت عمده‌ای از عملیات‌های بانکی و به تبع آن اقتصاد ایران قفل شود. مهم‌ترین این قفل‌ها از بین رفتن امکان نقل و انتقال پول با بانک‌های خارجی است. نپذیرفتن FATF از سوی ایران به معنای بروز خطرات بسیار بسیار جدی و فراگیر، با سرعت فوق‌العاده زیاد برای ایران است و نپذیرفتن این موارد تأثیراتی دارد که تحریم‌های هسته‌ای گذشته پای آن به‌نظر شوخی می رسد.
در این رابطه با آقای هوشیار رستمی، کارشناس مستقل ایرانی در رشته اقتصاد و مدیر آموزش و پژوهش در موسسه مطالعات و تحقیقات اقتصادی فایناپس کانادا (شعبه ایران) به گفتگو نشستیم.
FATF یا گروه اقدام مالی مشترک یک سازمان غیر دولتی می باشد که در خصوص مبارزه با تامین مالی تروریسم و مبارزه با پولشویی فعالیت می کند و کار اصلی آن این است که به فرآیند های مالی و بانکی کشورها نظارت داشته باشد تا مطمئن شود که بر روی فرآیند هایی که کشورها برای انتقال پول در نظر می گیرند نظارت کافی وجود دارد و این فرآیندها طبق استانداردها پیش می رود. همچنین به کشورها کمک خواهد کرد و برنامه عملیاتی به آنها خواهد داد تا اگر ایراداتی دارند آن ایرادات را اصلاح نمایند.
ایران با این اجرای این برنامه مخالفتی ندارد بلکه گروههایی در ایران وجود دارند که با این برنامه مخالفت می کنند و آن هم بخاطر این است که در ایران بخشی از فرایندهایی که در خصوص نقل و انتقال پول وجود دارد، مخصوصا موضوع صرافی ها، افرادی منافعی دارند و اجازه نمی دهند تا این فرآینده ها اجرایی شوند. چون در صورت اجرایی شدن برنامه عملیاتی که FATF به ایران داده است تا در صورت اجرا ایران را از لیست سیاه خارج نماید موارد زیادی را مطرح کرده است. به طور مثال جابجایی پول نقد در نظام بانکی ایران باید همراه با مستندات کافی همراه باشد. FATF می گوید در همه کشورها اگر شخصی بخواهد بالای 10000 دلار به صورت نقد پول را به حساب واریز نماید یا آن را انتقال دهد باید توضیح کافی برای این حجم از پول ارائه کند و بگوید که این پول را چرا منتقل می کند و منشا این پول از کجاست. چون وقتی که پول وارد حساب بانکی می شود این پول می تواند به دفعات در حسابهای بانکی بچرخد و هربار نمی شود آن را کنترل کرد پس بهترین کار اینست که در دروازه ورودی وقتی که پول وارد سیستم بانکی می شود کنترل های کافی به عمل بیاید و در آن موقع اگر منشا پول پاک باشد و مطمئن شوند که برای مصارف دیگری استفاده نمی شود و یا برای اهداف پولشویی نیست آن موقع اجازه دهند.
البته هستند افرادی که بر اساس دلایل دیگری با این موضوع مخالفت می کنند و آن هم این است که ایران بارها اعلام کرده است و همچنین حزب الله لبنان هم بارها اعلام کرده است که از ایران پول می گیرد. حزب الله لبنان را برخی از کشورهای اروپایی یک گروه تروریستی می دانند. اما در FATF کاملا و واضح گفته شده است که فقط گروههایی را که سازمان ملل علیه آن ها قطعنامه صادر کرده است را به عنوان گروه های تروریستی به رسمیت می شناسد که در حال حاضر سه گروه هستند القاعده، طالبان و داعش. ایرانی هایی که مخالف هستند ممکن است بگویند وقتی که ما این را بپذیریم، آنها بعدها حزب الله لبنان را هم به عنوان یک گروه تروریستی علیه آن قطعنامه صادر کنند و باعث شود که جریان مالی که از سمت ایران به سمت حزب الله وجود دارد قطع شود که البته دور از باور است بخاطر اینکه قطعنامه در سازمان ملل علیه یک گروهی صادر کردند خیلی فرایند سختی دارد و اگر دلیل و مستندات کافی وجود نداشته باشد چنین چیزی رخ نمی دهد. ما نه تنها حزب الله لبنان بلکه گروههای مخالف زیاد دیگری در دنیا وجود دارد که چند کشور یا برخی از کشورها آن ها را تروریستی می دانند اما سازمان ملل این را تایید نمی کند. این که مثلا حزب الله لبنان از نظر آمریکا یک گروه تروریستی باشد دلیل نمی شود که علیه این گروه قطعنامه صادر شود. به همین دلیل از نظر کسانی که موافق اجرای FATF هستند می خواهند ایران برای همیشه از لیست سیاه FATF خارج شود این را بهانه خوبی نمی دانند.
اگر ما به لیست سیاه FATF برگردیم تقریبا نظام مالی و بانکی ما از بین خواهد رفت به خاطر اینکه هیچ پولی برای هیچ کاری قابلیت انتقال نخواهد داشت. سنگین ترین تحریم هایی که علیه ایران وضع می شود از سمت آمریکا است ولی این تحریم ها هم برای مصارفی مثل تجهیزات پزشکی و دارو شامل نمی شود. اما FATF اصلا کاری ندارد که پول به چه هدفی جابجا می شود و اگر در لیست سیاه FATF قرار بگیریم هیچ پولی قابلیت جابجایی را ندارد و در این مورد اصلا بحث تحریم و فشار مطرح نیست. FATF می گوید که پولی که منشا آن مشخص نیست و نمی دانیم که قرار است به چه هدفی بچرخد، این پول نباید جابجا شود و وقتی که کشوری در لیست سیاه وارد می شود هیچ پولی نه به آن کشور می رود و نه از آن کشور می توان دریافت کرد.
آمریکایی ها به دنبال فشار آوردن به ایران هستند ولی این به این معنی نیست که اگر ایران FATF را اجرا کند آمریکا سود خاصی خواهد برد. آمریکا می داند که در ایران کسانی هستند که اجازه نمی دهند FATF در ایران اجرا شود. FATF را کشورهای مختلفی اجرا کردند و در سطوح مختلف و قرار هم نیست که همه کشورها مثل هم اجرا کنند.
در مجلس لوایح چهارگانه ای داریم که اصلی ترین آنها لایحه مبارزه با تامین مالی تروریسم و لایحه پیوستن به کنوانسیون پالرمو است که الان در شورای نگهبان قرار دارد و مشخص نیست که آیا شورای نگهبان آن را تصویب می کند یا خیر. بیشتر به تصمیمات رده بالای نظام بستگی دارد که اگر آنها بپذیرند شورای نگهبان هم خواهد پذیرفت و اگر آنها نپذیرند شورای نگهبان هم نخواهد پذیرفت.
اجرای FATF در ایران کاملا بستگی به تصیمات سیاسی دارد. بنظرم با توجه به اینکه آمریکا تحریم های خودش را علیه ایران اجرا کرده است و اگر ایران FATF را هم نپذیرد در واقع جریان تنفس خودش را با دستان خودش می بندد و فکر می کنم علی رغم کش و قوس هایی که وجود دارد نهایتا ایران FATF را خواهد پذیرفت.