به گزارش اسپوتنیک، رییس شورای همکاری های اقتصادی ایران و آفریقا در نشست «بررسی فرصت های تجاری ایران و آفریقا» با حضور سفیران کشورهایی همچون کنیا، الجزایر، ساحل عاج، موریتانی و غنا در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران اعلام نمود: اکنون حجم صادرات مستقیم و غیرمستقیم ایران به کشورهای آفریقایی بیش از سه میلیارد دلار است. یکی از مشکلات امروز مبادلات تجاری ایران و کشورهای آفریقایی قرار گرفته، انتقال وجه است؛ علاوه بر این، آفریقایی ها تاکید دارند کالاهای خود را به صورت نقدی به بازارهای خارجی عرضه کنند، در حالی که فعالان اقتصادی ایران بیشتر تمایل دارند کالاها را به صورت اقساط خریداری کنند.
وی، تهاتر را بهترین راهکار در مقابل این چالش ذکر کرد و گفت: ما می توانیم از کشورهای آفریقایی کالاهایی همچون طلا، گوشت و محصولات کشاورزی وارد کنیم.
در این راستا خبرگزاری اسپوتنیک با جناب آقای حسن خسرو جردی، رییس شورای همکاری های اقتصادی ایران و آفریقا به گفتگو نشستند، جناب آقای دستجردی به دلایل امنیتی و فشارهای امریکا اعلام نمودند که از ذکر لیست کشورها در صورت تبادل طلا و دیگر کالا ها با ایران خود داری می کنند، اما در این میان اعلام نمودند که ایران با چه شرایطی و با چه کشورهایی می تواند تبادل کالا در ازای پول نفت را داشته باشد.
― ایران در این شرایط تحریم و عدم مبادله دلار در مقابل نفت، از طریق تهاتر، با چه کشورهای آفریقایی می تواند همکاری مبادله طلا به جای پول نفت را انجام داشته باشد؟
کشورهایی هستند که حاضر به گوش دادن به حرف های آمریکا نیستند، برخی کشورها حاضر به خرید نفت ایران می باشند، در این میان، برخی نیز در ازای پول نفت می تواند طلا بدهد. برخی کشورها متحد آمریکا هستند که ما با انها کار نداریم. اما هر کشوری می تواند با ایران تهاتر کند، من اسم این کشورها را نمی برم زیرا ممکن است برای این کشورها مشکل پیش بیاید. هر کسی با این روش معقول ما می تواند تهاتر کند، می تواند با کالاهایی که مورد نیاز ایران است تهاتر انجام دهد. مشکلی در این قضیه نیست. ما برایمان بیشتر کالاهای مورد نیازمان مطرح است. طلا ماده ای است که همیشه مصرف می شود، در مقاطع مختلف طلا به عنوان پول است. اگر چه آمریکا پشتوانه دلار را از طلا برداشته است.
― چه کالاهای دیگری می تواند جایگزین پول نفت ایران شود؟ ایران با چه کشورهایی می تواند در زمینه تبادل کالا در ازای پول نفت، تجارت داشته باشد؟
ما کالاهای مورد نیاز خود را که معمولا وارد کشور می کنیم، می توانیم با تهاتر مبادله کنیم، منتها اگر من نام این کشورها را ببرم، آمریکایی ها می توانند دست بر روی آن کالا گذاشته و آن کشور را تحت فشار قرار دهند و این نیز مشکل ایجاد خواهد نمود. ما اصولا باید این کارها را به صورت مخفیانه انجام دهیم، اما بعضی کشورها نیز به حرف آمریکا گوش نمی دهند، کشورهایی چون چین و روسیه تحت فشار آمریکا نیستند، حرف آمریکا را گوش نمی دهند و این کشور ها می توانند در ازای کالایی که ما قبلا بابت آن پول می دادیم می خریدیم، هم اکنون می توانیم با نفت مبادله کنیم.
جناب آقای دکتر سید سعید میرترابی، کارشناس ارشد مسایل انرژی و استادیار گروه آموزشی روابط بین الملل دانشگاه خوارزمی بر این عقیده هستند که ایران در زمان جنگ با عراق نیز تجربه تجارت تهاتری را داشته است. معمولا نفت را می فروختیم و یک کالاهایی در ازای آن دریافت می کردیم، اکنون نیز می توانیم این کار را در خصوص هر کالایی بکنیم.
