گزارش و تحلیل

آیا وقت تک نرخی شدن ارز نرسیده؟

اگر صحبت های این دو یعنی وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی را کنار هم بگذاریم و از صادر کنندگان هم سوال کنیم که چرا به تعهدات ارزی خود عمل نمی کنند می بینیم اصلی ترین دلیل خودداری صادر کنندگان از تمکین به پیمان سپاری ارزی خود قوانینی است که آنها را وادار می کند ارز خود را به قیمت دولتی به بانک مرکزی تحویل دهند.
Sputnik
آقای دکتر سید علی مدنی زاده وزیر اقتصاد هم همین دو سه هفته پیش به این مساله اشاره داشتند.
وقتی هم هفته پیش نماینده ها از آقای فرزین رئیس بانک مرکزی در باره آشفته بازار ارز در کشور و دلیل افزایش قیمت آن سوال کردند وی توپ را در زمین صادر کنندگان انداخت و اظهار داشت: "بانک مرکزی مسئول تامین ارز نیست بلکه مسئول توزیع آن می باشد".
رسانه: از ابتدای سال، روبل 45 درصد تقویت شده و به سطح حدود 78 روبل در هر دلار رسیده است که نزدیک به مقادیر قبل از شروع عملیات ویژه است
با توجه به ما به التفاوت بسیار فاحش بین قیمت ارز دولتی و ارز بازار آزاد بدیهی است که صادر کنندگان حاضر نباشند چنین کاری را کنند و دنبال راهکارهایی باشند که ارز خود را یا به کشور بر نگردانند یا اینکه از طریق دیگری وارد کنند که سود بیشتری ببرند.
حتی در بسیاری موارد پرداخت جریمه برای صادر کنندگان بسیار به صرفه تر از آن است که ارز را با قیمت دولتی وارد کشور کنند.
به همین دلیل هم بانک مرکزی با کمبود شدید ارز مواجه می شود و امکان کنترل قیمت ارز برای وارد کنندگان و آنهایی که نیاز به ارز دارند وجود نخواهد داشت و مجبور می شود ارز های موجود را اولویت بندی کند.
کار در ایران به جایی رسیده که همه می دانند، مابه التفاوت قیمت ارز مسافرتی با بازار آزاد عملا موجب آن می شود که مسافر یک سفر خارجی به حساب دولت بتواند راحت به دبی و یا ترکیه برود و عملا ارزهای کشور به جیب کشورهای همسایه بروند.
به گفته وزیر اقتصاد :"دولت ایران سالانه ده ها ملیارد دلار ارز دولتی برای واردات دارو و کالای اساسی مورد نیاز کشور تخصیص می دهد اما حتی یک قلم از این کالاها به قیمت ارز دولتی به دست مردم نمی رسد".
اخیرا هم آقای محمود نجفی عرب اظهار داشته :" از دولت خواسته‌ایم که پیمان سپاری ارزی برای کشورهای همسایه از جمله عراق و افغانستان و اوراسیا برداشته شود تا انگیزه تولید کننده و صادر کننده برای افزایش صادرات تقویت شود".
البته برداشتن پیمان سپاری ارزی بدون تک نرخی کردن قیمت ارز معنایی ندارد، در حال حاضر هم به نوعی همین شرایط وجود دارد و تجار به جای اینکه ارز را وارد کشور کنند با پیدا کردن روزنه هایی ارز را به کالا تبدیل می کنند و کالا را وارد کشور می کنند.
البته دولت برای جلوگیری از این کار تلاش دارد ارتباط واردات و صادرات را به نوعی با هم قطع کند و اخیرا هم مقرراتی برای محدودیت واردات کالا با قیمت ارز 28500 گذاشته شده و قیمت ها همه در تالارهای بانک مرکزی به تالار اول یعنی بالاترین قیمت سوق پیدا کرده تا تجار تشویق شوند پول نقد خود را وارد کنند و نه کالایی که به دست مردم نمی رسد.
به هر حال تا زمانی که قیمت ارز تک نرخی نشده این آشفته بازار ادامه خواهد داشت و تنها راه متوقف کردن این آشفته بازار این است که قیمت ارز تک نرخی شود تا همه چیز شفاف شود اگر هم بنا است که به مردم کمک شود سوبسید ها مستقیم دست آنها برسد نه دست دلال ها و رانت خواران.
به نظر هم می رسد تصمیم در دولت در حال حاضر به این سمت و سو باشد.
بحث و گفتگو