― ایران با چه کشورهای آفریقایی می تواند همکاری مبادله طلا به جای پول نفت را انجام داشته باشد؟
جزئیات این طرح به این بستگی دارد که ایران با چه کشورهایی تبادل نفت دارد، و این کشورها چه میزان توانایی فروش طلا را دارند. اما می توان به طور کلی گفت که در تجارت جهانی امروز، روال عادی کشورها بر اساس ارزهای مرجع: دلار، یورو و بقیه ارزها می باشد. در شرایط تحریم ها و تقریبا با توجه به اتکای تجارت جهانی به دلار (مبلغی بیش از 60 درصد)، و حال زمانی که آمریکا مبادلات تجاری ایران را به ویژه در حوضه نفت با دلار را تحت فشار قرار می دهد، ایران نیز بیشترین اقلام صادراتی اش به دیگر کشورها را در ازای نفت و دلار انجام می دهد. حال تحریم های آمریکا، دریافت دلار توسط ایران را محدود می نماید، اکنون کشوری که از ایران نفت خریداری می کند در پرداخت دلاری اش دچار می شود. در واقع در این مواقع کشورهایی که مورد تحریم واقع شده اند، راه حلی دارند که یا مبادلات خود را به صورت ارزهای غیردلاری انجام دهند یا به صورت تهاتری انجام می دهند. در این مواقع مبادلات یا با ارز یورو یا ارزهای دیگر بین المللی انجام می شود. در بحث تجارت تهاتری می توان این نکته را بیان داشت که ایران در زمان جنگ با عراق نیز این تجربه را داشته است. معمولا نفت را می فروختیم و یک کالاهایی در ازای آن دریافت می کردیم، این کار را با کشورهای پیشرفته چون ژاپن و یا در حال توسعه انجام می دادیم، ما به توافقات دو به دو می رسیدیم تا تجارت تهاتری را با چه کالاهایی انجام دهیم.
اکنون با بحران مالی که در سال های دو هزار در جهان بوجود آمد، گرایشی ایجاد شد که بخشی از تجارت جهانی با طلا انجام بگیرد. حتی گرایش هایی به تجارت پایا پای صورت گرفت. با کاهش پیامدهای بحران آن سالها، این گرایش ها کم شد. هر چند برخی دولت ها هنوز هم به میزانی به این امر توجه دارند، زیرا برخی کشور ها دیگر به دلار به طور نسبی به عنوان ارز جهانی بی اعتماد شده اند. این باعث شده است که برخی کشورها تصمیم گرفته اند که ذخایر طلای خود را افزایش می دهند و طلا را به نحوی خریداری کنند.
ایران موقعیتش کمی فرق دارد، برای ایران این امر کمی فرق دارد، زیرا کشور خریدار نفت ایران نمی تواند به دلار پرداخت نماید. ایران این امکان برایش فراهم می شود که به ازای آن طلا دریافت کند. ایران می تواند در بازار داخل این طلا را استفاده کند و یا طلا را به شیوه هایی به ارزهایی تبدیل کند که با آن بتواند خریدهای ارزی خود را انجام دهد. به صورت کلی کشورهایی که دچار تحریم می شوند ناچار به استفاده از روش های دیگر هستند، حتی ایران در دوره قبلی تحریم ها میزانی از تجارت خود را با طلا انجام می داده است و این طلا را در کشورهایی چون ترکیه تبدیل به ارز می کرده و این ارز را وارد ایران می کرده است، این اتفاق نیز الان نیز می تواند رخ بدهد.
در واقع می توان نتیجه گرفت که با وجود تحریم های آمریکا اگر چه هنوز این تحریم ها به صورت کامل انجام نشده است و برخی کشورها به مخالفت با خروج یک طرفه ترامپ از برجام نموده اند، با این حال ایران از هم اکنون به دنبال روش های آلترناتیو جهت مبادله کالاهای اساسی با کشورهای دیگر هست تا بدین طریق از ضربه به اقتصاد خود خودداری نماید.